14 Kasım 2007 00:00
Zam bo?azdan kestiriyor
Her zam, emek?ileri bo?az?ndan kesmeye zorluyor. ???ilik yaparak ge?imini sa?layan Can ailesi, ?Meyve bile alam?yoruz? diyor
Ba?bakan Erdo?an??n daha birka? ay ?nce sarf etti?i ?Ge?mi?te al???ld??? gibi ak?am yat zam, sabah kalk zam, biz zam kelimesini unutturduk halk?m?za? s?zlerini ?abuk unutan h?k?met, kas?m ay?nda neredeyse zam rekoru k?rd?.
Elektrikten do?al gaza, sigaradan g?da ?r?nlerine kadar yap?lan y?zde 8 ile y?zde 134 aras?nda de?i?en zamlar, maa??na ancak y?zde 6 zam verilen milyonlarca asgari ?cretlinin ay?n sonunu getirmesini de zora soktu.
Kas?m sonu itibariyle faturalara yans?yacak y?zde 134 su zamm? yap?lan T?rkiye?de, 2006 verilerine g?re 623 bin ki?i ayda en fazla 84 YTL, 14.7 milyon ki?i de en fazla 216 YTL?yle ge?inmeye ?al???yor. Kay?tl? ?al??an 3 milyon 42 bin, kay?t d??? ile birlikte ise 5.5 milyon asgari ?cretli, 2008 y?l?nda alaca?? y?zde 6?l?k zamla ya?amaya u?ra?acak.
?A? kal?r?z?
T?rk Dil Kurumu zam kelimesinin kar??s?na ?bindirim? yaz?yor. AKP H?k?meti?nin, asgari ?cretli bir ailenin s?rt?na bir ay i?inde nas?l bir y?k bindirdi?ini konu?mak i?in Can ailesinin evine konuk oluyoruz.
Levent Can 21 y?ll?k i??i. Fato? Can ise i??ilikte 15 y?l? geride b?rakm??. ?kisi de ?ocuk ya?lar?ndan beri ?al???yorlar. Ancak h?l? en fazla asgari ?cret alabiliyorlar. Levent tekstil i??ili?i yaparken, Fato? bir firmada temizlik eleman?. Nurtepe?deki evlerini, do?al gaz ba?lant?s? olmad??? i?in elektrik sobas?yla ?s?tmaya ?al???yorlar. Do?al gaz zamm? bu y?zden onlar i?in anlam ifade etmese de k??a girmi?ken y?kselecek elektrik faturas? endi?elendiriyor.
?Zaten hi? bir ?eye yetmiyor? diyor Levent, fazla mesaiye kal?rsa ancak 550 milyona kadar ??kan maa?? i?in. Faturalar, ilk??retim 4. s?n?fa giden ?zlem?in katk? pay?, et?d ?creti gibi okul masraflar?, 5 ya??ndaki ?dil ile birlikte hastane masraflar? derken geriye neredeyse hi?bir ?ey kalm?yor. ?Ben 33 ya??nday?m, 21 senedir ?al???yorum, hi?bir ?ey biriktirebilmi? de?ilim. Meyve bile almaya para ay?ram?yoruz. Yetmeyince a? kal?yoruz, bo?az?m?zdan k?s?yoruz.
Yeni zamlar gelince de mecburen bo?az?m?zdan kesece?iz, a? kalaca??z, ba?ka yapacak bir ?eyimiz yok. ?ocuklardan dolay? her hafta mutlaka hastane masraf?m?z oluyor. ???t?yor, hasta oluyorlar? diyor. ?ocuklar?n s?k s?k ???tmesi tesad?f de?il.
Fato?, ?G?r?yorsunuz elektrik sobas? yak?yoruz. Bu odaya yakabiliyoruz onu da, her odaya bir elektik sobas? koyma ?ans?m?z yok? diyor. Y?zde 15 elektrik zamm? ?ocuklar?n sa?l???n? b?yle tehdit edebiliyor i?te.
Anaokulu da yok yeni k?yafetler de
?dil?in seneye anaokuluna gitmesi gerekiyor. Ancak, ??ocuklar? mecburen babaanneye b?rak?yoruz, ??nk? kre? paras? yok. Asl?nda k????? seneye anaokuluna yazd?rmam?z laz?m ama sanm?yorum yazd?rabilece?imizi? diyen Fato?, maa?lar? yetmedi?i i?in kar??layamad?klar? di?er ihtiya?lar? da s?ral?yor: ??st?m?ze ba??m?za da do?ru d?zg?n bir ?ey alam?yoruz zaten. ?n?m?z k??. Benim maa??m oldu?u gibi kredi kart? borcuna gidiyor. Otomati?e ba?lad?k, direkt maa?tan kesiliyor art?k...?
Levent, asgari ?cret belirlenirken bu sefer ?ok umutland???n? s?yl?yor. Hatta ?yle ki 700-800 YTL?den a?a?? olmayaca??n? d???n?yormu?. Ancak yap?lan y?zde 6 zamm? duyunca b?y?k hayal k?r?kl???na u?ram??. ?O zamm? da milletvekillerine versinler, onlar?n ihtiyac? varm??? diye tepki g?steriyor konu a??l?nca. Fato?, art?k maa??n?n bir g?n ge?inebilecek kadar zam g?rece?ine inanm?yor.
Bu arada ?zam g?rmek? fiili i?in iki ayr? anlam veriyor T?rk Dil Kurumu.
Birincisi ?fiyat? artmak?. ?rnek olarak da ?Ekmek iki ayda ?? defa zam g?rd?? c?mlesini g?stermi?. Fiilin di?er kar??l??? ??creti artmak?. Ancak ikinci kar??l??a ?rnek c?mle g?sterilmemi?. TDK bile g?ncel bir ?cret zamm? ?rne?i bulamam?? demek ki! (?stanbul/EVRENSEL)
Asgari ?cret kar?n doyurmuyor
T?rkiye Kamu-Sen Ar-Ge Merkezi?nin ara?t?rmas?na g?re asgari ?cret Bel?ika?da yakla??k 1233, Fransa?da 1215, ?rlanda?da 1100, L?ksemburg?da 1368, Malta?da 542, Yunanistan?da 504, Hollanda?da 1264, ?ngiltere?de 1124 Avro iken, T?rkiye?de yakla??k 138 Avro. ??inde ekmek, et, bal?k, s?t, peynir, yumurta, ya?, meyve, sebze, ?eker, re?el ve bal gibi temel g?da maddelerinin bulundu?u bir fileyi, T?rkiye?de asgari ?cretle ?al??an bir ki?i, maa??n?n y?zde 40?? ile ancak doldurabiliyor.
Neye ne kadar zam geldi?
Elif G?rg?