18 Kasım 2007 00:00
SADEDE GELEL?M
Yurdumuzda i?sizlik oran? A?ustosta y?zde 9.2?ye y?kseldi. Gen? n?fusta i?sizlik oran? y?zde 19.2?ye ??kt?.
Yurdumuzda i?sizlik oran? A?ustosta y?zde 9.2?ye y?kseldi. Gen? n?fusta i?sizlik oran? y?zde 19.2?ye ??kt?. T?rkiye ?statistik Kurumunun Temmuz-A?ustos-Eyl?l d?nemini kapsayan hanehalk? i?g?c? anketine g?re i?siz say?s? 2.4 milyona yakla?t?. Ge?en y?l?n ayn? d?neminde i?sizlik oran? y?zde 9.1 d?zeyinde idi. ?lkede i?sizler ge?en y?l?n ayn? d?nemine g?re 40 bin ki?i artt?. Gen? n?fusta y?zde 19.2?ye y?kselen i?sizlik oran? ge?en y?l?n ayn? d?neminde y?zde 17.5 d?zeyinde idi.
T?rkiye?de be? gen?ten biri i?siz.
?kinci D?nya Harbinden sonra, geli?mi? kapitalist ?lkelerde burjuva iktidarlar i?sizli?in siyas? sorunlara yol a?abilece?ini alg?layarak sosyal demokratlar olsun muhafazak?rlar olsun hepsi tam istihdam? temin edecek iktisat politikalar? uygulamay? devletin g?revi saymakta idi. Zira o devirde insanlar 1930?larda kapitalist Avrupa?y? ve Amerika?y? kavuran i?sizli?i ?kinci D?nya Harbine yol a?an fa?izmin ?nde gelen etkenlerinden biri oldu?unu g?rm?? idi. 1930larda ?talyan fa?ist ?nderi Mussolini gen?leri sil?h alt?na alarak Etiyopya?y? i?gal etmeye kalk??m??t?. Almanya?da Hitler de sil?hlanma program? ile istihdam yaratarak Alman halk?na kendini kabul ettirmi?ti.
?te yandan, hi? i?sizlik sorunu olmayan sosyalist ?lkelerin ?rne?i ve bask?s? da ?kinci D?nya Harbinden sonra b?t?n d?nyada burjuva s?n?flar?n? i?sizli?i ?nlemeyi ?nemsemeye sevk etti. 1980lere kadar ?o?u kapitalist ?lkelerde uygulanan, tam istihdam? sa?layacak maliye ve para politikalar?, i?sizlik yard?mlar? ve sosyal harcamalar, hep burjuvalar?n i?sizli?i ve yoksullu?u ?nleme (fa?izmi, ve daha da ?nemlisi sosyalist devrimi ?nleme) endi?esinden do?du.
Tam istihdama ?nem veren bu siyas? anlay?? terk edileli otuz y?l oldu. O zamanda bu yana neoliberal kapitalizm tekrar i?sizli?i y?ksek seviyelere ??kard?.
Bug?n gerek geli?mi? ?lkelerde gerek az geli?mi? ?lkelerde okumay? terk etmi?, i?siz ve yoksul gen?ler aras?nda milliyet?ilik hastal??? tekrar yay?lmaktad?r. M?sl?man ?lkelerde ABD?ye ve Bat?ya kar?? cihat fikri taraftar toplamaktad?r. Avrupa?da milliyet?i ?rg?tler baz? ?lkelerde T?rk, Arap ve M?sl?man g??menleri, baz? ?lkelerde ?ingeneleri taciz etmektedir. Hindistan?da Hindular M?sl?manlar? taciz etmektedir. Rusya?da milliyet?i gen?ler ?lkelerindeki yabanc?lar? tedhi? etmektedir. T?rkiye?de de i?siz gen?ler ya da ?al??t??? i?te hi?bir gelecek g?rmeyen gen?ler aras?nda sosyal sorunlar? etnik husumetle ve ?iddetle ??zme e?ilimi g??lenmektedir.
Burjuvalar bu s?ylenene sureta hak verir. Ama i?sizli?i ??zmeye gelince l?f? verimlilik, rekabet, i?g?c?n?n vas?flar? gargaras?na getirirler. ??nk? i??i ?al??t?rarak k?r edebilmek i?in ?cretleri bast?rmak, bunun i?in de ?i?g?c? piyasas?nda? i?sizlerin belli bir oran?n alt?na inmemesi gerekir.
Bir insan? istihdam etmek i?in ba?ka bir insana k?r sa?lamas? gerekmemelidir. Bir insana herhangi bir i? verildi?inde, i?siz h?line nazaran elbette ki kendine ve topluma daha yararl? olur. O h?lde prod?ktivite, i?g?c?n?n verimi, rekabet g?c? gibi kavram karga?as?na bo?maks?z?n istihdam? insanlar?n anayasal bir hakk? olarak tespit etmek gerekir. Toplumsal ?retime kat?lma hakk?, ki?inin ba?kas?na k?r sa?lama ?art?na ba?lanamaz.
Sonu?ta be? gen?ten birini i?siz b?rakan bir ekonomide mill? h?s?la y?lda y?zde 6 artsa ne olur, y?zde 8 artsa ne olur? Bu ?b?y?me? rakamlar?, i?siz gen?lerin madd? ve ruh? kay?plar?n? ve i?sizli?in toplumsal zararlar?n? tel?fi etmez.
Cem Somel
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
