01 Ekim 2008 00:00
Valilik bile şaşırdı!
Derya Desdenin çırılçıplak soyularak genital aramaya tabi tutulmasının hak ihlali olarak görülmemesi şaşırtıcı bulundu
Tire Cezaevinde çırılçıplak soyularak genital aramaya tabi tutulan Derya Desdenin hak ihlaline uğramadığı yönünde rapor veren Tire Kaymakamlığını, İzmir Valiliği İl İnsan Hakları Kurulu şaşırtıcı buldu. İl İnsan Hakları Kurulunun oybirliğiyle aldığı kararda, Tire Kaymakamlığının hazırladığı raporda bile ihlal özelliği taşıyan uygulamaların varlığının kesin ibarelerle tespit edildiği, bu nedenle ihlalin olmadığı yönünde bir değerlendirmenin olanaklı olmadığı belirtilerek, kaymakamlığa ve İlçe İnsan Hakları Kuruluna uluslararası mevzuatlar hatırlatıldı.
Olay, Mehmet Desdenin İnsan Hakları Derneği (İHD) İzmir Şubesine ve bazı aydınlara yazdığı mektupla duyulmuş ve kamuoyunun yoğun tepkisini çekmişti. İHD İzmir Şubesinin ve Baba Mehmet Desde ile genital aramaya maruz kalan Derya Desdenin şikayetleri üzerine Başbakanlık İnsan Hakları Kurulu, Tire Kaymakamlığına bir yazı yazarak olayın araştırılmasını talep etmişti.
Arama var ihlal yok!
Harekete geçen Tire Kaymakamlığı Sami Görüşük, Şevket Bahçelioğlu ve A. Mutlu Dinçten oluşan bir heyetle olayı incelemiş ve Tire İlçe İnsan Hakları Kuruluna raporunu iletmişti. Raporda cezaevine esrar sokulduğunun öğrenilmesi üzerine Derya Desde ile birlikte diğer ziyaretçilerin de iç çamaşırlarının sıyrılarak cinsel organlarına bakıldığı, ancak elle temasın söz konusu olmadığı ve bunun da insan hakları bakımından bir sakınca oluşturmadığı ifade edilmişti. Raporlar İzmir İl İnsan Hakları Kuruluna gönderilmesinin ardından, 28 Ağustosta toplanan kurul, bu raporları inceledi ve 10 Eylülde raporunu açıklayarak Başbakanlık İnsan Hakları Kuruluna gönderdi. Raporda o gün ziyarete gelen diğer ziyaretçilerin ifadeleriyle Derya Desdenin iç çamaşırlarının sıyrılarak oturup kaldırıldığının anlaşıldığı belirtilerek, Tire İlçe İnsan Hakları Kurulu ve Tire Kaymakamlığınca hazırlanan raporda kişilerin cinsel organlarına bakıldığının tespiti kesin ibarelerle yer almaktadır. Bu ibarelere karşın raporda insan hakları yönünden bir ihlalin olmadığı tespiti İzmir Valiliği İl İnsan Hakları Komisyonu üyelerince şaşırtıcı bulunmuştur denildi.
Genital aramayı sadece doktorlar yapabilir
Raporda Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Üye Devletlere Avrupa Cezaevi Kuralları Hakkındaki Tavsiye Kararı da hatırlatılarak, genital aramanın sadece doktorlar tarafından yapılabileceğine dikkat çekildi. Derya Desdenin çırılçıplak soyularak cinsel organına bakılmasının elle arama kıstaslarıyla da örtüşmediği ifade edilen raporda, şöyle denildi: Diğer taraftan temas olmaması nedeni ile Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi kararına uygunluğun olduğunu söylemek de pek mümkün değildir. Tire İlçe İnsan Hakları Kurulu tarafından yapılan tespitler ışığında ihlal olmadığına ilişkin bir değerlendirme yapılmasının olanaklı olmadığı düşünülmektedir. İl İnsan Hakları Kurulumuz, bu tespitler ışığında konunun bir kez de Başkanlığınızca değerlendirilmesine ve olası ihlallerin önlenmesi için gerekli tedbirlerin alınması gerektiği yönünde görüş bildirilmesine oybirliğiyle karar vermiştir. (İzmir/DİHA)
Mustafa Aydın