Sakl? y?netmenin sakl? y?zleri

Handan ?pek?i?nin son filmi ?Sakl? Y?zler? bug?n g?sterime giriyor. ?B?y?k Adam K???k A?k? filmiyle tan?d???m?z ve bu filmle Antalya Alt?n Portakal?? almaya hak kazanan Handan ?pek?i, bu son filminde ?t?re cinayetleri?ni anlatmay? se?mi?. Her filminin senaryosu, yap?mc?l??? ve y?netmenli?i kendisine ait olan ?pek?i, bu filmde de bu kural? iki Alman yap?mc?y? da ekleyerek s?rd?r?yor.
Sakl? Y?zler, y?z?n? gizleyen pek ?ok insan?n ?yk?s?n?, zaman anlay???n? par?alara b?lerek anlatmay? se?en bir film. D?nya sinemas?nda pek ?ok ?rne?ini g?rd???m?z bu ?slubu Handan ?pek?i?nin de lay?k?yla yerine getirdi?ini s?ylemek yanl?? olmaz. Bu zaman anlay???n? kullanarak, her g?n izlenen ?lineer? zaman anlay???yla ?ekilen t?re cinayeti konulu dizilerle aras?ndaki ili?kiyi yok eden y?netmen, hikayenin fazlal?klar? ve montaj?n zay?f kal??? y?z?nden zaman zaman bu dizilere benzer bir havaya sahip olmuyor de?il. Bundan ?nce de hakk?nda ?ok konu?ulan ama bir t?rl? anla??lamayan konular? se?en y?netmen, B?y?k Adam K???k A?k?ta ; K?rt sorununu, hi? kimsenin bakmad??? bir yerden bakarak anlatmay? se?mi?ti. Sakl? Y?zler de bunun iyi ?rneklerinden biri ama eksiklikleriyle. Oyuncu se?imi konusunda titiz davrand???na inand???m ?pek?i?nin, neden ba?roldeki a?ay? ?stanbul?dan se?ti?ini ve ona bir de ?ive konu?turdu?unu h?l? anlayabilmi? de?ilim. Seyircinin ?zerinde yabanc?la?t?r?c? bir etkiye sahip olan bu durum, duygunun sekteye u?rad??? bir sinemasall?k ortaya ??karm??.
Sinematografik a??dan belgesel ve kurmacan?n, hatta iki belgesel ya da iki kurmaca hikayenin anlat?ld??? Sakl? Y?zler, g?r?nt? esteti?iyle de bunu verebilen bir film. ?ki ayr? y?netmeni (Handan ?pek?i ve filmdeki y?netmen) iki ayr? kamerayla seyirciye sunan ?pek?i, 35 mm ve DV cam kameran?n uyumunu ?ok titiz bir ?al??mayla ortaya koymu?a benziyor. Teknik anlamda kendine ?zg? bir yap?s? olan film, action sahnelerinde bunu bir Amerikan filmine d?n??t?r?nce, oyunculukta ya?anan yabanc?la?man?n g?r?nt?de de ya?anmas? ka??n?lmaz oluyor.
Sakl? oyuncular
Ger?ek hayatta da y?zlerini pek tan?mad???m?z oyunculardan kurulu bir film Sakl? Y?zler. Ba?rol?n? ilk kez bir sinema filminde oynayan ?enay Ayd?n??n (Z?hre) canland?rd??? film, Ayd?n??n ileride iyi i?lere imza ataca??n?n da g?stergesi. Ancak ?pek?i?nin, Ayd?n??n y?z?nden yeterince faydalanamamas? ve ona daha ?ok uzun diyaloglar oynatmas?, daha ilk oyunculuk denemesinde Ayd?n?? da sekteye u?ratm??a benziyor. Hakk?nda ?l?m ferman? verilen Z?hre?nin abisi rol?n? canland?ran Mimar Sinan Devlet Konservatuvar? Oyunculuk B?l?m? mezunu Berk Hakman ise bu zamana kadar televizyon dizilerinde g?rd???m?z halinden tamamen ??km?? ve adeta bir Kieslowski filmi kahraman?na d?n??m?? ?pek?i?nin filminde. Filmin ana karakteri olmamas?na ra?men, trajik bir bi?imde elleri hep kanl? olan (ablas?n?n ?ocu?unu ?ld?rm?? ve a?iretin b?t?n cinayetlerini ?stlenmi?tir) oyuncu, ?ld?rmenin anlam? ya da anlams?zl???n? filmde tek ba??na anlatabilecek bir yetene?e sahip. Filmin ana karakteri olabilecekken, yan rol olarak g?rd???m?z oyuncuyu, y?netmenin biraz daha merkeze ta??mas?yla filmin, seyrinin tamamen de?i?ece?ini ve TV dizilerinden farkl? bir t?re konusunun i?lenece?ini s?ylemek m?mk?n. Filmin i?inde t?re cinayetleri konulu bir belgesel ?eken y?netmeni canland?ran Cem Bender?in ise, ?stanbullu bir y?netmen olarak gayet ba?ar?l?yken, konu k?ye d?n?nce k?ydeki ?oban aileden birini canland?rmas? ak?llara zarar bir g?r?nt?ye d?n???yor.
Handan ?pek?i, minimal bir anlay??la ?ok b?y?k bir konuyu anlatabilmek varken, hikayeyi de konu kadar karma??k hale getirince, filmin temel derdi geri planda kal?yor. B?yle olunca da film, tek bir kad?n?n nas?l t?reye kurban gitti?ini anlatmakla yetiniyor. Handan ?pek?i?yi konunun d???nda b?rakarak s?ylersek, g?nl?k gazetelerin hemen hepsinde ve her ak?am TV dizilerinde g?rd???m?z t?re cinayetlerine yakla??m (sadece t?renin uyguland??? aile bireylerinin tekil ?yk?lerini bir duygusall?k kisvesi ard?ndan pembe dizi formuna d?n??t?rerek anlatmak), T?rkiye?de bug?ne kadar t?re cinayetlerinin ne oldu?unu h?l? kimseye anlatabilmi? de?il. Bunun yan?nda yap?lmak istenen, bu cinayetleri a??kl??a kavu?turmaktan ?ok, e?itimsizlikle, cahillikle ya da k?zlar?n okumamas?yla bunun ?st?n? kapatmak. ?pek?i?nin niyetinin ?ok daha iyi oldu?una ve kendisinin ger?ekten de hissederek anlatt???na inand???m bu hikaye, b?yle bir ?lkede at?lan en ?nemli ad?mlardan biri kan?mca. K?rtlerin hikayelerini anlatmay? se?ecek kadar duyarl? ve cesaretli olan ?pek?i, umar?m T?rk sinemas?nda bu zamana kadar pek i?len(e)memi? bu gibi konular? anlatmaya devam eder. ?yi seyirler...
anicebe@yahoo.de
Ani Ceylan Hazinedar