ROJEV

Kültür ve edebiyat dergisi Tîroj’un son sayısının kapak resmi oldukça çarpıcı. Derginin bu sayısı da öncekiler gibi dolu, öğretici ve çarpıcı. Ancak bu yazıda dergiyi anlatmayacağım. Alıp okumanızı öneririm. Dergiyi bu yazı için çarpıcı kılan kapağındaki göz. Bir Kürt kızının gözbebeği. Saçı, kaşı, kirpikleri ve yüzüyle birleşen bir bakış. Newroz ve Kürtler herhalde bundan daha çarpıcı resmedilemezdi.
Kürtler için Newroz başka bir bakış, başka bir duruş ve anlam taşıyor. Ancak Newroz tüm Türkiye halklarının hem kültürel hem de siyasal olarak gözünü diktiği, dikkatini yönelttiği bir gün.
İşte bugün Newroz. Newroz, Kürtler gibi, Ortadoğu’dan Uzak Asya’ya yayılan onlarca halkın kültüründe yeri olan özel ve güzel bir gün.
Bu kıtada yaşayan farklı uluslar ve halklar Newroz’a güzel anlamlar yükleyerek onu kültürlerinin bir unsuru haline getirmiştir. Kiminde yaşadığı acılardan kurtuluşun bayramı, kiminde zorlu doğa koşullarından, kardan, kıştan; aylarca süren yarı esir yaşamdan, yemyeşil doğaya, masmavi gökyüzüne, akan nehre, öten kuşun sesine adım atmanın adı olmuş 21 Mart.
21 Mart, kimi halkların takviminde yeni yılın başlangıcı, kiminde baharın, bolluk ve bereketin habercisi, kiminde (Kürtlerde olduğu gibi) “Yenigün” dür. Özgürlük için ayağa kalkışın, dirilişin sembolüdür Newroz.
Newroz karşılamaları ve kutlamaları halkların sosyal, ekonomik ve siyasal durumuna göre farklılıklar gösteriyor olsa da, her halk farklı bir anlam yükleyerek karşılasa da doğanın başka bir evreye döndüğü 21 Mart’ın kimi efsanelerle donatılarak koca bir coğrafyaya yayılmış onlarca halk tarafından anlam yüklenmiş bir gün olarak kabul edilmesi, bir bayram atmosferinde kutlanması oldukça hoş bir durum. Bir diğer gerçek, eğer ırkçı ve şoven güçler müdahale etmez ve nifak tohumları ekmezse, Newroz halklar için ayrıştırıcı değil, aksine başta Pers, Türk ve Kürt halkları için oldukça birleştirici tarihsel ve kültürel bir motiftir.
Newroz öğrenmek için bir tarihtir. Dönüp bakmak ve sonuçlar çıkarmak gerek. Böylesi bir gün, koca coğrafyada halkların barış, kardeşlik ve dayanışma günü olarak kutlanabileceği gibi, ırkçı ve şoven güçlerin Türkiye’de yıllarca yaptıkları gibi, kavganın, çatışmanın, kan ve gözyaşının yaşandığı bir gün olarak da yaşanabilir.
Ne yazık ki bizim ülkemizde bu duruma gelinceye kadar bile büyük acılar yaşadık. Bugün başta Kürt halkının yaşadığı Bölge olmak üzere, Türkiye’nin dört bir yanında, tüm Türkiye halkları birlikte, el ele, kol kola daha güzel ve daha mutlu eşit, özgür ve kardeşçe günleri kurmak için Newrozu kutluyorsa, bu duruma kolay gelmediğimiz unutulmamalıdır.
Yaşanan tüm acılara rağmen tarih ve insanlık hükmünü icra etti ve su akarını bularak akmaya devam ediyor, ancak bunu görmek ve gereğini yapmak Türk ve Kürt halkı başta olmak üzere tüm halkımıza kalıyor. Bugün Türkiye’de yaşanan tablo, kararlı davranan, örgütlenen ve mücadele eden bir halkın nereden nereye geldiğini ve geleceğini de gösteriyor. İnsan daha güzel bir tablo tasavvur etmekten kendini alamıyor. Irkçı ve şoven güçlerin hepten etkisiz kaldığı ve tüm bölgede halk düşmanlarının alt edildiği koşullarda kutlanacak bir Newrozun koca coğrafyada yaratacağı atmosferi düşünmek bile insanı mutlu ediyor. Dört bir yanda yakılan ateşin içini ısıttığı, tüm ön yargılardan uzaklaşmış, düşünceleri gülen yüzüne, parlayan gözlerine yansıyan insanların, halaya, govende, dansa durmasından, şarkıların, türkülerin, stranların, hikayelerin, efsanelerin birbirine karışmasından daha güzel ne olabilir ki.
Bu tablo, umutları büyütüyor. Bize, emperyalizmin ve işbirlikçilerinin yıkılmaz olmadığını gösteriyor. Newrozu karşısına alan, yasaklayan, Kürtleri yok sayan zihniyet bugün tüm Türkiye halkları tarafından bir kez daha, yüksek sesle ve milyonların katılımıyla mahkum edilmektedir. Bugün, yarın ve sonrasında üzerinde yürünecek yol da bu yoldur.
Halkların kardeşliği, barış ve demokrasi yolu.
Savaş ve şiddetle, operasyon ve inkarla bir yere varmak mümkün olmayacaktır. Ancak barışın, özgürlüğün ve eşitliğin yolunu açacak ve büyütecek olan halkların ortak mücadelesidir.
Bu Newroz özlemlerimizin gerçekleşebilir olduğunu çarpıcı bir biçimde gösterecektir.
Newroz kutlu olsun!
Newroz Piroz be!
Ender İmrek