2001 gibi olmaması için birlikte mücadele edilmeli

Geçtiğimiz aylarda otomotiv sektöründe yaşanan daralma ve kriz gerekçesi ile çok sayıda işçinin işine son veren Ford Otosan, 24 Eylül tarihinde yine aynı gerekçelerle üretime iki hafta ara verdi. İki haftalık iznin bir bölümünün Ramazan Bayramı tatiline denk geldiğini belirten Ford Otosan işçileri, bayram tatili dışında çalışılmayan süreler için ise telafi çalışması uygulanacağını anlattılar. Çalışılmayan süreler için borçlandırıldıklarını ifade eden Ford Otosan işçileri, fabrika yönetimi tarafından yapılan “izin tümüyle ücretsiz olmayacak” açıklamalarının altında yatanın, esnek çalışmanın hayata geçirilmesi olduğunu belirttiler.
Ekonomik kriz ve sektörde daralma olduğu gerekçesi ile bu gelişmelerin yaşandığı Ford Otosan’da 10 yıldır çalışan ve 2001 yılında yaşanan ekonomik krizi de fabrikada yaşayan bir Ford işçisi ile 2001 yılını, işçilerin kayıplarını ve bugün yaşanan gelişmeleri konuştuk.
5 işçiden biri işten atıldı
İşten atılma kaygısı ile ismini vermek istemeyen Ford işçisi, 2001’de yaşanan ekonomik krizde çok sayıda işçinin işten çıkarıldığını, esnek çalışmanın da o günlerde fabrikada uygulanmaya başladığını ifade etti. 2001 yılında fabrikada çalışan işçilerin yüzde 20’sinin kriz gerekçesi ile işten atıldığını anlatan Ford işçisi, atılanlara 6 ay sonra yeniden işbaşı yaptırıldığını dile getirdi. Ford işçisi şunları söyledi: “Kriz sonrası ciddi bir işten çıkarma yaşadık. Mantık şuydu; işverene ve sendikaya yakın olan işçiler tutuluyor, diğerleri işten çıkarılıyordu. 6 ay sonra dediler ki kriz bitti. Arkadaşlarımızı geri çağırdılar ama asgari ücretin biraz üzerinde bir ücretle ve kıdemli işçilerin kazanılmış haklarını ortadan kaldırarak...”
Esnek çalışma
Krizin tek etkisinin işten çıkarmalar olmadığını belirten Ford işçisi, esnek çalışmanın da bu dönemde fabrikada hayata geçirildiğini ifade etti. Ford işçisi, “O dönem ücretsiz izin uygulaması sıkça yaşandı. Fazla mesai yapıyorduk, fazla mesai ücreti yerine bize izin kullandırıyorlardı. Böylelikle fazla mesai ücretimize el koyuyorlardı” dedi.
Aynı şeyler yaşanıyor
Bugünlerde yaşanan gelişmelerin kendisine 2001 yılında yaşananları hatırlattığını söyleyen Ford işçisi, “İşin ilginci o dönem ciddi bir altüst oluş yaşandı ülkede. Şimdi ise bir ekonomik kriz yok, sadece sektörde bir durgunluk var ama benzer şeyler yaşanıyor. İşten çıkarmalar, ücretsiz izin, Transit Connect hattının Romanya’ya taşınması... Her şey üst üste geldi. İşçi tedirgin” diye konuştu. Her yaşanan ekonomik krizin faturasının işçiye çıkarılmasının kabul edilemez olduğunu söyleyen Ford işçisi şöyle devam etti: “Hep işçiden fedakarlık isteniyor. Fedakarlık da nereye kadar?.. Fabrikada öyle bir atmosfer yarattılar ki işçi işinden olmamanın derdine düştü. Yapmaya çalıştıkları da işçiyi işten atmakla tehdit edip aslında esnek çalışmayı yaygınlaştırmak. Şimdi fabrikada 29 Ekim’de ve Kurban Bayramı ile birlikte kasım ayında duruş olacağı konuşuluyor. Yine borçlandırılacağız, yine borç ödeyeceğiz. Fazla mesai ücreti de böylelikle ortadan kaldırılmış olacak.”
Sendikalar harekete geçmeli
Sendikaların 2001 yılında yaptıkları hatayı yapmamaları gerektiğini söyleyen Ford işçisi, krizin yükünün işçilere ödettirilmemesi için sendikaların ortak tutum alması gerektiğini belirtti. Ford işçisi, “Biz sendikamız Türk Metal’e güvenmek istiyoruz. Ama her seferinde bizi hayal kırıklığına uğratıyor. Ne 2001 yılında yaşananlara, ne de şu anda fabrikada yaşananlara ses çıkardı. Sadece izliyor. Ama diğer sendikalar, konfederasyonlar harekete geçse o zaman belki sendikamız da harekete geçer. Krizin yükünün işçilere ödettirilmemesi için diğer sendikalar harekete geçse bu durum bizim sendikamızı da zorlayabilir” şeklinde konuştu. (Kocaeli/EVRENSEL)

---

‘Kârlarınız düşecek tabii!’
Almanya’nın en büyük işkolu olan metal işkolunda resmi ücret talebi belirlendi. Salı günü IG Metall’in genel merkezinde düzenlenen basın toplantısında, “Sendikamız 2008 ücret TİS’lerine yüzde 8 ücret talebiyle girecek” denildi. IG Metall’in son 16 yılın en yüksek ücret talebini ileri sürmesi, sermaye ve politikacıları tarafından eleştirildi. Bu eleştirilere yanıt veren IG Metall Genel Başkanı Berthold Huber, Almanya’nın yıllardır ihracat şampi-yonu olmasında metal işkolunun önemli rol oynadığını ifade ederek “Metal sektöründe kâr marjı olağanüstü arttığı gibi sürekli kâr rekorları kırılıyor, artık metal işçileri de bunun hak ettikleri düzeyde ücretlere yansımanı istiyorlar” dedi. Ücret talebinin patronların kârlarının düşmesi anlamına geldiğini bildiklerini ifade eden Huber, “Ücretler arttığı zaman tabii ki kârlarınız düşecek. Ücret talebimizle Almanya’daki sosyal dengesizliği bir nebze olsa da işçilerin lehine düzeltmek istiyoruz” dedi.
Finans krizi, konjonktürün yavaşlaması gibi gerekçelerle sendikaya baskı yapıldığını ve yüzde 3 dolayında bir zam teklif edildiğini hatırlatan Huber, “Bu TİS dönemi aynı zamanda iç piyasanın yeniden canlanmasına da yarayacak” dedi. (İŞÇİ SENDİKA SERVİSİ)

---

Bir taşla iki kuş
Borçlandırarak fazla mesai hakkını ortadan kaldırma uygulaması özellikle 2001 yılında çokça uygulandı. Bu uygulamaya göre işçiye çalışmadığı dönem de ücret ödeniyor. Ödenen ücret karşılığı saat kadar ise fazla mesai yaptırılıyor. Böylece patron fazla mesai karşılığında işçilere, fazla mesaiden doğan zamlı ödeme yapma yükümlülüğünden kurtuluyor. İşçilere izin verildiği dönemde ise fabrikanın olağan çalışmasından kaynaklanan giderleri aşağıya çektiği gibi elinde bulunan stokta ürünleri de eritiyor. Bu uygulama ile patronun kriz döneminde bile kârında düşme olmazken, siparişlerin yeniden arttığı dönemde ise işçilere fazla mesai ücreti vermekten kurtulmuş oluyor.

Ford lider durumda
Ford Otosan 2002-2005 yıllarında gerçekleştirdiği perakende satışlarda Türkiye otomotiv pazarında lider konumda yer almıştır. Satış cirosunun ortalama olarak yüzde 53’ünü yurtiçi satışlardan yüzde 47’sini ihracattan elde eden firma, 2005 yılı itibariyle otomotiv sektöründe lider konumdadır. 2001 yılında kurulan Kocaeli fabrikası, Ford’un dünya çapında yaptığı Ford Üretim Sistemleri denetimlerine 2002 yılından beri katılmaktadır ve beşinci kez üst üste “En İyi Araç Üretim Merkezi” seçilmiştir. 2003 yılında Transit Connect, 2007 yılında ise Yeni Transit modelleri ile “Van of the Year-Yılın Ticari Aracı” ödüllerini kazanmıştır. Ford Otosan otomotiv pazarında son beş yıldır üst üste pazar liderliğini kazanarak kırılması güç bir rekora da imza atmıştır. İhracatını 2006 yılında yüzde 40 artıran Ford Otosan, 2 milyar 411 milyon dolardan 3 milyar 413 milyon dolara çıkardı.

Renault işçi çıkartacak
Renault, 900’ü Fransa’da olmak üzere Avrupa’daki fabrikalarından 2 bin işçiyi çıkartmayı planlıyor. Renault’un, Fransa’da 63 bin olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki fabrikalarında yaklaşık 130 bin civarında işçi çalışıyor.
Arzu Erkan