Ayaş yollarında tünelim kaldı

İstanbul-Ankara arasında halen 7 saat 13 dakika süren mesafeyi 2.5 saate indirmeyi amaçlayan ve Süleyman Demirel’in 1976’da ilk harcını attığı Ayaş Tüneli, 22 hükümet, 25 Ulaştırma Bakanı eskitti ama bir türlü bitmedi. Bir çivi bile çakılmamasına rağmen her yıl bütçeden ödenek ayrılan tünel, demiryolcu Yavuz Demirkol’un ‘Ayaş Yollarında Tünelim Kaldı’ kitabına da esin kaynağı oldu.
İlk harcını 1976 yılında, dönemin Başbakanı Süleyman Demirel’in attığı, ondan sonra üç kez daha başbakanlık ve ardından Cumhurbaşkanlığı yapan Demirel hükümetleri dahil 22 hükümet, 25 bakan eskiten Ayaş Tüneli, aradan geçen 32 yıla rağmen bitirilmedi, ‘utanç abidesi’ olarak çürümeye terk edildi. 1977’de dönemin Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan’ın da Erkeksu kısmının temelini attığı Ayaş Tüneli’nin ardından Erbakan da birkaç kez hükümete geldi, şimdi Erbakan’ın öğrencisi Recep Tayyip Erdoğan’ın AKP’si hükümette ama Ayaş Tüneli hâlâ inşaat halinde...
10 bin 65 metre uzunluğundaki Ayaş Tüneli ile 2 bin 899 metre uzunluğundaki güzergahın yapımı, 1976’da 773 milyon lira bedelle Nurol İnşaat ve Ticaret AŞ’ye ihale edildi. Bugüne kadar tünelin 8 bin metresi açıldı, verilere göre güzergahın tamamının yüzde 78’i tamamlandı.
701 trilyona mal oldu
İlk keşiften sonra yüzde 446.41 oranında keşif artışı yapılan proje için 2001 yılı itibariyle 136 trilyon lira harcanan tünelin bugüne kadar masrafı ise Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım’a göre 701 milyon YTL (701 trilyon).
Projenin başlangıcı Fahri Korutürk’ün cumhurbaşkanlığı, Süleyman Demirel’in başbakanlığı dönemine denk gelirken, bugüne kadar 12 Eylül darbecisi Kenan Evren, Turgut Özal, Süleyman Demirel, Ahmet Necdet Sezer ve Abdullah Gül’ün cumhurbaşkanlığına, Süleyman Demirel, birçoğu birden fazla olmak üzere, Bülent Ecevit, Bülent Ulusu, Turgut Özal, Yıldırım Akbulut, Mesut Yılmaz, Tansu Çiller, Necmettin Erbakan, Abdullah Gül ve Recep Tayyip Erdoğan’ın başbakanlığına da tanıklık eden Ayaş Tüneli, 25 de Ulaştırma Bakanı eskitti.
İnşaat 32 yıl önce başladı
Birleşik Taşımacılık Sendikası (BTS) MYK üyesi Yavuz Demirkol, lisede okuduğu dönemde öğretmenlerinin kendilerine, Türkiye’nin en uzun demiryolu tünelinin yapılmakta olduğunu, bitmesi ile Ankara-İstanbul demiryolculuğunun ne kadar kısalacağını anlattıklarına yer veriyor.
1980’de okulu bitirerek, Türkiye’nin dört bir yanına demiryolcu olarak dağıldıklarını, Ayaş Tüneli’nin ihalesinin yapıldığı 1976 yılının üzerinden 32 yıl, kendi mezuniyetlerinin üzerinden ise 28 yıl geçtiğini kaydeden Demirkol, “Hatta bazı arkadaşlarımız emekli bile oldu. Ayaş tünelinin yapımına başlanmasından sonra 22 hükümet, projeden sorumlu 25 bakan geldi gitti. Ancak Ayaş Tüneli inşaatı bir türlü bitmedi, bitirilmedi. Bir ‘utanç abidesi’ olarak olduğu yerde duruyor” diye anlatıyor tünele ilişkin duygularını.
Ankara-İstanbul demiryolunu kısaltma çabalarının tarihinin aslında 1976 değil, 1936 olduğunu kaydeden Demirkol, “Yani 72 yıllık bir özlem bu” diyor. 2008 yılı için 500 bin YTL ödeneğin ayrıldığını belirtiyor.
‘Çarçur edilen kaynaklar’
“Ülkemiz, kıt kaynakları çarçur edilmek suretiyle, yaygın deyimle de ‘tüyü bitmemiş yetim hakkı’nın kurda kuşa yem edildiği bir ölü, yanlış ve yarım bırakılmış yatırım cennetine dönüştürülmüştür. Ayaş Tüneli de bu anlamda bir simge olarak karşımızda duruyor” diyen Demirkol, kitabında Ankara-İstanbul arasını kısaltmayı hedefleyen 72 yıllık özlemin niçin gerçekleşmediğine, kimlerin ve hangi anlayışların demiryollarının geri bırakılmasına neden olduklarının cevabını arıyor.
3.5 yıllık bir çalışmanın ürünü olan ve Türkiye demiryolculuğunun ve Ayaş Tüneli’nin öyküsünü anlatan bölümlerin yer aldığı kitap, Ayaş Tüneli’nden ve eskittiği cumhurbaşkanı, başbakan ve bakanların fotoğrafları ile sona eriyor. (Ankara/EVRENSEL)

---

Kitaba konu oldu
Bir demiryolcu çocuğu olarak dünyaya gelen ve halen Birleşik Taşımacılık Sendikası (BTS) MYK üyesi olan Yavuz Demirkol, 10 bin 65 metre olarak öngörülen, 8 bin metrelik bölümü bitirildiği halde, harcanan onca emek ve para bir tarafa bırakılarak, çürümeye terk edilen Ayaş Tüneli’ni kitaplaştırdı. BTS Yayını olarak ‘Ayaş Yollarında Tünelim Kaldı (Türkiye’nin Hızlı Tren Serüveninin Trajik Öyküsü)’ adıyla çıkarılan kitap, 429 sayfalık anlatımı, fotoğraflar ve belgeleriyle bir trajediyi de gözler önüne seriyor.
Sultan Özer