Başkan adayları ne vaat ediyor?

ABD yarın yeni başkanını seçecek. ABD’liler, iş dünyası ve zengin kesim için vergi indirimini savunan, Bush’un savaşlarına arka çıkan Vietnam “kahramanını” mı, yoksa herkes için sağlık hizmeti sözü veren, Irak’taki askerleri Afganistan’a gönderme planını savunan ve orta sınıf için daha fazla para ayıracağı vaadinde bulunan genç politikacıyı mı seçecek?
Cumhuriyetçilerin başkan adayı John McCain ve Demokratların adayı Barack Obama’yı mercek altına aldık. McCain ve Obama’nın kampanyalarında öne çıkan konular ve cevapları şöyle:
Anayasa ve sivil özgürlükler
Obama: “Anayasamızın en temel prensiplerinden biri, hiç kimsenin yasaların üzerinde olmamasıdır” diyen Obama, belli başlı casusluk güçlerini destekliyor. Ancak Obama’nın 2008 yılı başlarında, hükümetin casusluk faaliyetlerini destekleyen bazı özel şirketleri kurtarmak için ayrılan fonun ve af kararının engellenmesinde rol oynaması, bazı liberal çevrelerce sert eleştiriler almıştı.
McCain: “Bazen demokrasiler aşırı tepki gösterir” diyen McCain de casusluk faaliyetlerini destekliyor. Başkanlık seçimlerinde aday gösterilmeden önceki icraatları ve sözleri bu tip programları desteklemediğini gösterebilir; fakat McCain, “terörle mücadele” politikasında casusluk faaliyetlerinin gerekli olduğunu ileri sürüyor.
Ekonomi
Obama: “Senatör McCain’in önerdiği şu: Eğer büyük şirketlerin altında duşa girerseniz, zamanla hepsi damla damla gelecek” sözleriyle McCain’in ekonomi politikasını eleştiren Obama, ABD Başkanı George W. Bush ve Hazine Bakanı Henry Paulson’ın hazırladığı “kurtarma paketi”ne sıcak bakarak onay verdi. Hazine ve federal rezerv bankasının daha fazla detay vermesi gerektiğini ileri sürerek kendi teklifini sunmayı reddeden Obama, hazırlanan teminat paketinin, ABD’de vergi ödeyen her vatandaşın haklarını koruması gerektiğini ifade etti. Ayrıca başkan olması halinde, Kanada ve Meksika’da çalışan ABD vatandaşlarının da haklarının korunacağını ileri sürdü. Obama, daha fazla devlet kontrolü ile büyümenin getirdiği yararların daha geniş ölçüde paylaşılacağı bir model öneriyor. Bu yönüyle, serbest piyasayı rakibi kadar sıcak kucaklamıyor. Bu yaklaşımındaki bir başka gerekçe de mevcut vergi sisteminin gelir adaletsizliğini artırması.
McCain: “Biz sıkı çalışmaya ve risk almaya inanıyoruz. Ve insanlara emeklerinin karşılığını vermeye...” diyen McCain, bünyesinde zor durumlar için yatırım yapılacak, faizlerin kontrol altında tutulduğu yeni bir federal ofisin açılmasını önerdi. Bununla ilgili fazla detay vermeyen McCain, Bush ve Paulson’ın paketi hakkında da yorumda bulunmadı. Ayrıca Bush’un vergi oranlarının, kendi ekonomik planının da merkezinde olduğunu belirtti. McCain, daha az düzenleme ile ekonomiyi büyütmeyi hedefliyor. Bu fazla serbest piyasa modeli demek ve bu, sermayeden daha az vergi alınmasını öngörüyor.
Dış politika
Obama: “John F. Kennedy demiş ki: ‘Asla korkusuzca müzakere etmemeliyiz, fakat müzakere etmekten de asla korkmamalıyız’” diyen Obama, başından beri Irak savaşına karşıydı. 2002 yılında yaptığı konuşmada Bush’un fazla saldırgan bir politika yürüttüğünü belirten Obama, ABD askeri kuvvetlerine geri çekilmek için teklifte bulunacağını ve Irak’taki savaşı sona erdireceğini söylüyor. Ancak Obama, Irak’ta yaşanan katliamlar, sivil ölümleri için değil, ABD’nin bu savaşta çok fazla para harcadığını düşündüğü için karşı çıkıyor bu operasyona. Bunun yanında, İran’ın İslami rejimi hakkında şimdiye kadar temkinli konuşan Obama, Tahran’ın nükleer silah projelerini durdurmaya yanaşmaması halinde ekonomik baskı ve ambargo yollarına gideceğini ileri sürdü. İsrail-Filistin çatışması ile ilgili olarak ise İsrail hükümeti ile yürütülen sıkı ilişkilerin, askeri ve ekonomik anlamda da devam edeceğini belirtti. Ayrıca Afganistan’daki ABD askeri birliklerinin hacmi konusunda değişikliklere gideceğini söyleyen Obama, “Oradaki görevimizi tamamlayabilmek için daha çok birliğe, daha fazla helikoptere ve sivil yardıma ihtiyacımız var” diye konuştu.
McCain: “Şimdiye kadar bu dünyada birçok tehlikeyle karşılaştık, fakat ben onlardan korkmuyorum. Onlar için hazırım!” diyen McCain, şimdiye kadar Irak işgalinin destekçisi oldu ve yeniden yapılanma için şiddetin kimi zaman mazur görülebileceğini savundu. Bu yılın başında ABD askerinin bir yüzyıl daha Irak’ta kalması gerektiğini söyleyen McCain, mayıs ayında ordunun büyük bir kısmının 2013’te geri çekilmesi için bir plan hazırladı. İran konusunda ise Bush’un politikasına yakın yöntemler izleyeceğini belirterek, İran’ı terörizme sponsorluk yapmakla suçladı. Ayrıca, İsrail’e yapılacak askeri yardımların artırılacağına söz verdi.
Sağlık
Obama: “Benim planım her Amerikalıyı koruma ilkesine dayanıyor” sözleriyle sağlık programını açıklayan Obama, sigorta fiyatlarının kontrolü için ulusal bir şirket kurmayı planlıyor. Bu şirket, pazarı gözleyecek ve sigorta şirketlerinin fiyatlarını belli bir standartta tutmasını sağlayacak. Ölüm riski yüksek olan hastaların da bakımları konusunda önlemler alınacak. Çocukların sağlık güvenliği için de “S-chip” adlı paketini devreye sokarak, gelecek beş yıl için 35 milyar dolarlık bir bütçe ayıracak. Bunun yanında ilaç fiyatlarının düşürülmesi konusunda da şirketlerle müzakereye gidecek.
McCain: “Sağlık yolunda reformun anahtarı, hasta kontrol sisteminin yenilenmesindedir” diyerek sağlık politikasını özetleyen McCain, kendi parası ile sigorta yaptıranlara verilen krediler konusunda, Bush’un daha önce başarısız olan politikasını destekliyor. Bunun yanında ölüm riski yüksek hastalar için yeniden bir yapılanmaya veya yardım politikasına gerek duymayarak, şirketlerin bu hastalara hizmet etmemeye devam etmesi gerektiğinde karar kıldı. McCain, ayrıca S-chip planının gereğinden fazla büyük olduğunu belirterek bunu israf olarak niteliyor. (DIŞ HABERLER)

---

Adaylar göç hakkında ne düşünüyor?

Obama: “O yasadışı uzaylılar bizim nefret dolu sözlerimizi durdurmamız için bize güveniyorlar(!)” cümlesi, Obama’nın niyetini açıkça ortaya koyuyor. Obama, sürdürdüğü kampanya boyunca sınır bölgelerindeki devriyelerin ve denetimin artırılması konusunda çağrılarda bulundu. “Biz egemen bir ulusuz, kimin çıktığını veya kimin girdiğini tam olarak bilebilmeliyiz. Egemen uluslar böyle yapar, bunda yanlış bir şey yok” diyen Obama, yasal yollardan ABD’ye giren göçmen sayısını, iş sahalarını doldurmak ve ABD’lileri yapmak istemediği işlerde çalıştırmak için artırmayı planlıyor. Obama, “Yasal yollardan gelen işçi sayısındaki artışa ihtiyacımız olduğu göz ardı edilmemelidir” diyor. Obama ayrıca, yasadışı yollardan gelen göçmenler için, bu kişilerin devlet bünyesinde İngilizce öğrenmelerine ve vatandaşlık hakkı elde etmelerine şans tanınmasını barındıran bir program hazırlıyor.
McCain: “Amerika göçmenlik konusunda kapsamlı bir reform yoluna gitmeli” diyen McCain, sınırların güvenliği için valileri görevlendirerek kontrolü sağlayacak. Ayrıca sınır güçlerinin kuvvetlendirmesi için parasal destek ve bölgeleri devriye gezecek hava kuvvetleri sağlayacak. Bu konuda McCain, “11 Eylül’de meydana gelen olaylardan sonra Amerikalılar haklı olarak güvenli sınırlar istiyor” diyor. McCain, yasal göçmen işçiler konusunda ise daha duyarlı davranılacağına ve iş gücü pazarında daha fazla imkan sağlanacağına söz verdi. Yasadışı yollardan ülkeye girenlerin ise devlet bünyesine kaydedileceğini, vergilerini faizleri ile birlikte ödedikten ve İngilizce öğrendikten sonra yasal bir statü kazanabileceklerini belirtti.