15 Kasım 2007 00:00
?ZG?RL?KLER
Demokratik bir ?lkede askerin yeri neresidir??ktidar ya da muhalefet mevkiinde olmak de?ildir elbet.
Demokratik bir ?lkede askerin yeri neresidir?
?ktidar ya da muhalefet mevkiinde olmak de?ildir elbet.
Demokratik bir ?lkede asker ?lke y?netiminin neresinde yer al?r?
Birinci sorunun ba?ka ?ekilde ifadesidir bu soru. ?yle de anla??labilir.
Belki de, sivillerle ili?kisi ba?lam?nda (demokrasilerde sivil/asker ili?kisi) soruyu sormak ve anlamak laz?m.
Nerede yer al?r?
?ngiltere?de, Fransa?da, ?talya?da nerede, nas?l yer al?yorsa, ?yle yer almal? denebilir. Genel ilkeler bellidir. E?er ba??ms?z ve demokratik bir ?lke iseniz, halk iradesinin ?st?nl???ne dayal? bir rejiminiz var demektir. Demokrasi, halk?n kendi siyasal, sosyal, ekonomik ve k?lt?rel sistemini belirledi?i ve ya?am?n?n t?m y?nlerine tam kat?ld??? rejimin ad? de?il mi? Halk?n iradesinin ?zg?rce ifade edilmesine dayanmaz m?, demokrasi?
Tarifteki gibidir.
Tarifte asker yoktur.
Asker se?imlere girmez. Elinde silah vard?r.
Demokrasi sivil i?idir.
Askerin ?lkeyi y?netti?i rejimlere demokratik rejimler denmez. Askeri rejimler denir. O ?lkeler cumhuriyetse, ?askeri cumhuriyet? denir ?yle ?lkelere. Ya da askeri demokrasi.
Fren metaforsa, gazdan da bahsedilebilir.
Demokrasilerde asker direksiyonun ba??nda oturmaz ki, frene ya da gaza bass?n?
Frenden bahsediliyorsa bunda bir i? yok mudur? ?Bu ne i??? denmeyecek mi?
Denil(e)meyecek elbette.
Ta demokrasi gelinceye de?in s?recek bu oyun. ?ok canlar? yakt?lar, daha ?ok canlar? yakacaklar.
Bir z?mre egemenli?i var ve monar?inin kald?r?lmas?ndan beri otomatik ortakl?k sisteminin ba? akt?r? konumunda baz?lar?. O nedenle tehdit s?re?leri baz? istisnai d?nemler hari? hi? eksik olmad?.
Nice ayd?nlar cezaland?r?ld?, nice ocaklar s?nd?r?ld?, darbelerde ve darbe d??? d?nemlerde; postallar ve kur?unlar alt?nda.
Yine de toplum i?inde, militarizme ?vg?den, tahrik ve te?vikten vazge?medi birileri.
Frene basmak laz?md?r diye d???n?yorum.
Kesinlikle, her g?n i? politik geli?melerde kendisini taraf olarak g?rme e?ilimine ve d???ncesine kar?? fren yapmak laz?md?r.
Silahl? kuvvetlerin, politik geli?meler kar??s?nda, her g?n politik akt?rler gibi pozisyon almas?, ka??n?lmaz olarak onu tart??man?n ortas?na ?eker. Bu ayn? zamanda toplum ve ?lke i?in de bir tehdidi ifade eder. Politik akt?rlerin muhatab?, silahl? kuvvetler olamaz. Silahl? kuvvetler politik akt?rlere ele?tiri y?neltemezler. B?yle bir durumda, silahl? kuvvetler politik arenaya atlam?? olur ki, Askeri Ceza Kanunu?na g?re su?tur bu. Benimsenmeyen d???nce sahibi olarak bir politik kurumun hedef g?sterilmesi, tehdit edilmesi, b?t?n bir toplumun tehdidi anlam?na gelir. Silahl? kuvvetlere ayr?lm?? b?yle bir yetki ve ?zg?rl?k alan? bulunmamaktad?r. Silahl? kuvvetlerin partisi hangi partidir? Demokrasilerde b?yle bir sorunun yeri yoktur. Silahl? kuvvetler hukukun i?inde kald???nda ve o ?lkede hukukun ?st?nl??? ilkesi y?r?rl?kte oldu?unda yeri yoktur. Hukukun ?st?nl??? ilkesi ve demokrasi ilkesi y?r?rl?kte de?ilse, bu t?r sorular ister istemez, sorulur.
Demokrasilerde gaz da, fren de, direksiyon ba??nda olan da, olacak olan da hukukun ?st?nl??? ilkesine g?re belirlenir.
?tesi otoriter/totaliter sistemlerde olur. O sistemlerde keyfilik egemendir. Hukuk d???l?k. Kime, hangi gazla ve fren sistemi ar?zalar?yla, ne olaca??n?, kimse bilemez. O t?r sistemlerde fren ve gaz sistemlerinin varl??? b?t?n bir toplum i?in ve elbette ?lke i?in ger?ek bir tehdit olu?turur.
H?sn? ?nd?l
YAZARLAR
İhsan Çaralan
Bahçeli siyasete ayar çıtasını Erdoğan’ın en yakınına kadar çıkardı!
M. Sinan Birdal
Savaş: Öznel niyet ve nesnel çelişki
Koray R. Yılmaz
Ne “yoksul” bir “zenginlik”…
Turgay Olcayto
Sancılı düşünceler
Mustafa Yalçıner
Kapitalist kriz ve Türkiye…
Kamil Tekin Sürek
Şaşkın ördek
Alper Kaya
İki kupalı amatör
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
