Ambargo Kuzey Irak'? de?il Diyarbak?r'? vurur

Diyarbak?r Ticaret ve Sanayi Odas? Ba?kan? Mehmet Kaya, Kuzey Irak'a uygulanacak bir ambargonun, Kuzey Irak'? de?il, b?lgeyi vuraca??n? s?yledi. Kaya, "Diyarbak?r olarak ihracat?n y?zde 55'ini Kuzey Irak'a yap?yoruz. Onlara ileri teknoloji ?r?nleri satm?yoruz ki bu ambargodan etkilensinler. Gidip ba?ka ?lkelerden al?rlar" dedi. B?lgesel K?rt y?netiminin ba??ms?zl???na sayg? g?sterilmesi gerekti?ini ifade eden Kaya, b?lgedeki sorunun ??z?lmesi i?in K?rt y?netimiyle diyalog kurulmas?n? ?nerdi.
Diyarbak?r Ticaret ve Sanayi Odas? Ba?kan? Mehmet Kaya, sorular?m?z? yan?tlad?.

Kuzey Irak'a yap?lacak bir operasyon b?lgenin sorunlar?na ?are olur mu?
T?rkiye'de 23 y?ld?r s?ren ?iddet ortam?, Kuzey Irak'a yap?lacak bir operasyon ile sona erecekmi? gibi bir hava yarat?l?yor. Bunun yanl?? oldu?una inan?yoruz. B?yle bir d???nce, b?lgedeki ?iddetin bitmesi i?in gerekli olan sosyo-ekonomik geli?mi?lik ve demokratikle?me y?n?ndeki ad?mlar?n at?lmas?n?n gereklili?ini g?z ard? edilmesine neden oluyor. Ve bir operasyonla bu i? bitirilecekmi? gibi bir hava yarat?l?yor. En b?y?k yanl?? burada.

Kuzey Irak'a y?nelik ekonomik yapt?r?mlar da g?ndeme geldi. Kuzey Irak bu yapt?r?mlardan etkilenecek kadar T?rkiye'ye ekonomik olarak ba??ml? m? ger?ekten?
Sanki Kuzey Irak'a yap?lacak bir ekonomik ambargo ile Kuzey Irak halk? ve yerel h?k?met cezaland?r?lacakm?? san?l?yor. Bu ambargonun oradaki y?netimi bask? alt?na alaca?? san?l?yor. Burada bir yanl?? var. ??nk? Kuzey Irak'a biz mal sat?yoruz. Yani ithalat ihracat dengesine bakt???m?z zaman d?nyadaki t?m ?lkelerden daha y?ksek oranda d?? ticaret fazlas? verdi?imiz bir ?lke Irak ve Kuzey Irak b?lgesi. Biz b?lgede, ?lkede ?retti?imiz, bize katma de?er yaratan ne varsa Kuzey Irak'a sat?yoruz. Bu sat???n b?y?k bir k?sm?n? da b?lgedeki t?ccar, esnaf, sanayici yap?yor. Biz bunu satmad???m?z zaman Kuzey Irak'?n bu ?r?nleri alabilece?i ba?ka ?lkeler de vard?r. Irak'?n kom?u oldu?u Suriye, ?rd?n ve ?ran gibi ?lkeler var. Bir ambargo ile cezaland?r?lacak olan Kuzey Irak de?il, b?lgemiz olacak. Neden bu b?yle? ??nk? ?rne?in Diyarbak?r ihracat?n?n y?zde 55'i Irak'a yap?l?yor. Diyarbak?r olarak Irak'a mermer de sat?yoruz ama mermer d???ndaki b?t?n ?r?nlerimizi de Irak'a sat?yoruz. Bunun d???nda b?lgede yakla??k 200 bin tanker Irak'a petrol ta??mac?l??? yap?yor. B?lgedeki hane halk? say?s?n? ortalama 7 olarak hesaplarsak, buradan ge?inen 1.5 milyon ki?inin ambargodan etkilenmesi s?z konusu.

Kuzey Irak'tan gelen i?adamlar?n? ge?ti?imiz haftalarda Diyarbak?r'da misafir ettiniz. Onlar nas?l bak?yor b?t?n bu olaylara?
Kuzey Irak'taki yap?n?n y?z? T?rkiye'ye d?n?k. Bizimle dostane ili?kiler i?inde olmak istiyor. Biz ge?enlerde bir Ortado?u Ticaret ve Sanayi Fuar? d?zenledik. Fuar?m?za 2 bine yak?n i?adam? gelecekti. Ama s?n?rda 8-10 saat bekletilince insanlar?n bir?o?u geri gitti. 400 civar?nda i?adam? geldi. Burada 3 g?n misafirimiz oldular. Kuzey Irakl? i?adamlar?n?n ?o?u i? ba?lant?s? yap?p geri gitti. Zaten bu i?adamlar?n?n b?y?k k?sm? ya T?rkiye'nin ?retti?i ?r?n? sat?yorlar ya T?rkiye'deki markalar?n bayiliklerini yap?yorlar. T?rkiye'de ?retilen bir ?r?n? satan bir insan d?n?p T?rkiye i?in k?t? ?eyler d???nmez. Bu ticaretin ?z?nde vard?r. Ticaret ne kadar geli?irse toplumlar aras?nda dostluk da o kadar ?abuk geli?ir. Bizde bir laf vard?r. Bir insan? tan?mak istiyorsan onunla ticaret yap. Niye bu s?ylenmi?. Ger?ekten ticarette bir insan? tan?rs?n. Kar??l?kl? s?ylemlerin yumu?at?lmas? halinde sorunun ortadan kalkaca??n? d???n?yorlar ve T?rkiye'nin operasyon yapmas?n? istemiyorlar. Onlar?n kendi ba??ms?zl?klar?na s?k s?k? sar?lmalar?na da sayg? duymal?y?z. ??nk? ?ok uzun bir m?cadele verdiler ba??ms?zl?k i?in.

Ekonomik yapt?r?mlardan biri olarak da Habur S?n?r Kap?s? yerine Irak'a ticaretin Suriye ?zerinden sa?lanmas? olarak g?ndeme geldi...
Zaten 2006 y?l?n?n ba??nda bu gerginli?in yaratt??? fiili bir ambargo vard?. 2005 y?l?nda g?nde 4-5 bin ara? ge?erken 2006 y?l?nda bu 1000 araca d??t?. Bunun d???nda ise ekonomik ambargo b?lgeye zarar verecektir. ?u an bu fiili ambargo d???nda bir ambargo s?z konusu de?il. ?u an Habur'dan g?venlik nedeniyle bir duraklama var ama ben bunun a??laca??na inan?yorum. ??nk? bir kere, Suriye ?zerinden yap?lacak olan ihracat yap?labilecek en ak?ls?z i?lerden biri. ??nk? Irak'?n ithalat?nda Suriye birinci T?rkiye ikinci s?rada. Biz daha fazla ticaret ve ihracat yapmak i?in rakibimizin topraklar?n? kullanarak Irak'a ihracat yapamay?z. B?yle bir mant?k olmaz. (Diyarbak?r/EVRENSEL)

---

K?rt y?netimiyle diyalog kurulmal?

T?rkiye Kuzey Irak'taki K?rt y?netimiyle nas?l bir ili?ki i?inde olmal??
Tamam bir ?lkenin g?venli?i s?z konusu oldu?u zaman e?er diyalog ve benzeri ??z?mler t?kanm??sa, operasyondur, s?n?r ?tesi harekatt?r yap?labilir. Ama biz h?l? diyalog ve diplomatik ??z?m yollar?n?n t?kanmad???n? d???n?yoruz. Hatta bu yolun a??lmad???n?, denenmedi?ini d???n?yoruz. T?rkiye b?lgede tan?d??? b?t?n yap?larla diyalog kurabilir. Burada bizim Irak'?n i?i?lerine kar??ma gibi bir durumumuz olamaz. Yani gerekiyorsa bizim Irak merkezi y?netimiyle de, gerekiyorsa b?lgesel K?rt y?netimiyle de diyaloga ge?ilmelidir. ??nk? bu sorun bizim sorunumuz. Bu sorunu ??zmek i?in herkesle g?r??meliyiz. Nas?l kendi ba??ms?zl???m?za ?nem veriyorsak Kuzey Irak y?netiminin de yap?s?na ve ba??ms?zl???na ?nem verece?iz. Sayg? duyaca??z, bu i?lere kar??mayaca??z. Biz sorunumuzu kiminle ??zebiliyorsak onunla diyaloga ge?meliyiz.
Mehmet Aslano?lu