Kürtçeye anayasal güvence talebi

2007 yılında ilan edilen ‘14 Mayıs Kürt Dil Bayramı’ Diyarbakır, Van ve İzmir’de kitlesel basın açıklamaları ile kutlandı. Kürtçe üzerindeki baskı ve asimilasyon politikalarına dikkat çekilen açıklamalarda, Kürtçenin Anayasal güvence altına alınarak eğitim dili olması istenirken, Kürtlere de günlük dilde Kürtçe konuşma çağrısı yapıldı.
‘Dilimiz onurumuzdur’
Kürt Dilini Araştırma ve Geliştirme Derneği (Kürdi-Der), ‘14 Mayıs Kürt Dil Bayramı’ için Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Konukevi önünde basın açıklaması yaptı. Pek çok kitle örgütü temsilcisi ile yüzlerce vatandaşın katıldığı açıklamada “Zimanê em rûmeta me ye” (Dilimiz onurumuzdur) sloganı atıldı. Kürtçe konuşan Kürdi-Der Genel Başkanı Mazhar Aktaş, bu toprakların en kadim dili olan Kürtçenin bütün baskı, yasak ve asimilasyon politikalarına rağmen her zaman yaşadığına dikkat çekti. Aktaş, bu dille yazılan Memê Alan, Siyabend û Xecê, Zembilfiroş, Mem û Zîn gibi onlarca destanın insanlık mirasına büyük katkıları olduğunu söyledi. Kürtçe üzerinde 1925’ten bu yana asimilasyon politikasının sistematik bir şekilde sürdürüldüğünü ifade eden Aktaş, devletin Kürtçeyi ortadan kaldırmak için elinden gelen engeli çıkardığını dile getirdi. Aktaş, “Maalesef bin yıllarca büyük bedeller ve emekler karşılığında bu güne gelen dilimiz, büyük risklerle karşı karşıyadır. Kürt dili modern teknoloji, Kürtçeyi asimile etmeye yönelik okullar ve ekonomik ilişkiler nedeniyle ablukaya alınmış durumdadır” diye kaydetti.
Asimilasyon sürüyor
Kürtçeye yönelik 80 yıllık asimilasyon politikasının resmi anlamda değişmediğini söyleyen Aktaş, “Hala Kürtçe ile ilgilenen belediye başkanları görevden alınıyor, soruşturma ve davalar açılıyor. Her ne kadar Kürtçe büyük bir emeğin sonucunda sokaklarda serbest ise okul ve devlet kurumlarında yasaktır. Ama gelinen aşamada devletin sürdürdüğü yasakçı ve asimilasyon politikası Kürt dilini bitme durumuna getirmiştir. İnsanlık utancı olan bu duruma karşı hepimizin bu dile sahip çıkması gerekir ve bu politikanın amacına ulaşmaması için çaba içinde olmamız gerekir” diye konuştu.
‘Onurumuza sahip çıkalım’
Aktaş, “Türkiye’yi seven herkesin, bu ülkede barış, kardeşlik ve huzur ortamının yaratılması için Kürt dili üzerindeki yasakların kaldırılması için çaba harcamaya çağırıyoruz. Çünkü Kürt halkının ve çocuklarının da kendi anadillerinde eğitim almaya hakkı vardı. Dilimiz onurumuzdur. Gelin onurumuza sahip çıkalım” dedi.
Yasal güvenceye kavuşturulmalı
Tevgera Ziman û Perwerdehiya Kurdî (Kürt Dil Hareketi) TZP Kurdi Van Şubesi de, 14 Mayıs Kürt Dil Bayramı nedeniyle Sanat Sokağı’nda basın açıklaması yaptı. Açıklamaya başta DTP olmak üzere kitle örgütleri destek verdi.
Kürtçe konuşma yapan TZP Kurdi Dönem Sözcüsü Qahır Bateyi, “Biz var olan serbestiyi küçümsemiyoruz. Ancak bu Kürtçenin özgürlüğü anlamına gelmez. Çünkü Kürtçe yasal bir güvenceye kavuşturulmadığı gibi, kamusal alanlarda konuşulması yasaklanıp, eğitim dili olması yönünde birçok engeller çıkarılıp yasaklanmıştır. Bugüne kadar onlarca tutuklu ve hükümlü her gün çeşitli baskı ve cezalara maruz kalmıştır. Bugün Türkiye’de tek Kürtçe günlük gazete olan Azadiya Welat’a kapatma cezası verilmiştir. Kürt dilinin gelişimine yönelik etkinlik, şenlik gibi çalışmalar keyfi uygulamalarla engelleniyor. Buda Kürt dilinin halen yasak olduğunun bir göstergesi olup var olan serbestinin de yetersiz olduğunu görmekteyiz.” Kürtçenin Anayasal güvence altına alınarak eğitim dili olmasını isteyen Bateyi, asimilasyon ve otoasimilasyona karşı herkesin Kürtçeyi günlük yaşam dili haline getirmesi ve duyarlı yaklaşması çağrısında bulundu.
Hâlâ özgür değil
Diyarbakır Kürdi-Der İzmir Girişimi de Konak Eski Sümerbank önünde bir basın açıklaması yaptı. Açıklamaya DTP, EMEP, SDP, ESP, İHD, Göç-Der, TAYD-DER, Azadiya Welat destek verdi. Diyarbakır Kürdi-Der İzmir Girişimi Sözcüsü Serdar Balcı, Kürtçenin hala özgür olmadığı belirterek, Anayasal güvence altına alınmasını istedi. (HABER MERKEZİ)

---

Kürtçe ‘dünyanın etkili dilleri’ listesinde

Fransa’da yayın yapan tanınmış dil dergilerinden Le Français Dans Le Monde, yayınladığı “Dünyanın En Etkili ve Zengin Dilleri” listesinde, Kürtçeye de yer verdi. Derginin yaptığı araştırmaya göre Kürtçe, bütün yasaklamalara rağmen binlerce dil içerisinde 31’inci sırada yer alıyor. Derginin “etkili ve zengin dil” kriterleri arasında ‘Dili konuşan insanlar sayısı’, ‘İnternetteki saygınlığı’, ‘Resmi dil olduğu devletlerin sayısı’, ‘Yapılan çevirilerin toplamı’, ‘Bu dille yapılan film, müzik ve yayınlanan kitap sayısı’ ve ‘Bu dille yazılan gramer kitapları ve dil çalışmaları’ gibi temel kriterler bulunuyor.