Depremlerden ders alınmadı

Makina Mühendisleri Odası’nın (MMO) hazırladığı “Türkiye’de Deprem Gerçeği ve TMMOB Makina Mühendisleri Odası’nın Önerileri” adlı raporda yeni bir Marmara Depreminin yaratacağı olası ekonomik, sosyal tahribatı en az düzeyde tutmanın olanaklı olduğuna dikkat çekildi. Raporda, yapı denetimini ticarileştirerek piyasaya açan Yapı Denetimi Yasası’nın iptal edilerek, meslek odalarının yetkilendirildiği yeni bir yapı denetimi yasası çıkarılmalısı istendi.
MMO, “Türkiye’de Deprem Gerçeği ve TMMOB Makina Mühendisleri Odası’nın Önerileri” adlı bir rapor hazırladı. Türkiye topraklarının yüzde 93’ünün, nüfusunun yüzde 98’inin, sanayi kuruluşlarının yüzde 98’inin deprem bölgeleri içinde yer aldığı aktarılan raporda, barajların yüzde 95’inin, Bin enerji santralden 419’unun da bu tehlikeli hat üzerinde bulunduğu bildirildi. Marmara Depremi’nden, ölümlerin yaşandığı 8 il başta olmak üzere, yaklaşık 16 milyon insanın etkilendiği belirtilen raporda, toplam 376 bin 479 konut ve işyerinde hasar yaşanmış iken, 8 ilde sadece 40 bin 665 konut yapının planlanmış olduğuna dikkat çekildi.
Raporda, deprem sonrası bina müteahhitlerine açılan 2100 davanın, 1800’ünün Şartlı Salıverme Yasası ve hukuki boşluklardan dolayı cezasız kaldığı, diğer 300 davanın 110’una ceza verilmesine rağmen cezalarının ertelendiği, diğer davaların ise 16 Şubat 2007’de 7.5 yıllık zaman aşımı süresini doldurarak düştüğü aktarıldı. Yargıya intikal edilen olay sayısının toplam hasarlı bina sayısının çok altında olduğu ve davalardan cezai hükümle sonuçlananların oranının çok düşük kaldığı vurgulanan raporda, bunun en önemli nedeninin mahkemeler ve bilirkişilerin ihtisaslaşmamış olması ya da sorumluluk isnat edilen kişilerin somut olarak tanımlanamaması olduğu ifade edildi.
Piyasacı yapı denetimi
Raporda, Marmara depremi sonrasındaki yapı denetimi düzenlemelerinin, denetimsiz yapılaşmayı teşvik eden, kamusal denetim alanını ticarileştirerek özelleştiren, katılımcılığı reddeden, meslek odalarının önerilerine kapılarını kapatan bir anlayışta olduğuna dikkat çekildi. Raporda, “Yasada yapı denetimi tam anlamıyla bir piyasa faaliyeti olarak görülmüş ve kamusal denetim dışlanmıştır. Bu anlayışın en önemli göstergesi, yasanın milli gelirden en yüksek payı alan 19 ili kapsama alması olmuştur” denildi. Raporda, “Mühendislik, mimarlık ve şehir plancılığı hizmetleri yoluyla bilim ve tekniğin toplum yararına sunumu ve sosyal devletin planlı, dengeli kalkınma, bölgesel planlama gibi unutulmuş araçları deprem, kent ve güvenli yapılaşmada ivedi olarak devreye sokulmalı, üniversiteler, meslek odaları ile uygulamacı kamu kurumlarının bilgi ve deneyimine dayanarak, piyasacı anlayışlardan bağımsız bir önlemler bütünü oluşturulmalıdır” denildi.
İnşaat Mühendisleri Odası’nca yapılan açıklamada depremlerden bu yana kalıcı değişiklikler olmadığı, güçlendirme çalışmalarının yetersiz ve mevzuat düzenlemelerinin yapılmadığı vurgulandı. (Ankara/EVRENSEL)

---

17 Ağustos’u unutmayacağız

Düzce Depremzedeler Derneği Başkanı Ayşegül Şenol Can, 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’ni unutmayacaklarını ve unutturmayacaklarını söyledi.
Can, Marmara Depremi’nin 9. yıl dönümü nedeniyle bir basın toplantısı düzenledi. “Asrın depremi” olarak nitelendirdiği 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’ni unutturmamak için Anıtpark alanında, depremin meydana geldiği saat 03.02’de her yıl olduğu gibi bir arada olacaklarını belirten Can, “tüm halkı o gece bir arada olmak için ve depremde hayatını kaybedenlerimizi anmak için davet ediyoruz” dedi. Can, şunları kaydetti: “Bizler artık depremi biliyoruz ve depremle birlikte yaşamayı da öğrenmeliyiz. Marmara ve Düzce depremlerinin yıkıcı sonuçları ile anlaşılmıştır ki ülkemizin afet güvenliğini yükseltmek, yurttaşları ilerde meydana gelecek afetlerin zararlarından korumak siyasal, toplumsal ve anayasal bir sorumluluktur. ”