İnşaat işçileri yarı aç yarı tok yaşıyor

Çorum’da binlerce inşaat işçisi sigortasız, güvencesiz, açlık sınırının altında çalışıyor. Kimisi gurbete çıkıyor, kimisi ise karın tokluğuna ‘çöl sıcakları’ altında ya demir büküyor, ya duvar örüyor ya da kalıp yerleştiriyor.
Ekonomik gelişme zengine yaradı
Çorum, coğrafi olarak Orta Karadeniz’i İç Anadolu’ya bağladığından dolayı ekonomik açıdan bölge illere göre nispeten gelişmiş durumda. 200 bini aşkın kent merkezi nüfusuyla önemli bir merkez konumuna gelen Çorum’da bir zamanların en gözde sektörleri arasında yer alan ‘inşaat sektörü’ can çekişir duruma geldi. AKP kurmaylarının sürekli ekonomide pembe tablo çizmelerine rağmen, bu tablo bir türlü Çorum’un gerçekleriyle örtüşmüyor. Başbakan Erdoğan’ın ‘Kişi başına milli geliri 9 bin dolara’ çıkardık sözüne tepki gösteren inşaat işçileri, yarı aç yarı tok bir yaşam sürdürdüklerini belirtiyorlar. Çorum’da geçmiş yıllarda inşaat sektörünün bir hayli geliştiğini, fakat özellikle son yıllarda sektörün iyice can çekiştiğini ifade eden işçiler, “Bundan 10-15 sene önce bir yevmiye parası ile dört büyük tüp dolduruyorduk, şimdi ise bir yevmiye parası ile bir büyük tüp dolduruyoruz. Ekonomi düzeldi diyorlar ama düzelen zenginlerin ekonomisi oldu, bizim değil” diyerek Türkiye’de ekonomik gelişmenin sadece zenginlere yaradığının altını çiziyorlar.
Biz primi ancak mezarda doldururuz
1986 yılından beri inşaat sektöründe çalışan İlhan Kamış, Çorum’daki inşaat sektörünün her geçen yıl dibe vurduğunu söylüyor. Usta yevmiyelerinin 50 YTL olduğunu belirten Kamış, “Biz inşaat işçileri yılın 6 ayı çalışırız, diğer 6 ayında ise çalıştıklarımızı yeriz. Böylece gerçek yevmiyemiz 25 YTL’ye geliyor. Vatandaşın bir de ev kirası, okula giden çocukları varsa durum daha da kötü demektir” diyor.
“Hiçbir inşaat işçisinin sigortası doğru dürüst yatmaz. Çorum’da 10 bini aşkın inşaat işçisi var. Bunların kimisi Rusya, İsrail ve Arap ülkelerine gidiyor. Yabancı ülkelere gidenlerin sigortası yatıyor. Fakat Çorum’da kalanların sigortası yatmıyor. İşverenler sigortayı daha çok eşe dosta yaptırıyor. Şimdi bir de emeklilik için 7 bin 200 gün prim olması gerekiyor. Biz 7 bin 200 günü ancak mezarda doldururuz” diyen Kamış, hükümetin sosyal güvenlik gerçeğini gözler önüne seriyor.
Milli gelir yükselmiş, kimsenin haberi yok
Gelecekten hiçbir beklentisi olmayan inşaat işçisi İlker Doğan ise karın tokluğuna çalıştıklarını söylüyor. 1996 yılından bu yana inşaatlarda çalıştığını ve yarı aç yarı tok şekilde ailesini geçindirmek için çaba gösterdiğini kaydeden Doğan, “İnşaat işçisi kış gelince aç kalmış demektir. Şu anda ekonominin iyiye gittiğini söylüyorlar fakat bu kesinlikle bize yansımıyor. Aldığımız yevmiyeler otomatik olarak borca gidiyor. Kişi başına milli gelir 9 bin dolar diyorlar. Hani nerede bu 9 bin dolar, biz neden göremiyoruz?” diye konuşuyor.
Günü tok geçirsek bile kârdır
17 yıldır inşaatlarda çalışan kalıpçı ustası Karip Ercan, bir yıl içinde sadece 800 gün sigorta priminin bulunduğunu belirterek, 7 bin 200 günü hiçbir şekilde dolduramayacağını belirtiyor.
“Yılın belirli dönemlerinde çalışabiliyoruz. Günümüzü tok bir şekilde geçirdiysek o bizim için büyük kârdır” diyen Ercan, Çorum’da inşaat işçilerinin zor şartlar altında yaşamlarını sürdürmeye çalıştığını ifade ediyor. 1990’lı yıllarda inşaat işçilerinin durumunun günümüze göre daha iyi olduğunu söyleyen Ercan, “Bir yevmiye ile üç tüp dolduruyorduk. Şimdi bir tüp dolduruyoruz. 17 senede sadece 800 günüm var. Doğru düzgün kimsenin de sigortası yatmıyor. Dünyanın kuruluşu çıkar ve menfaat üzerine olmuş. Herkes kendi çıkarını düşünüyor” diyor öfkeyle. (Çorum/EVRENSEL)

---

‘İnşaat işçileri yeniden bir araya gelmeli’

Çorum’da 1990’lı yılların ortalarında her görüşten ve mezhepten birçok işçinin bir araya gelmesi ile kurulan Yapı İşçileri Teknik Elemanları Derneği’nin o dönemki kazanımlarından bahseden Yaşar Baskın, inşaat işçilerinin tek kurtuluş yolunun birlikte hareket etmekten geçtiğini söylüyor. 1996-97 sürecinde Türkiye’deki tüm inşaat işçilerine örnek oluşturacak şekilde Çorum’da önemli bir sürecin başlatıldığını kaydeden Baskın, “Çorum’da bu sektörden binlerce kişi ekmek yiyor. Alevisiyle Sünnisiyle binlerce inşaat işçisi aynı koşullar altında çalışıyor. İnşaat işçilerinin YİTED çatısı altında toplanmasının ardından yevmiyeler ortak bir şekilde ayarlanmaya başlanmıştı. Sigortalar kısmen de olsa yatırılıyordu. İşçiler yan yana geliyordu. Aralarında yardımlaşma başlamıştı. Sorunlar tartışılıyordu. Bunların hiçbiri şimdi kalmadı. Yeniden bir araya gelmemiz şart” şeklinde konuştu.
“Dayanışmayı sağlayamazsak inşaat sektöründeki bu sömürü devam eder gider” diyen Baskın, Çorum’daki inşaat işçilerinin yeniden bir araya gelmesinin önemine dikkat çekiyor.
Taner Şimşek