KENTTEN GELEN

1960 öncesinde yüksek öğrenim kurumuna girebilmek için sınav şartı aranmamaktaydı. Lise ve dengi okul mezunu olmak yeterliydi. 60 sonrasında artan talebe yanıt verilemeyince üniversiteler kendi sınavlarını yapmaya başladılar. Uygulamadan kaynaklı aksaklıklarından dolayı sınavlı sisteme geçiş ülkemizde ilk 1974 yılında başladı ve günümüze kadar devam etti. İlk olarak, üniversiteye öğrenci seçme amaçlı yapılan sınavlar günümüzde artık ilköğretim okullarına kadar inmiştir. OKS, SBS, ÖSS, ÜDS, KPSS, TUS… Çeşitlenmekte. Artan genç nüfus, buna karşılık gelmeyen eğitim sistemi ve kontenjanlar, gençleri ve doğal olarak aileleri bir sınav maratonu içerisine sokmuştur. Bireyler gün geçtikçe daha fazla sınava girmek zorunda kalmakta üniversiteye gelene kadar, üniversiteyi bitirdikten sonra, süreklilik güvencesi olan bir işe yerleşmek için, yaşantılarının en verimli dönemlerini bu maratonlara hazırlanarak geçirmektedirler. Belki de ileride kullanamayacakları ya da kullanmayacakları bilgilerle hafızalarını doldurmaya mecbur kalmışlardır. Tüm bunlar güvenli bir gelecek için harcanan çabadır. Türkiye koşullarında nitelikli bir eğitim almak; nitelikli bir liseden mezun olmak, sonrasında nitelikli bir üniversiteye girebilmekten geçiyor. Şimdilerde bu bile yetersiz kalıyor.
Sınav beraberinde korku ve kaygıyı da getirmektedir. Sınav korkusunun yaşanmasını psikolojik bir durum olarak nitelendirebiliriz. Çünkü korkunun nedenleri vardır. Kişi bilmediğinden, tahmin edemediğinden korkar. Kaygı da durum daha farklıdır birey farkında olsa dahi kaygı duygusunu engelleyemez ve düzeyini ayarlayamayabilir. Uzmanlar başarının oluşmasında kaygının itici bir güç olabileceğini ve öğrenmeyi kolaylaştırdığını belirtmektedir. Fakat kaygı düzeyi yükseldikçe öğrenme gecikmekte veya gerçekleşememektedir.
Sınav kaygısının olması fizyolojik(kalp atışının hızlanması,ağız kuruluğu terleme , üşüme, kusma, ishal,soğuk ve nemli eller..), zihinsel (yapamayacağım düşüncesi, unutkanlık, dikkat dağınıklığı,konuları hatırlamada güçlük…), duygusal (güvensizlik, çaresizlik, kaybedeceğim korkusu, sinirlilik, gerginlik…) ve davranışsal (Ders çalışmayı bırakma, sınavı bitirmeme, sınava girmeme, çalışmayı erteleme…) belirtiler gösterir.
Sınav kaygısının nedenleri ise;
Zamanı etkin kullanmama; Sınava çok geç hazırlanmaya başladıysanız. Çalışma saatlerinizi verimli kullanmadıysanız, gerekli tekrarları yapmadıysanız sınav kaygısı yaşayabilirsiniz.
Fizyolojik ihtiyaçları karşılamamak; Yeterince dinlenmemek, yanlış beslenme, uykusuzluk, sigara ve alkol kullanımı sınavda dikkatin yoğunlaşmasını engellediğinden kaygı yaratır.
Felaket yorumu içeren düşünceler; Yeterince çalışmış olsanız dahi kafanızdan bir türlü at(a)madığınız düşünceler. (Yapamayacağım, ellerim de titriyor, herkes benden daha iyi not alacak, iyi değilim yetersizim, aptalım gibi düşüncelerin sürekli canlanması)
Sınav Kaygısını Gidermek İçin Ne yapmalı?
Çalışmaya zamanında başlamalı ve programlı çalışılmalı,
Son gün ve saatlerde çalışmaktan vazgeçilmeli, bu daha fazla kaygıya ve bilgileri karıştırmanıza neden olur.
Sınavdan önce iyi dinlenilmeli, moral yükseltecek kişilerle sohbet edilmeli.
İyi ve doğru beslenilmeli; Sigara, kahve, alkol ve şeker kaygınızı yükseltebilir. Tüketimini azaltın. Protein, su, meyveler ve sebzeler kaygıyı dengeler bunları tercih etmeye çalışın.
Sınavdan önce ilaç ve alkol kesinlikle alınmamalı.
Olumlu düşünün, kafanızda yarattığınız olumsuz düşünceleri anlamlı ve olumlu hale getirmeye çalışın.(Ben elimden geldiğince çalıştım, Bu sınav her şeyin sonu değil, Başaracağıma inanıyorum gibi..)
Doğru nefes alma egzersizleri yapmayı öğrenin. Diyafram nefesi almaya çalışın.(Bir eliniz mide üzerinde bir eliniz göğsünüzde burundan nefes alıp verin, eğer mideniz inip kalkıyorsa diyafram nefesi alıyorsunuz. )
Biraz kaygının olması normaldir. Hiç kaygılanmamalıyım düşüncesi de sınav kaygısını daha da artırır.
Sınavlar hiçbir şeyin sonu ya da başlangıcı değil. Asıl olan bu olmalıdır.
Kaynak:www.mc.metu.edu.tr *Rehber öğretmen/ Bornova
Reyhan Kaygısız*