HABER ANALİZ

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası (SSGSS) Tasarısı’nın TBMM Genel Kurulu’na gelmesiyle birlikte, önce Türk-İş, sonra da Emek Platformu (EP) sahneye çıktı. 13 ve 14 Mart günleri Emek Platformu’nun aldığı kararlar doğrultusunda ülke çapında yüz binlerce işçi ve kamu emekçisi alanlara çıktı, iş bıraktı, gösteriler yaptı, yol kesti; basın açıklamaları yaptı.
Emekçilerden gelen tepkinin genişliği karşısında pabucun pahalı olduğunu fark eden hükümet; bir adım geri atmış görünerek, “Biz ısrarcı değiliz, ana parametrelere dokunmamak kaydıyla yeniden görüşebiliriz” diyerek bir manevra yaptı. Çalışma Bakanı, Emek Platformu’nu oluşturan sendika ve emek örgütlerinin yöneticileriyle “gruplar halinde” konuştu. Bu konuşmalar ve bakanla sendikacıların birbirine gülücükler atarak kameralar karşısına geçmesi bile, emekçiler arasında “Bunlar bir dolap çeviriyor galiba” tartışmalarına yol açtı. Elbette daha başka hangi görüşmeler yapıldı; Emek Platformu içinde kimlerle kimler hangi özel ilişkilere girdi, hangi basıklar kullanıldı; bu, bugün için henüz belirsiz. Ancak sonuçta hükümet, emeklilik prim ödeme gün sayısının 9 binden 7 bin 200’e “indirilmesi” (aslında 7 binden 7 bin 200’e çıkarılması demek daha doğru. Çünkü daha önce 9 bin olan 7 bin 200’e indirilmedi, 7 bin olan gün sayısının 7 bin 200’e çıkarılmasında uzlaşıldı) ve birkaç önemsiz değişiklik daha kabul edildi. Ve böylece; sendika ve emek örgütleri yöneticileriyle hükmet, SSGSS’nin TBMM Genel Kurulu’na getirilmesi konusunda “kısmen anlaştılar” haberleri çıktı. Bu haberler de emek örgütü yöneticileri tarafından yalanlanmadığı gibi, doğrulayan işaretler verildi.
EMEK PLATFORMU’NDAN GERİ ADIM
Söylenenlere göre, taslağın genel kurulda görüşülmeye başlanmasıyla vekiller önerge vererek, Çalışma Bakanı Çelik’le emek örgütleri yöneticilerinin üstünde anlaştıkları maddeleri yeniden “düzenleyecekler”miş!
SSGSS taslağı bugün Meclis’te görüşmeye açılacak ama 10 Mart 2008 günü toplanan EP’in aldığı; “Yasa tasarısı TBMM Genel Kurulu’nda görüşülmeye başlandığında tüm emek örgütü yöneticileri Ankara’da olacak, Meclis’e yürüyecek” kararı ortadan kalkmış bulunuyor. Çünkü, aksi halde bugün tüm Ankara’da “eylem halinde” olacaktı. Şimdi, Türk-İş ve Hak-İş çevrelerinden gelen haberlere göre bu konfederasyonların yöneticileri Meclis’te kulis yaparak tasarının kabul edilir bir çizgiye geleceğini söylüyorlar.
13 ve 14 Mart eylemlerinden sonra bu noktaya gelmek ebette ki Emek Platformu yöneticileri için büyük bir geri adımdır. Ve emekçilerin büyük tepkisini görmezden gelmesi, ne olağan ne anlaşılır ne de kabul edilirdir.
EMEK PLATFORMU HER ZAMAN YOKTU
Buraya gelişi anlamak için bu gelişmelerin oluşturduğu tablonun arka planına da değinmek gerekir. Çünkü; ne SSGSS 10 Mart günü Emek Platformu’nun kararıyla gündeme geldi, ne de hükümetin saldırısı SSGSS’den ibaret!
Tersine;
1-) SSGSS, emeğe yönelik, yıllardır IMF ve TÜSİAD’ın yönlendiriciliğinde süren ve işçi sınıfı ve emekçilerin kazanılmış haklarını gasp etmeye ve emeğin birikmiş değerlerini de ele geçirmeye yönelik saldırının bir devamıdır. Aynı zamanda bu süreç; 1990’ların başından beri süren özelleştirmeye karşı mücadeleler, esnek çalışmanın yaygınlaştırılması, taşeronlaştırma, iş yasası ve sosyal güvenlik yasalarında yapılan değişikliklere karşı mücadelelerin bir devamıdır ve emek güçleri bütün bu süreç boyunca, çoğunda yenilseler bile mücadele ettiler. SSGSS’ye karşı da mücadele yıllardır sürmektedir. TTB ve SES başta olmak üzere birçok emek örgütü bu mücadeleyi sürdürdü. Son günlerde hızla yaygınlaşan yerel platformlar da bu mücadele üstünde var oldular. Yani, mücadele EP ile başlamadı; evet, bu mücadelenin kimi safhalarında EP oldu, önemli eylemler de yaptı ama her zaman da EP oluşamadı. Emek Platformu’nun sahneye çıkması elbette önemliydi. Ancak EP’in başındaki kimi emek örgütü yöneticilerinin, emekçilerin tepkisinin boyutlarından en az hükümet kadar endişe duydukları ve sonunda kontrol edemeyecekleri bir gücün harekete geçebileceği endişesini taşıdıkları anlaşılmaktadır. Aksi halde; böyle bir gücü arkasına alan ve hiçbir ciddi talebi karışlanmadan pazarlık masasına oturup emekçileri yeniden işlerin başına göndermek hiçbir mücadeleci sendikanın, emek örgütü yöneticisinin yapabileceği bir şey değildir.
SSGSS’DE YENİLMEK SADECE BU ALANLA SINIRLI KALMAYACAK
2-) Hükümetin saldırısı da sadece SSGSS’den ibaret değildir. SSGSS çok önemlidir ve 70 milyonu ilgilendirmektedir. Ama, hükümet ve patronlar sadece SSGSS alanlarında değil, hayatın tüm alanlarında saldırılarını sürdürmektedir. SSGSS’de, pazarlık masasında geri adım atan EP’in, eğer kendini toparlayıp emek güçlerini harekete geçiren kararlar almazsa, itibarını kaybetmesi ve parçalanması kaçınılmaz olacaktır. Dolayısıyla SSGSS’de amacını elde eden ve emek cephesinde parçalanmaya yol açan hükümetin, “kıdem tazminatını yok etmeyi” gündeme alacağını, bu arada TİS, Grev ve Sendikalar Yasası’nı da, yine işçilerin yeni kayıplarının içine yerleştirilecek değişikliklerle gündeme getirmesi sürpriz olmayacaktır. Ne var ki bu sefer, EP’in bölünmesinde rol oynayan Türk-İş’in, kıdem tazminatı ve sendikalar yasasında arkasında birilerini bulması çok zor olacaktır. Başka bir söyleyişle, SSGSS’de EP’i ve emekçileri bölen hükümet ve patronlar cephesi, SSGSS’den çok daha fazlasın kazanmış olacaktır.
EP’İ BÖLENLER BÜYÜK
BİR SORUMLULUK ALTINA GİRERLER
Bu iki saptama bile gösteriyor ki; hükmet ve onlarla uzlaşma eğilimindeki kimi emek örgütü yöneticilerinin giriştiği manevra, EP’in bölünmesi ve emek mücadelesinin içinde yeni parçalanmaların ortaya çıkmasına yol açacak mahiyettedir. Çünkü, bugünden itibaren görüleceği gibi Emek Platformu eğer yeniden toparlanamazsa, emek güçleri; sendikalar, çeşitli emek örgütleri, şubeler ve yerel platformlar etrafında mücadelelerini sürdürecek, yeni bir mücadele merkezi oluşturacak girişimlere yöneleceklerdir. Ama elbette süreç zorlaşacak, Emek Platformu’nun yukarıdan yaptığı çağrıların kolaylığı ortadan kakacaktır. Ama, yığın hareketinin daha derinden kavranması bakımından yeni imkanların ortaya çıkması da beklenmelidir.
Burada şuna değinmek gerekir ki; EP, EP’te yer alan örgütlerin yöneticilerinin malı değildir. Dolayısıyla bazı yöneticilerin EP’i geriye çekme, bölme girişimlerine karşı mücadele de sürecin ilerleyen aşamalarında daha da önem kazanacaktır. Dolayısıyla herhangi bir sendikanın dışlanması ya da ayrılmasına kolayca izin verilmesi, sorumlu davranmakla bağdaşmaz. Tersine, EP’i daha ileri bir mücadele mevzisine çekme girişimlerinin her durumda sürmesi gerekir.
MÜCADELE İLERLEYECEĞİ
DAYANAKLARA SAHİPTİR
Burada mücadeleden yana sendikacılar ve emek örgütlerine düşen, elbette yakınmak, karamsarlığa sürüklenmek, EP’in yapmadıklarına hayıflanmak değil; en başta iş ve hizmet merkezlerinde çalışmaları artırmak, kimi yerlerde ilçelere, semtlere kadar inen, sanayi havzaları, iller çapında oluşan yerel platformları güçlendirmek ve onların birleşebileceği kanalları açan bir strateji ile mevcut konfederasyon, her düzeyde emek örgütü ve sendikanın (merkezi, şubesi, temsilciliği) katılımı ile yeni bölgesel ve giderek merkezi güç odaklarının oluşturulması da elbette emekçilerin gündeminde olacaktır.
Elbette burada söz konusu olan birkaç yerel platform ya da birkaç emek örgütünün kendilerini merkez ilan etmesi, EP’in yerine geçtiklerini söylemesi değildir. Tersine, burada söylenen; yerel imkanları birleştiren ve merkezi olarak da tüm emek örgütlerini birleştirmeyi amaçlayan bir yapının adım adım inşasını da içeren bir perspektifle sorunu ele almaktır.
Bugün olan şudur: Emek güçleri dizleri üstünde doğrulmak istemektedir. 13-14 Mart’ta bunun güçlü bir eğilim olduğu görülmüştür. Burada EP’i oluşturan kimi emek örgütü yöneticilerinin bölücü davranması bile, bu eğilimin gelişmesini geri çevirmeyebilir. Yeter ki; mücadeleden yana sendikacılar, emek örgütü yöneticileri ve sınıfın ileri kesimleri kendi sorumluluklarına uygun davransınlar.
İ. Sabri Durmaz