DURUM

Son y?llarda, hemen hemen t?m d?nyada oldu?u gibi T?rkiye?de de anti-Amerikanc?l?k g??lendi. ABD?nin ?zellikle Irak?a y?neltti?i sald?r? ve arkas?ndan gelen i?gal, d?nya halklar? aras?nda Amerikan kar??t? duygular? k?r?kledi. Bu duygular?n en yo?un ya?and??? b?lgelerin ba??nda da Ortado?u geliyor. Bunun nedeni ise ABD?nin Ortado?u?daki ileri karakolu ?srail?in Arap ?lkeleri ve Filistin?e y?nelik sald?r?lar?. Filistin, ?srail taraf?ndan s?rekli olarak y?k?ma tabi tutuluyor ve Filistin halk?n?n t?m haklar? ayaklar alt?na al?n?yor. Bu sorunlara ?ran, Afganistan ve L?bnan?a y?nelik ABD ve ?srail politikalar? da eklendi?inde, ABD?ye kar?? duyulan nefretin katsay?s?nda s?rekli olarak bir art?? oluyor.
T?rkiye?de ABD kar??tl??? ise farkl? bir ge?mi?e sahip. ?zellikle 60?l? y?llarda ba?layan antiemperyalist bilin? ve hareket, s?per g?? ABD kar??tl???n? da beraberinde getirdi. ABD kar??t? hareket, 68 gen?lik hareketi ve onun ?nderlerinden Deniz Gezmi? ve arkada?lar? taraf?ndan organize edilen Amerikan 6. Filosu?nun ?stanbul?a gelmesi s?ras?nda ba?layan ve ?Amerikal? askerlerin denize d?k?lmesi? ile sembolize oldu. Bu tepkilerin ana ?zelli?i anti-Amerikanc?l???n, ayn? zamanda bilin?li bir antiemperyalizme kap?y? aralamas?yd?. Bunlar?n yan? s?ra ?lkeyi y?netenlerce T?rkiye?nin ?ulusal davalar?? olarak yans?t?lan -K?br?s sorunu, ha?ha? meselesi vb- y?nelik ABD tutumu da halk aras?nda ABD kar??tl???n? art?ran etkenler oldular.
Son zamanlarda ise ABD kar??tl???na K?rt sorunu ve bu soruna ili?kin ABD?nin yakla??m?na duyulan tepki eklendi ve bu, di?er b?t?n tepkileri g?lgede b?rakacak bi?imde ?ne ??kt?. ?lkeyi y?netenlerce zaman zaman a??k ve ?st? ?rt?l? olarak halka ?u propaganda yap?ld?, ABD ve di?er Bat?l? b?y?k devletler T?rkiye?yi par?alamak istiyorlar. Yeni bir Sevr T?rkiye?nin ba??nda dola?maktad?r. PKK ve K?rtler de buna alet olmaktad?rlar. Halka, devlet ve benzer g?r??leri savunan Kemalist ve sol ?evrelerin de kat?l?m?yla -onlar i?in i?ine laf?zda antiemperyalizmi falan da ekliyor- b?yle propaganda yap?l?nca, do?al olarak milliyet?ilik y?kseldi ve anti-Amerikanc?l?k artt?. Ancak ?zellikle y?netici ?evreler ve i?birlik?i kesimler taraf?ndan ??yle bir sinsi propaganda da yap?ld?; s?z konusu olan ABD?nin K?rt sorunu kar??s?ndaki politikas?yd? ve bu sorunda ABD, y?netici egemen s?n?flarla -?lkeyi y?netenlerle- anla??rsa, ABD d??manl??? i?in de bir gerek?e kalmazd?!
Yani ortada ??yle bir durum vard?; i?birlik?i egemen s?n?flar bir taraftan halk aras?nda ABD?ye kar??larm?? gibi bir g?r?nt? yay?yorlar, di?er taraftan ABD ile her t?rl? diplomatik, askeri, ekonomik ili?kiyi s?rd?r?yorlar, ABD?ye ba??ml?l??a zarar verecek en k???k bir ad?m? bile atm?yorlard?. Bu ?izgide geli?en anti-Amerikanc?l?k genel bir ABD kar??tl???na d?n??medi?i gibi, antiemperyalist bir i?erik de ta??m?yordu. ?ncirlik ABD?nin Ortado?u?daki en ?nemli sald?r? ?ss? olmaya devam ediyor, Irak halk? buradan g?nderilen imha malzemeleri ile katlediliyor, ABD ile ?anl?k istihbarat? payla??m? yap?l?yor, ?srail ve ?ngiltere ile ?stratejik ortakl?klar? kuruluyordu! ??birlik?i egemen s?n?flar?n ve onlar?n bu politikalar? ile ?ak??an ?ba??ms?zl?k??? ?evrelerin anti-Amerikanc?l???n?n ?er?evesi buydu ve bu ?er?evenin asl?nda bir u?a??n efendisinin baz? davran??lar?na duydu?u tepkiden ?te bir anlam? yoktu.
Oysa sa?l?kl? bir anti-Amerikanc?l?k -yani ABD?nin Ortado?u ve d?nya ?ap?nda uygulad??? politikalara kar?? ??kmak- do?ru bir antiemperyalizmi de besleyen ve kap?y? ona do?ru a?an bir tutuma geni?leyebilir ve tutarl? antiemperyalizmi g??lendirebilir. K?rt d??manl??? temelinde anti-Amerikanc?l?k yapanlar?n ise o tarakta bezi yok. Oysa bu politika ABD?nin daha fazla i?ine yar?yor ve ?b?l ve y?net? gerici politikas?n?n de?irmenine su ta??yor. ?yle ki bu politikalar?n sahipleri kendilerini Bush?un kollar?na at?yorlar ve ABD ile kendi vatanda?lar?na kar?? -bu durumda K?rtler oluyor- i?birli?i yapman?n yollar?n? ar?yorlar!
ABD?nin K?rt sorununda i?birlik?i egemen s?n?flarla ayn? tutumu almas? durumunda -g?r??me ve anla?malar bunun i?in yap?l?yor-, bu ?evrelerdeki anti-Amerikanc?l?k, Amerika severli?e d?n??ecektir. Anti-Amerikanc?l??a ve antiemperyalizme bu yanlar? ile de bakmak olduk?a yararl? olacakt?r.
Ahmet Ya?aro?lu