Engellilerin eğitim hakkı genelge kıskacında

Toplumsal yaşama katılabilmek için büyük çaba veren engelliler, eğitim haklarının ellerinden alınmasından endişeliler. Engellilerin eğitimini tamamen özel sektöre devretmek için devlet okullarına ödenek ayırmayan hükümet, bu sefer de eğitim almaya giden engellilerin servis aracına ve engelli ailelerine, çocuklarının ihtiyaçlarını gidermesi için ödenen sosyal yardıma göz dikti.
Engelliler ve engelli aileleri, bir süredir eğitim hakları konusunda endişeliler. Eğitim hakkının kısıtlanmasına dair kaygıların en belirgin kaynağını ise Aralık 2007’de, Milli Eğitim Bakanlığı’nın yayınladığı 2007/85 sayılı Genelge oluşturuyor. Genelge, fiziksel ya da zihinsel engelden sadece biri bulunan engellilerin servis haklarını ellerinden alırken, özel sektör eğitim merkezlerine yapılan ödeneklerde de bazı kısıtlamalar getiriliyor. Ayrıca ailelere yapılan maddi yardımı da ortadan kaldırıyor. Öte yandan ailelerin ve özel sektör özel eğitim merkezlerinin tepkileri sonucu genelgenin yürürlüğe girmesi durduruldu. Ancak engellilerin eğitim hakkı sorunu, genelge ile birlikte başlamadı ve genelgenin iptali ile de bitecek gibi görünmüyor.
Aileler eğitim haklarını arıyor
Yaşamlarının her alanında sıkıntılarla boğuşan, genellikle toplumun acıyarak baktığı ama sorunlarına çözüm aramadığı engelliler ve aileleri ise özel eğitim merkezleri ile devlet okulları arasında eğitim haklarını aramaya çalışıyorlar.
Genelgeye engellilerin özel eğitim merkezlerinde eğitim almasına imkan vermeyeceği için karşı çıktıklarını belirten Engelli Aileleri Dayanışma Derneği Genel Başkanı Salih Sezgin, konuyla ilgili olarak özel eğitim merkezlerinde suiistimal yaşanıyorsa, yapılması gerekenin denetimin artırılması olduğunu söylüyor. Devlete ait okullarının ise engellilere hitap etmediğini savunan Sezgin, genelgeye karşı engellilerin haklarını savunmaya devam edeceklerini söyledi.
Özelleştirme politikası
Özel Eğitim Öğretmeni Şuayip Vayiç ise hükümetin halihazırda engelliler için açılmış devlet okullarını kapatmayı ve eğitimi tamamen özel eğitime devretmeyi planladığını belirtti. İlk özel eğitim merkezlerinin 1994’te açıldığını ve devlet okullarına ödenek ayrılmazken, özel sektöre ödenek verildiğini aktaran Vayiç, kendisinin de daha önce bir özel eğitim merkezinde idarecilik yaptığını kaydetti. “Devlet bir öğrenci için özel eğitim merkezine aylık 400 YTL para aktarırken, en az 100 öğrencisi olan devlet okuluna ise öğrenci başına bir yılda 400 YTL aktarmayı önerdi” diyen Vayiç, “MEB’in öğrencileri kendi okullarında okutmak gibi bir derdi yok. Son genelgeyle birlikte yapılmak istenen, özel eğitim merkezlerinin okullaşması ve engellilere verilen eğitimin yalnızca özel sektör tarafından karşılanmasıdır” şeklinde konuştu.
Sermayenin insafı
Eğitimin, özellikle de özel eğitimin özel sektörün insafına bırakılamayacak bir alan olduğunun altını çizen Vayiç, MEB’e bağlı okullarda mevcut haliyle bile özel eğitim merkezlerinden daha kaliteli bir eğitim sunulduğunu söyledi. Bu açıdan bakıldığında verilen eğitimin kalitesini tartışmanın bir anlam ifade etmediğini belirten Vayiç, özel eğitim kurumlarının “Özel eğitime muhtaç çocukların eğitimini aslında biz veriyoruz” iddiasının da geçersiz olduğunu vurguladı. Ailelerin çocuklarını özel sektöre ait okullara göndermesinin nedeninin de, okul masraflarının devlet tarafından ödenmesi olduğunu kaydeden Vayiç, ailelerin olanakları olması halinde çocuklarını devlet okullarına göndereceklerini de sözlerine ekledi. (Ankara/EVRENSEL)
Şiar Can Şener-Aylin Akçay