evrensel olmak

De?erli yazar?m?z Erhan Bener?in 19 Nisan 1929?da (babas?n?n o s?ra g?revli bulundu?u) Lefko?a?da ba?layan ya?ama ser?veni, 8 Aral?k 2007?de Ankara?da noktaland?.
O da pek ?ok edebiyat??m?z gibi ilkin ?iirle ba?lasa da (Sesler, Kayseri 1948) bir daha ?iirle yolu kesi?medi. ?iir d???nda edebiyat?n hemen b?t?n odalar?nda dola?t?. ?ocuk kitaplar?, oyun, ?yk?, roman, deneme ve ?eviri? Hatta as?l mesle?i maliye ?zerine de 10 kitap yazd?.
***
?lk, orta ve lise ??renimini babas?n?n g?revi nedeniyle Anadolu?nun bir?ok ilinde tamamlad?. 1950?de S.B.F?nin Maliye ?ubesi?ni bitirdi. Maliye M?fetti? Yard?mc?s? olarak ?stanbul?a g?nderildi (1951), ?lerici Gen?ler Derne?i ?yesi oldu?u gerek?esiyle geri ?a?r?ld?. Ankara?da ?? ay tutuklu kald?. Tahliye edildikten sonra, yine ?stanbul?da, bu kez Hesap Uzman? Yard?mc?s? olarak g?revlendirildi. Birka? y?l sonra, fark dersleri vererek Ankara Hukuk Fak?ltesi?nden sertifika ald?. B?ylece ileride serbest avukatl?k yapabilecekti.
***
Erhan Bener, yurti?inde ve d???nda ?ok renkli ge?en meslek ya?am?nda b?rokrat olarak ?ok be?enilip ?nemli yerlere getirilse de, yirmili ya?lar?ndan itibaren s?k? tuttu?u kalemini, denebilir ki hi? elinden b?rakmad?. [1952?de hen?z 23 ya??nda iken Acemiler adl? ilk roman? (Salim ?engil?in y?netti?i) Se?ilmi? Hik?yeler Dergisi yay?n? olarak ??kt?.] Sanki bulundu?u her mek?n ve ko?ulda olan biten onun i?in bir g?n yaz?lacak, mutlaka yaz?lmal? diyece?i konular olmu?tur. Sevgili dostum Bener g?nl?k tutar m?yd?, bilmiyorum; ama ya?ad???, ?i?eriden? tan?k oldu?u b?rokratlar? bir g?n yazarak b?ylelikle onlar? ilk kez g?ne?e ??kard?. Hele de k???k burjuva d?nyas?n?n bireylerini? ?B?rokratlar?, edebiyat?m?zda, denebilir ki an?/portre, an?/?yk? t?r?n?n iz b?rakan ?rnekleridir. Erhan Bener?in kurguyu sahici k?lan ayr?nt? ustal??? ve i?lek kalemi, onun ba?l?ca ?zelli?i say?lmal?d?r.
***
1975 y?l?nda Erhan Bener b?rokrat olarak en olgun ve verimli ya??n? (46) s?rerken, o s?ra Emekli Sand??? Genel M?d?r?d?r, tutup emeklilik i?in dilek?e verdi. Onu yak?ndan tan?yanlara pek ?a??rt?c? gelmedi bu hareketi. ??nk? kahraman?m?z, tutkuyla ba?land??? yazarl?kla birlikte onun olmazsa olmaz ko?ulu ?zg?rl??? de se?iyordu.
***
Erhan Bener?in yazd??? yirmiden fazla roman, be? ?yk?, bir deneme, iki ?ocuk kitab? yan?nda d?rt de roman ?evirisi vard?r. Romanlar?n?n baz?lar? film ve TV?de dizi olarak ?ekildi. ?lkemizin se?kin edebiyat ?d?llerine de?er g?r?ld?.
Erhan Bener?in a?abeyi V?sat O. Bener de de?erli ?yk? yazar?m?zd?r (1922-2005). O?lu Yi?it Bener, ka? y?ldan beri yazar ve ?evirmen olarak tan?nmaktad?r. K?z karde?i Bilge B?l?kba???n?n da bir roman? yay?nland?; radyoda dramaturg olarak ?al???yor. Erhan Bener?in iki kay?nbiraderi Nusret Kemal ve Fikret Otyam karde?ler de tan?nm?? yazarlar?m?zdand?r.
***
B?rokrat dendi?inde? T?rkiye ???i Partisi Genel Ba?kan? Mehmet Ali Aybar, bir g?n Parti?de bir vesileyle s?z? b?rokratlara getirmi?ti. San?r?m o s?ralar kurulan k?sa ?m?rl? bir h?k?mette b?rokratlar a??rl?kta idi. ?Kitaba g?re? demi?ti, ??s?n?f? say?lmad??? halde, y?z elli y?ld?r ?lkemizde b?rokratlar iktidard?r.?
***
Bir an?
1986 y?l?n?n Nisan sonu May?s ba??yd?. ?sve??te ya?ayan Memed Uzun?dan bir mektup ald?m. ?n?m?zdeki g?nlerde, ?sve?li bir yazar arkada?? kar?s?yla birlikte Ankara?ya gelecekti. Bunlar?, Bat? dillerinden birine, ?zellikle Frans?zca?ya yap?tlar? ?evrilmi? bir T?rk yazar?yla tan??t?rmam? istiyordu. Tabii hemen akl?ma Erhan Bener geldi. Evine telefon ettim. Ne?ecan Han?m?la konu?tum. ?Erhan birka? g?n ?nce Y?ksek ?htisas Hastahanesi?nde ameliyat oldu? dedi. ?Bug?nlerde taburcu edilecek, yar?n bir aray?n...? Bir g?n sonra ?sve?li kar? koca yazarlar ??leye do?ru kitabevine geldi. Oradan buradan s?yle?tik. Erhan Bey?in evine telefon ettim. Ne?ecan Han?m ?Erhan d?n ??leden sonra taburcu edildi? dedi se-vin?le. Telefonda ?imdi Erhan a?abey vard?. Dile?imizi anlatt?m. Nekahat d?nemini ya??yordu. Erteleme iste?ime izin vermedi. ?Bug?n sizi bekli-yoruz? dedi. Bu arada G?ran B?rge, asl?nda Frans?zca bildi?ini, fakat ?talyanca?y? daha iyi konu?tu?unu s?yleyince, D.T.C. Fak?ltesi ?talyanca B?l?m? Ba?kan? dostum Necdet Adaba??? arad?m, durumu anlat?p hemen gelmesini rica ettim. Uzatmayay?m, hep birlikte bir arabaya dolu?up Erhan Bener?in evine gittik. ?ki yazar Frans?zca ?ok iyi anla??yordu. Koltu?unda fazla hareket etmeden oturan Bener?le romanc? G?ran B?rge, edebiyat ve roman ?st?ne s?yle?tiler. Erhan Bener, Ne?ecan Han?m??n getirdi?i ki-taplar?n Frans?zca bask?l? olanlar?n? ?sve?li meslekta??na imzalad?. Daha sonra B?rge, hepimizin topluca ve tek olarak foto?raf?n? ?ekti. ?ngrid ve G?ran B?rge ?ifti ?ok mutlu ayr?ld?lar. Tabii Ne?ecan Han?m??n o g?n yapt??? pasta ve b?re?i; ona yara??r incelikteki konukseverli?ini unutmad?k.
***
G?nlerden 10 Aral?k 2007 Pazartesi idi. Kocatepe Camisi?ndeki t?renden sonra Kar??yaka Mezarl????na otob?s ve ?zel arabalarla gidildi. Kar??yaka?y? gide gide mezarlar kaplayacak gibi. Tepede bir yerde ara?lar art arda durdu. Bundan sonra yaya gidecektik. Ya??p duran ya?mur ham topra?? nas?l da ?amura ?evirmi?? Y?r?mekte zorlan?yoruz. Daha ?nceden yan yana a??lm?? mezarlar?n ?n?nde durduk. Bunlardan birisine Erhan a?abeyimizi b?rakaca??z. Tabut usulca mezar?n ba??na getirildi.
[Burada kocaman bir parantez a?mal?y?m. Bener ailesi pek ?ok insan? rahatlatacak bir ilki ba?latm?? oldu. Daha caminin musalla ta??nda he-pimizin dikkatini ?ekmi?ti. Erhan Bener?in tabutu, ?zerinde Arap?a yaz?l? t?rbe ye?ili ?rt? yerine, kocaman bir kitap afi?iyle kaplanm??t?.]
Erhan Bener?in o?lu ve meslekta?? Yi?it (D.1958) mezar?n ba??nda idi. Sonra mezara indi. Orada bir g?revli de vard?. Yukar?da tabuttan ??kar?lan Erhan Bener?i, a?a??dakiler kefenin k?vr?lm?? iki ucundan tutarak usulca a?a?? indirdiler. Boylu boyunca yerle?tirdikten sonra (ebedi istirahatg?h dedikleri b?yle bir yer mi acep?) yukar? ??kt?lar. ?l??l? haz?rlanm?? beton par?alar?yla mezar?n ?st? kapat?ld?. S?ra ?imdi k?rekle yan? ba??ndaki y???ndan toprak atmaya gelmi?ti. Islakl?kla birbirine yap??m?? topra?? k?rekle par?alay?p mezar?n ?st?ndeki betona aktarmak, g?? ve beceri istiyordu. Sonunda mezara benzer bir t?msek olu?turuldu. Bu arada ya?mur da h?z?n? art?rd?. Yi?it, biraz ?nce mezara indirdi?i babas?n?n ve meslekta??n?n ?l?m?ne ?ok yansa da metin g?r?nmeye ?al???yordu. Az ?tede duran k?z karde?i Yaprak??n g?zya?? zaman zaman kendisini duyuruyordu. ?st? hen?z kapanm?? mezar?n ?n?nde Yi?it Bener, cebinden A4 boyutunda bir k???t ??kard?. ?Babam?n hastanede son yazd??? bir hik?yeyi sizlere okumak istiyorum? dedi. Okumaya ba?lad?. Ya?mur s?r?yordu. Etraftaki dostlardan bir ?emsiye arand?m. Uzat?lan ?emsiyeyi Yi?it?in ba??nda tutarak okumaya ba?lad??? metni b?ylece korumaya ald?m. Erhan Bener?in, nesli giderek azalmakta olan bir beyefendinin, ?ok de?erli bir yazar?m?z?n son yazd???n? dinliyorduk ?imdi. Hastahane odas?nda yaln?zl???n?n doruk noktas?nda hissettikleri; korkular?, sanr? ve say?klamalar? vb... Evet, bir ara kargalardan da s?z etti?ini duydum. Neden s?z ediyorsa etsin, yine de Erhan Bener?in sesi ve solu?u idi bunlar?
[Yakaland??? hastal???n umars?zl??? ile son g?nlerinde ya?ad??? dayan?lmaz ac?lar? duyup ??rendikten sonra bile, acaba diye o s?ra i?imden ge?irdim: Erhan Bener, bir mucize, tekrar ?al??ma masas?n?n ba??na ge?ebilseydi, o hummal? saatlerde yazd??? bu metni okuyup ne d???n?rd??]
Erhan Bener?i, bu de?erli yazar?, iyi ve ?rnek insan? hep hat?rlayaca??z.
Remzi ?nan