Nükleerde yeni gelişmeler!

Enerji Bakanlığı’nın 24 Eylül’de yapacağı nükleer santral ihalesi için şartname alan şirketler, küresel dalga ortamında kredi bulma sorunu yaşandığını ve garantilerin yeterli olmadığını bildirdiler.
13 şartname satılan Mersin Akkuyu’da nükleer santral kurulması ihalesinin soru iletme devresinde şartname almış durumda bulunan 11 şirketten altısı, ihale ile ilgili sıkıntılarını aktardılar. Bunların dördü de ihalenin ertelenmesini istedi. Çoğu kabul görmeyen 192 soru ve taleplere göre şirketlerin TETAŞ’a ilettiği sıkıntılar şöyle: Büyük bir proje olması, çok sayıda firmanın organize edilmesinin ve çok sayıda çalışmanın yapılmasının gerekliliği, projenin finansmanı için muhtemel kredi kuruluşlarıyla görüşmelerin yapılacağı ve son dönemlerde finans piyasalarında dalgalanmalar olduğu gerekçesiyle yarışmanın teklif tarihinin en az 6 ay ertelenmesi talep edildi.
Talepler
* TETAŞ alım garantisi verilmesine rağmen bu büyüklükteki bir projeye finansmanın sağlanabilmesi için öncelikle Hazine garantisi verilmesi istendi. Uluslararası finans kuruluşlarınca kabul görecek proje dokümanlarının oluşturulmasının gerekli olduğu, özellikle tesis döneminde veya santral üretime başladıktan sonra yaşanabilecek olası bir durdurma (mahkeme kararı, hükümet politikası değişikliği gibi) neticesinde o güne kadar yapılan yatırımın akıbetinin ne olacağının açıklığa kavuşturulması gerekliliği vurgulandı.
* Tesis ve işletme döneminde lisans iptali yapılması durumunda o ana kadar yapılan masrafların karşılanması gerektiği ifade edildi.
* Deneme üretiminin satın alınması ve reaktif enerjiye bedel ödenmesi istendi.
* Sözleşme tasarısında, taahhüt edilen üretimin gerçekleştirilmemesi halinde, satıcının başka kaynaklardan elektrik enerjisi temin etmesinin gerektiği, söz konusu elektrik enerjisinin alım maliyetinin bilinmediği ve bu maliyetin sonraki 25 yıla ilişkin piyasa faaliyetlerine bağlı olması nedeniyle tahmin dahi edilemediği ifade edildi. Satıcının muhtemelen sınırı olmayan böyle bir sorumluluğu kabul etmesinin beklenmemesi gerektiği ve bu durumun kredi veren kuruluşlar için de kesinlikle kabul edilebilir olmadığı belirtildi.
* 2020 yılından sonra ticari işletmeye geçen ünitelerin satın alma kapsamına alınması, satın alma süresinin uzatılması ve 2030 yılı sınırının kaldırılması talep edildi. (Ankara/ANKA)