?Eskimi?? bir semtin foto?raflar?

Foto?raf sanat??s? Birol ?zmez?in ?Mortakya-Roman Kahramanlar?? sergisi, Selahattin Ak?i?ek K?lt?r Merkezi?nde ge?ti?imiz g?nlerde a??ld?.
Kentsel d?n???m kapsam?nda ?stanbul?da Sulukule?nin ba??na gelenlerden sonra ?Ege Mahallesi?ni mutlaka belgelemeliyim? diyerek yola ??kan ?zmez?e, bu yolculukta ?ekti?i foto?raflar ?? ?d?l kazand?rd?.
?Kentsel d?n???mle birlikte her ?ey g?z?n?z?n ?n?nde birden h?zla yok olmaya ba?lad?? diyen ?zmez, Ege Mahallesi i?in ?imdilik somut bir kentsel d?n???m plan?n?n olmad???n?, ama bu konuda b?y?k bir ?potansiyel? olu?turdu?unu belirtiyor.
1993 y?l?nda Tari? Genel M?d?rl????nde ?al??maya ba?layan ?zmez, o y?llarda kurduklar? foto?raf grubu ile Mahallede bulunan Tari? Pamukya?? Kombinas??ndaki i??ilere y?nelik slayt g?sterileri d?zenler. Fabrikaya gidip gelirken i?inden ge?ti?i Ege Mahallesi o zamanlar ilgisini ?eker.
Her ?ey sokakta
?FOD ve Simurgphotos ?yesi Birol ?zmez ve e?i, ?zmir?de yayg?n bir ??ehir efsanesi? olan, ?Oraya girmeyin tehlikelidir? s?z?ne ald?rmadan ?al??malara ba?larlar. Orada yeni kurulmu? olan Roman Derne?i de i?lerini kolayla?t?r?r.
?ekimlere ilk olarak 6 May?s?ta H?d?rellez kutlamalar? ile ba?lar ?zmez. Sonra b?t?n bir yaz boyunca defalarca mahalleye giderek k?na gecesi, s?nnet t?reni, ni?an, d???n gibi rit?elleri belgeler. Tabii mahalledeki g?nl?k ya?am da yans?r foto?raflara.
??ok e?lenceli ge?iyor d???nler, her ?ey sokakta ya?an?yor? diyor ?zmez. ?nceden d???n gibi e?lenceler, klarnet, ut, kanun, darbukadan olu?an ?ince saz? e?li?inde olurmu?. Bu gelenek yava? yava? yok olmaya ba?lam?? ve daha ekonomik oldu?u i?in org tercih edilmeye ba?lanm??.
Foto?raflar?n b?t?n?nde ilk g?ze ?arpan ?ey, ?ingenelerin ten renklerini asl?na uygun olarak yans?tan renk tonu. Bu tonun elde edilmesi ?zmirli foto?raf sanat??s? ?lke Veral?in katk?lar? ile olmu?.
Tepecikli? Mor Takkeli?
Ege Mahallesi?nde ya?ayanlar oraya Mortakya diyor. Bu ismin nereden geldi?i hakk?ndaki rivayetler ise muhtelif. ?zmez, 1910?larda Selanik?ten g?? eden mahallenin en ya?l?s? ile yapt??? s?yle?iden edindi?i bilgileri aktar?yor: ?Mahallede Rumlardan kalma bir kilise var. H?l? d?rt duvar? duruyor. Eskiden mor bir ?at?s? varm??. ?zmir?in neresine ??karsan?z ??k?n, o kilisenin mor kubbesi mutlaka g?r?n?rm??. Orada ya?ayan insanlara ?Nerelisin sen? diye sorduklar?nda, ellerini uzatarak ?Mor Takkeliyim? derlermi?. Mor Takke zamanla Mortakya olmu?.? Hatta ?ark?larda da yerini alm??; ?Tepecikli? Mor Takkeli?? ?eklinde.
Bu kelimenin ayn? zamanda ?birlikte ya?an?lan yer? anlam?na geldi?ini de aktar?yor ?zmez.
Akvaryumdaki bal?klar
?Bir foto?raf ?ekti?inizde biraz sonra o foto?raf?n ?ok bir esprisi kalmayabiliyor. ??nk? ?ok k?sa bir s?re sonra az ?nce ?ekti?inizi g?lgede b?rakacak bir olay geli?ebiliyor? s?zleriyle anlat?yor ?zmez mahallede foto?raf ?ekerken ya?ad?klar?n?.
Ege Mahallesi?nde ya?ayanlar?n oray? bir akvaryuma benzetti?ini anlat?yor ?zmez. B?t?n ya?amlar?n?n orada ge?ti?ini ama art?k akvaryumun i?inde ya?ayan bal?k olmak istemediklerini belirtiyor. ?Toplum taraf?ndan hor g?r?ld??? zaman insanlar kendi kabuklar?na ?ekilip orada bir d?nya olu?turuyorlar. O y?zden de son ?abalarla akvaryumdan ??k?p ?zg?r olmak istiyorlar? diyor.
Mortakya foto?raflar?, National Geographic dergisi T?rkiye aya??n?n d?zenledi?i foto?raf yar??mas? ile ?stanbul ?alom gazetesinin d?zenledi?i ?Bar??? konulu yar??ma ve Om Yay?nc?l?k??n d?zenledi?i ?Modern Kentin Kaosu? konulu yar??malardan ?d?ller kazand?.
Bir sonraki istasyon?
?As?rlar ?nce ?ingenelerin yapt??? gibi bir kere yolcu?a ??kt???n zaman nerede duraca??n? insan bilemiyor? diyen foto?raf sanat??s? Birol ?zmez, Ege Mahallesi ile ba?lad??? yolcu?u ?zmir?in ?eskimi?? semtlerinde devam ettirmeyi planl?yor: ?Her kap? ba?ka bir kap?y? a??yor. Yeni bir pencere do?uyor. Mahalleye giderken metroyu kulland?k. Hilal ?stasyonu?nda iniyorduk. Hep ?u anonsu duyduk: ?Bir sonraki istasyon Hilal.? San?r?m bizim de yolculu?umuz devam edecek ve bir sonraki istasyonumuz galiba Hilal olacak.? (?zmir/EVRENSEL)
Emine Uyar