26 Nisan 2008 00:00

‘Belgesel fotoğrafçılığı masaya yatıracağız’

Ankara Fotoğraf Sanatçıları Derneği’nin (AFSAD) 7. Fotoğraf Sempozyumu, “Belgesel Fotoğraf Buluşması” adıyla düzenleniyor.

Paylaş

Ankara Fotoğraf Sanatçıları Derneği’nin (AFSAD) 7. Fotoğraf Sempozyumu, “Belgesel Fotoğraf Buluşması” adıyla düzenleniyor. Belgesel fotoğrafa ömrünü vermiş usta fotoğraf sanatçılarının bir araya getirilmesi ve belgesel fotoğrafa dair yol gösterici verimli tartışmalar yapılması planlanan 7. Fotoğraf Sempozyumu, 3-4-5 Mayıs’ta Ankara Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde yapılacak.
Sempozyum hakkında gazetemizin sorularını yanıtlayan AFSAD Başkanı Gökhan Demirer, buluşmayla hem derneğin kurucu üyelerine vefa borçlarını ödemeyi, hem de belgesel fotoğrafa dair geliştirici tartışmalar yürütmeyi amaçladıklarını belirtti.

AFSAD 7. Fotoğraf Sempozyumu’nu ‘Belgesel Fotoğraf Buluşması’ başlığı altında yapıyor. ‘Belgesel Fotoğraf Buluşması’ fikri nasıl doğdu?
Derneğimizin hamurunda belgesel fotoğraf çok önemli bir yer tutuyor. Kurucu üyelerimiz hep belgesel fotoğrafa gönül vermiş isimlerdir. Dernekçilik de, böyle bir vefa duygusuna sahip olmak demektir. Öncelikle derdimiz ustalarımıza, kurucularımıza vefa borcumuzu ödemek. İkinci olarak ise fotoğraf ve gerçeklik üzerine bilgilerimizi, düşüncelerimizi paylaşmak. Günümüzde, fotoğraf ve gerçeklik olguları fotoğrafın yaşadığı dijital devrimin ışığında çok konuşulmaya ve tartışılmaya başlandı. “Fotoğraf yalan mı söyler, doğru mu söyler?” gibi süregiden tartışmaları biraz daha açmak ve mümkünse belli sonuçlara varmayı hedefliyoruz.
Tabii şu da var, çağdaş sanatlarda fotoğrafın yeri çok önemli. Çağdaş sanat hayata da müdahil oluyor, Pippa Bacca ve Reuters kameramanı Fadıl Şena örneklerinde olduğu gibi. Bütün çağdaş sanatlar içerisinde enstalasyon veya değişik resim uygulamalarıyla yapılır hale geldi ve artık fotoğrafa her alanda çok ciddi yer veriliyor. Bu gerçekten hareketle fotoğrafın belgesel yanı, gerçekle olan ilintisi nedir? Saf bir gerçeklik duygusu mu yaratır, yoksa hakikaten birebir aktarıcı mıdır? Tüm bunların tartışılması gayet faydalıdır, diye düşündük ve bu sempozyumu hayata geçirmeye karar verdik.

Belgeselin fotoğrafçılar açısından önemi nedir?
Günümüzde “güzel fotoğraf” sanal ortamlarda çokça paylaşılıyor ve tartışılıyor. Bir yandan devasa bir gezi fotoğrafı var, insanlar ellerinde makinalarla geziyor, görüyor, çekiyor. Ama bir yandan da sanatçının topluma karşı bir sorumluluğu var. Fotoğrafçının da topluma karşı sorumluluğu var ve bu çerçevede toplumsal sorunları; açlığı, çevre sorunlarını görmesi ve topluma aktarması çok önemli. Bir diğer konu ise şu; dijital çağda ‘gerçek’, gerçekten mi gerçek yoksa gerçek gerçeklik algılaması mı? Fotoğrafla bize aktarılan nedir ve bu aktarılanlar tamamen yalan mı? Bütün bunların tartışılmasının gerçekten faydalı olacağını düşünüyoruz.

Fotoğrafçının gördüğü kare kendi dünya görüşünü de yansıtır dediniz...
Fotoğrafçının neye yöneleceği, neyi görüntüleyeceği konusu kendi dünya görüşüyle ilintili. Hiçbir şey yapmasanız, doğrudan -buna dürüst fotoğraf deriz- dışarıya fotoğraf olarak yansıttığınız dahi sizin kadrajınızdır. Örneğin, bir yanda güzel bir orman manzarası bulunur, öte yanda ise çok ciddi bir çevre felaketi yaşanıyor olabilir. Bu esnada seçim tamamen fotoğrafçının öznel tercihidir. Bize aktarılan ‘gerçek’i de verir.

Buluşmayla hedeflenen nedir?
Belgesel buluşmamız, fotoğrafçılar için şöyle bir durup düşünmeyi getirecek. Üç günlüğüne de olsa biraz soluklanıp, fotoğraf çekmeye ara vereceğiz ve fotoğraf üzerine konuşmaya başlayacağız. Fotoğraf ve gerçek üzerine söyleşeceğiz, ‘fotoğraf gerçekten bir belge midir’ sorusunu soracağız. Belge işlevini yerine getiriyor mu?.. Getirirken nelerle karşılaşıyor?.. Tüm bunlar, üç günlüğüne de olsa fotoğraf camiası açısından sorulacak ve yanıtları aranacak. Bu hakikaten önemli. Bu arada sempozyumda ustaların da sergileri olacak. Ara Güler, Ozan Sağdıç, Coşkun Aral, Kutup Dalgakıran ve daha birçok ismin sergileri izlenebilecek.
Sempozyumda bütün etkinlikler herkese açık. Sabahtan akşama kadar sürecek paneller, sergiler ve gösteriler var. Bazı ustaları özellikle çağırdık, hem eserlerini sergileyecekler hem de tartışmalara katılacaklar. Sempozyumda eserlerini sergilemek için başvuranlar da oldu, onları da değerlendirdik ve AFSAD Yönetim Kurulu olarak programı belirledik.
Türkiye fotoğrafçılık tarihinde derneklerin yeri nedir?
“Belgesel Fotoğraf Buluşması” AFSAD’ın fotoğraf sempozyumlarının yedincisidir. Aslında bu türden sempozyumları genellikle akademik kurumlar üstlenir ve yaparlar. Ama Türkiye’de fotoğrafın tarihi, fotoğrafı ifade biçimi olarak dert edinenlerin, yani fotoğrafçıların miladı maalesef derneklerle başlıyor. O nedenle Türkiye’de fotoğrafın bir sanat olarak tanınmasından tutun, fotoğrafın toplumsal işlevinin tartışılmasına kadar pek çok önemli başat konuda hep dernekler öncü olmuştur. 30. yılımızı kutluyoruz ama Türkiye’de üniversitelerde fotoğraf bölümünün geçmişi sanırım 20 yıldır. Bu yüzden akademik fotoğraf kadrolarının dahi temelini oluşturmak üzere, fotoğrafı da tartışmak derneklerin üstlendiği ağır bir misyon olmuştur.

AFSAD’ın fotoğraf sempozyumlarının tarihinden bahseder misiniz?
AFSAD 1977’de kuruldu, 1978’de “Türkiye’de Fotoğraf Sanatının İşlevi” başlıklı bir toplantı yaptık ve ilk sempozyum olarak da bu toplantıyı kabul ediyoruz. Ondan sonra da birkaç yıl arayla, şimdi mayıs ayında yapacağımız sempozyuma kadar geldik. Ama bu sempozyumun bir özelliği var, belgesel fotoğraf buluşması yapıyoruz ve belgesel fotoğraf üzerine odaklanan bir sempozyum olarak düzenliyoruz. İlk sempozyumu saymazsak, diğer sempozyumlar fotoğrafın ülkemizdeki genel sorunlarının tartışıldığı, geniş yelpazede tartışmaların yürütüldüğü buluşmalardı. Fotoğrafın her dalında, belgesel, soyut veya başka konular da tartışıldı. O dönemin koşulları böylesi genel tartışmaları gerektiriyordu, ancak bugün daha donanımlı bir sempozyumla yapmayı hedefliyoruz.
Sempozyumu hep iki yılda bir düşündük fakat derneğin koşulları, toplumsal koşullar ve ekonomik nedenler bizi de zorluyor. 30 yılda 7 sempozyum yaptığımıza göre ortalama 4 yılda 1 tane gerçekleştirmişiz.
AFSAD’ın halihazırda süren faaliyetlerini ve etkinliklerini de öğrenebilir miyiz?
AFSAD, bugün itibariyle 270’in üzerinde üyeye sahip bir dernek. Herkesin ortak paydası fotoğraf sevgisi. Birbirleriyle alakasız mesleklere sahip, fotoğraf uğraşı içerisinde olan arkadaşlarımız var ve her biri kendi beğenilerine ait bir atölyede çalışma imkanı buluyor. Doğa fotoğrafçılığından kuş fotoğrafçılığına, soyut fotoğraftan belgesel fotoğrafa isteyen istediği atölyenin çalışmasına katılıyor. Hepimiz amatörleriz ve dernek, biz üyelerin maddi ve manevi katkılarıyla yürüyor. Hatta henüz üyemiz olmayan, Belgesel Fotoğraf Buluşması Düzenleme Kurulu üyelerinin katkılarıyla 7. sempozyumumuzu gerçekleştiriyoruz, onlara çok teşekkürler ederiz.
Temel fotoğraf eğitim seminerlerimizde düzenli olarak hafta içi ve hafta sonu olmak üzere 20’şer saatlik eğitim veriliyor. Fotoğraf eğitim seminerlerinde kendini geliştiren arkadaşlar ve daha fazla geliştirmek isteyenler daha özel seminerlere de katılabiliyorlar. Dijital eğitim seminerlerimiz var, dijital bugün artık çok yaygınlaşsa da, konvansiyonel oda baskılarının yapıldığı, karanlık odalarımız yine var ve karanlık oda seminerlerimiz devam ediyor. Ve bir de 5 yıldır kısa film seminerleri, kısa film kültürü üzerine seminerler de düzenliyoruz. Bu konuda da çok farklı eğitim çalışmalarımız var.
SHÇEK’te (Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu) ve ıslahevlerinde kalan çocuklara eğitim seminerleri verdik, ayrıca az gören çocuklar için eğitim seminerleri düzenledik. 20 çocuğa 20 asistan düştü ve her birine bir makina sağladık, fotoğraf eğitimi verdik. GAP projesinin başlangıcından geçtiğimiz yıllara kadar bölgede çok sayıda fotoğraf çekildi, çok sayıda sergiler açıldı. Ankara Havagazı fabrikasını belgeledik, şimdi yerinde Maltepe pazarı vardır. Orman Bakanlığı’yla “çölleşme” üzerine birlikte bir çalışmamız var. Yurtdışında ve yurtiçinde sergiler açıldı ve sürecek. (Ankara/EVRENSEL)
Şiar Can Şener
ÖNCEKİ HABER

Kayıp film 2 Mayıs’ta vizyonda

SONRAKİ HABER

Orlando ve Utah ilk yenilgilerini aldı

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...