28 Temmuz 2008 00:00
Ezilen bir halkın kareleri
Mezopotamyadan Bakmak isimli fotoğraf sergisi, doğu-batı arasındaki farkı açıkça anlatır nitelikte
Kültürel ve tarihsel zenginliği bakımından dünyanın sayılı bölgelerinden birisidir Ortadoğu. Dünyayı sosyoekonomik bakımdan şekillendirecek birçok olaya ev sahipliği yapmıştır. Birçok zenginliğinin yanı sıra yakın yüzyıla savaşlar ve onun getirdiği acılarla girmiştir. Birçok acıya, yıkıma, yoksulluğa rağmen farklı yaşayışlarıyla, kültürel zenginliklerini korumaya çalışmış, bu zenginlik her bakımdan birçok şeye ilham kaynağı olmuştur.
8 yıldır fotoğrafla uğraşan İhsan Kaçar, emperyalizmin büyük büyük projelerle gözünü diktiği bölgede yaşayan halkları fotoğraflamak için çıktığı yolculuğun sonucu olarak Tophanedeki Tütün Deposunda Mezopotamyadan Bakmak isimli bir fotoğraf sergisi açtı. Tarihi binanın sergi salonunun dört bir yanına asılmış bölgede yaşayan halkların fotoğrafları doğu-batı arasındaki birçok farkı açıkça anlatır nitelikte.
Kürt kadınlarını fotoğraflamak için başladığı önceki çalışmasını, büyük bir Mezopotamya gezisine dönüştüren İhsan Kaçar, Ezilen, işgal edilmiş bir halkın karelerdeki hali bir çıkıştır. Halk özgür değil ve bir çıkış arıyor, Ortadaoğudaki halklar özgürleşmek istiyor diyerek bölge halkının özlemlerini böyle anlatıyor. Sergide en çok da insanların doğal ortamlarındaki ifadeleri dikkat çekiyor. Yüzler çok yorgun ya da çok endişeli. Her yaştan insanda ağır bir yorgunluk hali var. Yaşlı teyze ve amcalar, genç kızlar ve delikanlılar, sınırda işçilik yapmaya gitmiş Pakistanlılar, kendi topraklarına sahip olmayan köylüler, elinde Arap Pepsisiyle mutlu çocuklar. Savaşlar, acılar, yıkıntılar.
Evlerinin duvarlarındaki mermi izleriyle büyümek zorunda olan çocuklar serginin en dikkat çekenleri. Çünkü çocuklar nerede olursa olsun, çok farklı yansırlar fotoğraflara. Sevecenlikleri, önyargısız gözleri ve güzellikleriyle bakanı kendilerine çekerler. Ama İhsan Kaçarın gözüyle Mezopotamya çocukları çok başka geliyor insana. Gene mutlu, gene çok sevecen. Ancak yokluğun ve savaşın ağırlığı kimisinin gözlerinde, kimisinin üstünde, çevresinde, yaşadığı evinde. Sürekli silah sesi vardı diyor İhsan Kaçmaz ve bunca yıl savaş ve baskıyla korkmuş insanları fotoğraflamanın zorluğunu şöyle anlatıyor: Savaşın tahribatından dolayı korku psikolojisi hakim insanlarda. Birçok şeyi tehlike olarak hissediyor ve çok tedirgin insanlar. Bu yüzden o insanları fotoğraflamanın çok büyük zorlukları var.
Fotoğraflarda sadece bölgede yaşayan Kürtler yok. Araplar, Azeriler, Çerkezler...Türkiyenin doğusunun kuzeyi ve güneyinde yaşayan birçok halk var. Batıda yaşarken doğuya sadece Batıdan yazılmış haberlerle bakmak zorunda olanlar için doğu halklarını tanımak adına iyi bir fırsat sergi. Fotoğraf makinasını bölgede yaşayan insanların iletişim dili olabilecek gibi düşünen İhsan Kaçar, birçok zorluğa rağmen Kürtçe bilmesinin avantajlarını da fotoğraflarına yansıtmış. Niye çekiyosun, neden çekiyosun sorularıyla sürekli olarak sorgulanmasına rağmen cesaretle bölge halkının yaşamını fotoğraflayan İhsan Kaçarın Mezopotamyadan Bakmak isimli sergisi, Tophanedeki tarihi Tütün Deposunda 10 Ağustosa kadar izlenebilir. (İstanbul/EVRENSEL)
Yasin Kayırtar