01 Temmuz 2008 00:00
İşgal amacına ulaşıyor
Irak hükümeti, 36 yıl önce devletleştirilen Irak petrollerini uluslararası tekellere bırakıyor
ABD ve İngilterenin Irakı işgal etmesinin ardındaki gerçek nedenler birer birer açığa çıkıyor. 1972 yılında devletleştirilmiş olan Irak petrolleri, uluslararası petrol tekellerinin hizmetine sunuluyor. Irak işgali öncesinde birçok kimse, Irak işgalinin ardındaki asıl nedenin Irakın petrol zenginliği olduğunu savunmuş, ancak ABD ve İngiltere hükümeti bu iddiaları reddetmişti.
Irak hükümeti ile dünyanın en büyük dört petrol şirketi arasında yapılan anlaşma ise işgalin nedeni hakkında ipucu veriyor. Ülkenin petrol üretimini artırma amacını taşıyan anlaşma uyarınca, Exxon Mobil, BP, Shell ve Total şirketleri, Iraka, petrol kuyularını daha verimli bir şekilde işletmesi için teknik destek verecekler. İki yıllık bir süre içinde, Irakın günde 2.5 milyon varil olan petrol üretiminin, 3 milyon varile çıkarılması hesaplanıyor.
Devlerin ağzı sulanıyor
Günlük petrol üretiminin yükseltilmesinin ötesinde, Irak petrollerinin çok büyük bir potansiyele sahip olduğu biliniyor. Irak petrol yataklarında 115 milyar varil tutarında petrol bulunduğu tahmin edilirken, Avrupa ve ABDnin yanı sıra Rusya, Çin ve Hindistandan 40ın üzerinde petrol şirketinin de Irakta faaliyet göstermek istediği ifade ediliyor. Ancak petrol kaynaklarının uluslararası tekeller tarafından kullanılmaya başlamasından önce, Irak parlamentosunun Petrol Yasasını çıkarması gerekiyor. Söz konusu yasa, petrol gelirlerinin ülke çapında nasıl paylaşılacağını belirleyecek.
Yasa çıktıktan sonra ise Exxon Mobil, BP, Shell ve Total, hiçbir ihaleye girmeden istediklerini alabilecek. Ayrıca, kuyuları ihalesiz almalarının yanı sıra 30 sene gibi uzun vadeli üretim paylaşım anlaşmaları da yapacaklar. Bu ise Irakın petrolünün, kendi kontrolünden çıkıp şirketlere geçmesi anlamına geliyor. Bu tür anlaşmalar, Ortadoğudaki büyük petrol üreticisi diğer ülkelerce şiddetle reddediliyor. Çünkü diğer modellere göre uzun dönemli sözleşmeler, şirketlere daha fazla denetim, mülkiyet ve kâr sağlıyor. (DIŞ HABERLER)