EKONOMİ DÜNYASI

Uzun bir zamandır gündemde olan, iş çevreleri ve iktidar tarafından “İstihdam Paketi” olarak lanse edilen 5763 sayılı Kanun, Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiş bulunuyor.
5763 sayılı Kanun’la;
* İşverenlerin sigortalılar için ödediği sigorta primlerinin yüzde 5’lik bölümünün (01.07.2008 tarihinden itibaren) Hazine’ce ödenmesi,
* 01.07.2008 tarihinden itibaren 1 yıl içinde işe alınan 18 yaşından büyük kadınlar ile 18 yaşından büyük 29 yaşından küçük erkek sigortalıların sigorta primlerinin işveren hisselerinin yüzde yüzden-yüzde yirmiye kadar olan bölümlerinin İşsizlik Sigortası Fonu’ndan ödenmesi,
* Özürlü ve eski hükümlü çalıştırma zorunluluğu bulunanların çalıştırdıkları özürlü sigortalıların işveren hisselerinin tamamı ile kontenjan fazlası özürlü çalıştırılanlar ile yükümlü olmadıkları halde özürlü çalıştırılanların işveren hissesinin yarısının Hazine’ce ödenmesi sağlanarak işverenlere önemli destek sağlanmış durumda.
Yasayla;
* Ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılacak işçilere mesleki eğitim verilmesi zorunluluğu getirilirken, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi konusundaki yükümlülükler, işverenlerin dışarıdan hizmet alması sağlanarak kolaylaştırılmıştır.
* İşsizlik Sigortası Fonu’ndan yapılan işsizlik ödeneğinin tutarı artırılarak, işsizlik sigortası alabilme koşulları yumuşatılmıştır.
* Çalışanlara ilişkin kolluk kuvvetlerine verilen bilgilerin bu kurumlar tarafından Sosyal Güvenlik Kurumu’na iletilmesi hüküm altına alınmıştır.
5763 sayılı Yasa’yla;
2008/Mart ve önceki dönemlere ilişkin sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile özel bina ve ihaleli işlerdeki eksik işçilik bildirimine ilişkin borçlarda ve Bağ-Kur borçluları ile tarımda kendi adına ve hesabına çalışanların 31.03.2008 tarihine kadar olan prim borçlarının ödenmesinde ödeme kolaylıkları sağlanmıştır.
Yasanın yürürlüğe girdiği 27.05.2008 tarihinden itibaren 2 ay içinde yazılı olarak başvurulması halinde;
* Borç aslının tamamı ile gecikme cezası ve gecikme zammının yüzde 15’inin başvuru tarihinden itibaren 1 ay içinde ödenmesi halinde gecikme cezası ve gecikme zammının yüzde 85’inin terkin edilmesi, (affedilmesi)
* Taksitle ödeme yapılması durumunda 12 aya kadar taksitlendirmelerde yüzde 55, on iki ayı aşan taksitlendirmelerde yüzde 30 oranında gecikme cezası ve gecikme zammı terkini (affı) sağlanacaktır.
2006 yılında yürürlüğe giren 5458 sayılı Yasa’yla, sosyal güvenlik borçları yeniden yapılandırılan sigortalıların 2 ay içinde başvuru yapmaları halinde eski taksitlendirme yeniden canlandırılacaktır.
Yasayla bu kapsamda yapılan düzenlemeleri özetlersek;
* SSK sigorta primi, Bağ-Kur ve tarımda kendi adına ve hesabına çalışan sigortalıların borçlarının tamamının ödenmesi gerekmektedir. Bu borçlarda bir indirim veya terkin (af) söz konusu değildir.
* Borcun başvuru tarihinden itibaren 1 ay içinde peşin ödenmesi halinde gecikme zammı ve gecikme faizinin yüzde 85’i, 12 aya kadar taksitle ödenmesi halinde yüzde 55’i, 24 aya kadar taksit yapılması halinde yüzde 30’u terkin edilecektir.
5763 sayılı Yasa’yla, işverenlerin istihdam yüklerinde belli bir bölümün Hazine ve İşsizlik Sigortası Fonu’nca karşılanması, önemli bir destek sağlayacak düzenlemedir.
01.07.2008 tarihinden itibaren yeni işe alınacak işçiler için verilecek desteğin belli ölçülerde eski ve yaşı 29’dan fazla işçilerin işlerini yitirmelerine yol açacak uygulamalara yol açması şaşırtıcı olmayacaktır.
Prim borçları için getirilen ödeme kolaylıkları yetersizdir. Kaldı ki sigorta primlerini zamanında ödeyenler için haksızlıktır.
Yapılması gereken, emeğiyle geçinen işçilerin, dar gelirli esnaf ve zanaatkârın sigorta primlerine devlet tarafından daha fazla destek sağlanması, işçilerin ve dar gelirli esnaf ve zanaatkârın daha fazla gelir elde etmesini sağlamaktır. Desteklerin emekçilere, dar gelirlilere yapılması, işsizliği azaltacak yatırımların gerçekleşmesi sağlanmalıdır.
Tahir Şilkan