10 Temmuz 2008 00:00
İhracat şampiyonu işçi kıyımına gidiyor
İhracat ve üretim rekoru kıran Ford, TİS görüşmeleri öncesi kriz bahanesiyle 100 işçiyi kapı önüne koydu
Türkiyenin en büyük ikinci kuruluşu Ford Otosan, 2007 yılında da ihracat şampiyonluğunu elden bırakmadı. Otomotiv ana sanayisinin ihracatı geçen yıl yüzde 29 artarken, Ford Otosan, ihracatını bir önceki yıla göre yüzde 40 artırarak 2.4 milyar dolardan 3.4 milyar dolara çıkardı. 2007 yılının ilk üç ayında 80 milyon 763 bin YTL olan net kârını, bu yılın aynı döneminde yüzde 107.8 oranında artırarak 167 milyon 869 bin YTLye çıkaran Ford Otosan, bu yılın ilk üç ayında günde 1016 araç sattı. Şirket aynı zamanda, bu yılın ilk çeyreğinde üretimini de yüzde 33 artırarak 89 bin 102 adede çıkarttı.
100 işçi işten atıldı
Geçen yılın ilk üç ayında yüzde 6.9 olan vergi öncesi kâr marjını bu yıl yüzde 11.9a yükselten Ford Otosan yönetimi, kârını da bir önceki yıla göre artırmasına rağmen otomotiv sektöründe daralma olduğu iddiasıyla geçtiğimiz hafta sözleşmesi biten 100 kadar işçiyi kapı önüne koydu. Fabrikanın, ihracat rekorları kırarken, karını artırırken kriz gerekçesi ile işçi çıkarmasının gerçekçi olmadığını belirten Ford Otosan işçileri, yaşanan işten atmaların eylül ayında başlayacak grup toplu iş sözleşmesi görüşmeleri öncesi işçiye gözdağı vermek amaçlı olduğunu ifade ettiler. Bu yolla taleplerinin baskılandığını anlatan işçiler, bir yandan da Fordun kendince işine yaramadığını düşündüğü işçileri temizlediğini söylediler.
Temmuz ayı sonunda 100 işçinin daha işine son verileceğini anlatan Ford Otosan işçileri, ağustos ayı sonuna kadar bu rakamın 500e çıkarılabileceğini dile getirdiler. Ford Otosanda yaşanan işten atmalara fabrikada örgütlü Türk Metalin kayıtsız kalmasına tepki gösteren işçiler, sendikanın bu süreci izlemekle yetindiğini belirterek bu konuda kendilerine hiçbir açıklama yapılmadığını ifade ettiler.
İşçi istirahat almıyor
İşten atmaların yanı sıra iki hafta önce sendika üyesi grup liderleri ve ekip liderlerine ek zam yapılmasının işçilerin işverene ve sendikaya olan öfkesini daha da artırdığını vurgulayan Ford Otosan işçileri grup liderleri, ekip liderleri ve postabaşılara yapılan ek zammın grup toplu iş sözleşmesi öncesi işçiler üzerindeki baskıyı artırmak amaçlı olduğunu dile getirdiler.
Fabrikada yaşanan gelişmelere ilişkin görüşlerini aldığımız Ford Otosan işçileri, işten atmalara sözleşmesi biten işçilerden başlanıldığını, sözleşmelilerden sonra sıranın istirahat alan, raporlu işçilere geleceğini dile getirdiler. Fabrikadaki ağır çalışma koşulları nedeniyle rahatsızlanan işçilerin kara listeye alındığını ifade eden bir Ford işçisi, Fabrikada yaprak dökümü başladı. Önce sözleşmelilerden başladılar. Sonra sıra istirahat alanlara, rapor alanlara gelecek dedi. İşçi şöyle devam etti: Doktor raporu aldığında seni hapishaneye bile atmıyorlar. Ama Fordda işten atıyorlar. Fabrikada bir sürü raporlu arkadaş var. Şimdi insanlar istirahat almaya bile korkar oldular. İş kazası geçiren arkadaşlarımız bile iş kazası tutanağı tutturmuyor. Pansumanlı kaza diye geçiştiriyorlar.
Çalışma koşulları ağır
Ford Otosanın mantığına göre bir işçi istirahatlı bile olsa işe gelmemiştir diyen Ford işçisi, Nedeni ne olursa olsun sen o gün benim işyerimde yoksun diye bakıyorlar. İşe gelmediğin için de performansın düşüktür diye konuştu. Fabrikada bandın hızının artırılarak 1.5 dakikaya getirildiğini anlatan Ford işçisi, Bazen bunu 1.4 yaptıkları oluyor. 8 saatlik vardiyada sürekli bandın hızı değişiyor. Sen de o hıza kendini uydurmak zorundasın. Zaten eksik elemanla çalışıyorsun. Şimdi bir de işçi çıkarılıyor. Çıkan işçinin işi de sana yüklenecek. Bu koşullarda nasıl bel ve boyun fıtığı olmayasın? dedi.
Kendilerine işten çıkarmalarla ilgili herhangi bir açıklama yapılmadığını söyleyen Ford işçisi, şöyle devam etti: İşten çıkarmalarla ilgili farklı farklı şeyler söyleniyor. Bazı arkadaşlarımız sendikaya gidip sormuş, sendikada onlara söylenen; otomotiv sektöründe kriz olduğu, işten çıkarmaların o nedenle yapıldığı ve ağustos sonuna kadar yapılmaya devam edeceği. Başka bir söylentiye göre de Transit Connect hattı üç vardiyadan iki vardiyaya düşürülecekmiş. Connect hattı daha sonra tek vardiyaya düşürülecekmiş, bir sene içinde de Connectin üretimine son verilip üretim Romanyaya taşınacakmış.
İşçi bölünüyor
Grup liderleri ve ekip liderlerine brüt 85 lira zam yapıldığını hatırlatan işçiler, bu yolla işçilerin bölünmek istendiğine dikkat çektiler. Grup lideri ve ekip liderinin bir görevinin de işçi üzerindeki denetimi sağlamak olduğunu anlatan işçiler, ek zamla işçi üzerindeki baskının artırıldığını dile getirdiler.
Ford Otosanda ortalama işçi ücretinin 750-800 lira olduğunu söyleyen Ford işçisi, Çalışma koşullarımızla karşılaştırıldığında aldığımız ücret çok düşük. Biz bu sözleşmede ücretimizin en az 1000 lira olmasını istiyoruz. İşe giriş ücreti asgari ücret. İkramiye, yakacağı falan da katınca 550-600 liraya denk geliyor. Taban ücreti en az 700 lira olmalı diye konuştu. Bel ve boyun fıtığının meslek hastalığı olarak tanınmasını istediklerini ifade eden işçiler, Ford yöneticileri buna çözüm bulmak yerine işten atmayı tercih ediyor dediler. (Kocaeli/EVRENSEL)
Liderlerin yükü ağır
Ford Otosanda grup lideri olarak çalışan başka bir işçi de fabrikada grup liderlerinin üzerindeki yükün son derece ağır olduğunu belirterek, ek zam talebini fabrika kurulduğundan beri dillendirdiklerini ifade etti. Grup lideri işçi, Biz uzun zamandır ek zam istiyorduk. Üretimdeki tüm aksaklıklar ve hatalardan biz sorumlu tutuluyoruz. Yeri geliyor ufak bir hata için bile çocuk gibi azarlanabiliyoruz. İşçiden bir farkımız olmalı diye düşünüyorduk, bunu da defalarca yönetime ilettik. En son Ramazan ayında bu talebimizi yineledik. İki hafta önce de ek zam yaptılar. Ama tüm grup liderlerine yapılmadı zam. 6 ve daha altında gruplardan sorumlu grup liderlerine zam yapılmadı. 7 ve üstü için brüt 85 lira zam yapıldı dedi.
Arzu Sarpkaya