21 Kasım 2007 00:00
Tahir? Bil?rvan??n kaval ezgileri da?lara...
Bir zamanlar hayat?n ne?esini ezgilerine ta??ran Tahir? Bil?rvan, 1987 y?l?nda o?lunun da?a ??kmas?yla birlikte kaval?n? sadece ?zlem ve hasret i?in ?ald?.
Bir zamanlar hayat?n ne?esini ezgilerine ta??ran Tahir? Bil?rvan, 1987 y?l?nda o?lunun da?a ??kmas?yla birlikte kaval?n? sadece ?zlem ve hasret i?in ?ald?. Tahir? Bil?rvan, uzun y?llar o?ul ?zlemiyle kaval?n?n mistik sesini Cudi?nin, Gabar??n ve Herekol?un bahar kokan yaylalar? ve da?lar?na duyurmak istiyor.
B?lgede uzun s?ren ?at??mal? ortam ekonomi, sosyal ve siyasal ya?am?n yan? s?ra sanat? da ciddi anlamda etkiledi. En ?ok etkilenenlerin ba??nda ise yerel sanat??lar geldi. D???nlerde s?yledikleri K?rt?e ?ark?lar nedeniyle s?rekli g?zalt?na al?nan, tutuklanan yerel sanat??lar, ?al??malar?n? k?s?tl? imkanlarla yapmaya ?al??t?. Bu durum kendi seslerini kendi kentlerinin d???na duyuramamas?na yol a?t?. Bask? ve k?lt?rel asimilasyona alternatif olmaya ?al??an yerel sanat??lardan biri de Tahir? Bil?rvan olarak tan?nan Tahir Bayar. En fazla ?at??man?n yaratt??? etkiyi ya?ayan Tahir? Bil?rvan, bir zamanlar a?k?, ya?am?n?n rengini yans?tt??? ezgilerine o?lunun da?a gitmesiyle birlikte ?imdi de hasreti, h?zn? ve ?zlemi yans?t?yor.
10 ya??ndan beri kaval ?al?yor
B?lgenin ya?ad??? ac?y? kaval ezgileri ile d??a vuran Bayar, ??rnak??n Silopi ?l?esi?nde ya??yor. Onun ?yk?s? ve kaderi de di?er kaval ustalar?na benziyor. ??rnak??n D?v?n K?y??nde 1941 y?l?nda d?nyaya gelen 4 ?ocuk babas? Tahir? Bil?rvan, 10 ya??ndan itibaren kaval ?almaya ba?lar. ??rnak??n ?nemli kaval ustalar? ?oli, M?ste ?ero ve ?liye Etu?dan ald??? kaval e?itimi ile Tahir d???nlerde ve divanlarda art?k kaval?n s?cak sesini dinleyenleri ile payla??r. ?ok sevdi?i bir yak?n?n? kaybettikten sonra yakla??k 20 y?l boyunca kavaldan uzakla?an Tahir? Bil?rvan kendi tabir etti?i milatla, yani K?rfez Sava???ndan sonra tekrardan kaval?n? eline al?r.
O?lu da?a gidince...
Kaval?n bir tutku bir hastal?k oldu?unu s?yleyen Bayar, uzun y?llar kaval? eline almad??? i?in kaval?n sanki insans? bir edayla kendisine k?st???n? belirtiyor. Tahir? Bil?rvan??n kavalla bar??mas?nda etkili olan olay o?lunun 1987 y?l?nda PKK?ye kat?lmas?yla olur. Bu durumu Tahir Bil?rvan, ?u ?ekilde anlat?yor: ?Eskiden kaval ?alarken zevk al?yordum. K?zlar bazen ellerinde toplad?klar? reng?renk ?i?ekleri bana verip kaval ?almam? isterlerdi. O zaman kaval?m?n t?n?s? daha ?ok melodikti. Fakat ?u an kaval?m?n sesi de benim gibi h?z?n dolu. 1987 y?l?nda o?lumun PKK?ye kat?l???ndan sonra kaval?m?n sesi hep ?zleme ve hasrete dayal? oldu.?
Y?llard?r o?lundan haber alamayan Tahir? Bil?rvan, ?Onun gidi?i ile kaval?m?n avaz? da de?i?ti. A?k nameleri yerini o?ul hasretine b?rakt?. ?zlemim artt?k?a elime kaval?m? al?p derinlere dal?yorum. Kaval?m ?zlemimin d??avurumudur. E?er kaval?m ile derdimi, ?fkemi ve ?zlemimi dile getirememi? olsayd?m, s?k?nt?dan ?atlard?m.Y?re?imin ac?s?n? en iyi anlayan kaval?md?r? diyor.
Bir?ok sanat?? b?yle yok oluyor
DTP Silopi ?l?e ?rg?t??nde uzun y?llar g?rev alan ve etkinliklerde kaval ?alan Tahir? Bilurvan, ?imdi de Cizre?de k?lt?rel ve sanatsal faaliyetlerini y?r?ten Mem ? Z?n K?lt?r Merkezi ?at?s? alt?nda kaval?n?n ezgisini kimi zaman h?z?n kimi zamanda hasret kokan sesini dinleyenleri ile payla??yor. ?Benim gibi y?zlerce ki?i imk?n? olmad??? i?in kendi k??esinde sanat?n? icra etmek zorunda kal?yor? diyen Tahir? Bil?rvan, ?Beni ?zen taraf ?u. Farkl? bir iddiayla ortaya ??kanlar?n da sanata ve sanat??ya sahip ??kmay???. 66 ya??nday?m. Bir yandan ?? kuru? parayla aileyi ge?indir di?er yandan da sanat icra et. ?ok zor. ?ok zor? diyor. (??rnak/D?HA)
Vedat Y?ld?z