Şeker gibi bir kooperatif

Şeker Portakalı Eğitim Kooperatifi, 1997 yılında aynı yaşta çocuklara sahip Batıkentli anne babaların bir araya gelmesiyle kurulmuş bir yerel inisiyatif. Çocuklarına yeteri kadar vakit ayıramayan ve çocuklarının sistem içinde kendine yabancılaştığına ve yalnızlaştığına inanan aileler, çözümü kendi içlerinde “sorunun çıktığı yerde” çözmeye karar vermişler.
Şeker Portakalı Eğitim Kooperatifi’nin kuruluşu, etkinlikleri, üyelik şartları ve geleceğe dair projeleri hakkındaki sorularımızı, kurumda gönüllü olarak görev alan kooperatif üyeleri Şenay Eroğlu Aksoy ve Muhterem Polat’a yönelttik.
Kooperatif şu anda İlkyerleşim Mahallesi 10. Cadde Numara 24’te Kent-Koop’a ait yerde sadece çarşamba ve cumartesi günleri hizmet verebiliyor. İlk olarak Güvenç Sitesi içinde kurulmuş olan kurum, sitenin enteresan bir kararı ile işyeri olarak başkasına kiralanmış. Şenay Aksoy Eroğlu, bu karara karşı onları sahiplenmiş, kurumu kendileriyle özdeşleştirmiş küçük çocukların kendiliklerinden eylem yaptığını ama tüm çabalara rağmen siteden atılmayı önleyemediklerini ifade ediyor. Bu nedenle kurumun faaliyetleri 4-5 yıl kadar durmuş.
Geçen haziran ayında yeniden faaliyete geçen kooperatifin şimdiden 20’si kurucu olmak üzere 100’e yakın üyesi var. “Böyle bir kuruma neden ihtiyaç duydunuz” sorusuna günümüzde birçok ebeveynin dert yandığı nedenleri sıralıyorlar. Eroğlu bu durumu “Aileler çocuklarına yeteri kadar zaman ayıramıyor, eğitim sistemimiz de malum, bunun yanı sıra sokakların güvensiz olmasını engellemekle görevli kuruluşlar da işlerini yapmayınca tüm bunların sıkıntısını aileler ve çocuklar çekiyor” diye ifade ediyor. Muhterem Polat ise “Çocuklar sistem içinde yok oluyor. Ya tüm zamanlarını bilgisayar başında geçiriyorlar ya da okullardaki ezberci sistemin kurbanı oluyorlar. Sokakları, çocukların oyun alanlarını onlara kapatınca da çocuklar antisosyal, üretmeyen, tembel bireyler olarak yetişiyor. İşte Şeker Portakalı, buna bir alternatif yaratabilir miyiz diye ortaya çıktı” diyor.
İlk iş kütüphane
Kooperatifin ilk faaliyeti tüm çocukların kullanabileceği bir kütüphane kurmak olmuş. Anne babalar çocuklarını gün içinde rahatlıkla Tülay Çakır Çocuk Kütüphanesi’ne bırakabiliyor. Düzenli olarak “masal okumaların” gerçekleştiği kütüphanede, çocuklar, okuduklarını çeşitli etkinliklerle büyüklerine aktarıyor ve kendilerini ifade ediyorlar. Mesela içinde taşların anlatıldığı bir hikayenin ardından, deniz kıyısından topladıkları çeşitli taşları kendi zevklerince boyuyorlar ya da okudukları herhangi bir kitaptan yola çıkarak drama gösterileri sergiliyorlar. Sohbetimiz devam ederken oradan buraya zıplayan ve kooperatifin en küçük üyesi olan Egemen, “Çocuk odası, çocuk odası” diye bağırarak bize kurumda çocuklara tahsis edilmiş bir oyun odasının olduğunu hatırlatıyor. Kooperatif her sene ayrı bir amaçla yola çıkıyor. Mesela bu seneki nihai amaç, “çocuklarda ve ailelerde edebiyata duyarlılığı geliştirmek”. Bu nedenle 1 Haziran’da bir kitap şenliği yapma projeleri var.
Polat ve Eroğlu, çeşitli etkinliklerin yapılacağı, oyunların oynanacağı ve kitap stantlarının açılacağı şenliğe tüm Yenimahalle halkını davet ediyor ve gelecek seneki etkinliklerin ise daha ziyade insanlık tarihinin öğrenilmesine yönelik olacağını ekliyorlar.
Ama üyelerin gönlünde yatan, seramik atölyesinden kilim dokuma tezgahlarına, drama salonlarına kadar birçok bölümün olduğu bir çocuk kültür merkezi yaratmak. “Şu an için kısmen de olsa böyle yerler var, ancak onlar da astronomik ücretler talep ediyor, bunun için ne kadar çok insana ulaşırsak o kadar iyi” diyor Eroğlu ve tüm Batıkentlileri birbirleri ile dayanışmaya çağırıyor.
Dayanışma örneği
Şeker Portakalı’nın maddi problemleri ise genellikle üyelerinin çabaları ile aşılıyor. Memurundan işçisine, esnafına birçok üyesi bulunan kurum, tam bir dayanışma örneği. Mesela kitaba mı ihtiyaç oldu, kooperatif üyesi bir kitabevi sahibi elinden geldiğince onu temin ediyor ya da matbaacı bir üye etkinliklerle ilgili dokümanları ücretsiz basıyor. Çocuklarının kütüphaneden yararlanmasını isteyen aileler, yılda 20 YTL’lik bir aidat ödüyor ve bu aidat ile çocukları tüm etkinliklerden yararlanabiliyor. Kent-Koop’un kendilerine yer tahsisi etmesi ile kira, elektrik, telefon parası gibi masraflardan kurtulan kooperatifin önemli diğer bir geliri ise atık kağıtlar.
Eroğlu ve Polat, bize kooperatifin kazandırdıkları konusunda şunları aktarıyor: “Kooperatifleşerek aslında çözümü kendi içinizde buluyorsunuz, yani sıkıntıyı yaşayanlar çözüyor ve bu nedenle çözümler daha doğru ve kalıcı oluyor, bizim öğrendiğimiz en önemli şey de sanırım dayanışma ile her şeyin çözülebileceği...” (Ankara/EVRENSEL)
Barış Işık