Kriz 2009 yılında işsizliği büyütecek

ABD’de başlayan ekonomik krizin hızla yayılması ile birlikte krizden nasıl ve ne zaman etkileneceğiz soruları da artmaya başladı. ÇÜ iktisat öğrencileri, düzenledikleri söyleşi ile krizin Türkiye’ye etkilerini tartıştı ve ne yapılması gerektiği sorularına cevap aramaya çalıştı. İktisat Kolu tarafından düzenlenen ve üniversitenin İktisadi idari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. İsmail Güneş’in konuşmacı olarak katıldığı söyleşide, yaşanan krizin yıllardan beri sinyal verdiğine, krizin kabul edilmediği için bu denli büyüdüğüne dikkat çekildi. Krizin bir anda oluşmadığına ve etkisini de hemen yitirmeyeceğine dikkat çeken Güneş, küresel bir kriz yaşandığını ve ekonomilerin kendilerini toparlamasının kolay olmayacağını belirtti.
Kriz IMF’ye yaradı
Yaşanan krize ABD’nin yaptığı müdahalenin, finansal sektörü canlandırmaktan öteye gitmediğini söyleyen Güneş, bu müdahale ile asıl mağdurların görmezden gelindiğini dile getirdi. Krizden Türkiye’nin etkilenmemesinin söz konusu bile olmadığına dikkat çeken Güneş, krizden Türkiye ve Asya ülkelerinin ilk etapta etkilenmemesinin nedeninin Asya’da 1999, Türkiye’de ise 2001 yılında yaşanan krizler olduğunu dile getirdi.
IMF’nin kendini tüketmişken kriz nedeniyle İzlanda, Belçika gibi ülkelerin yine IMF kapısına dayandığını aktaran Güneş, “Krizden çıkmak için devletler para akışını sağlamak zorunda. Bunun için ya borç alacaklar ya vergileri yükseltecekler ya da IMF’nin kapısına dayanacaklardı. Avrupa ülkeleri IMF’nin kapısına dayanmış durumdalar. Kriz IMF’nin kurtarıcısı konumunda maalesef” dedi.
Önümüzdeki dönemde kriz büyüyecek
Krizden sadece kamu kurumlarının değil özel sektörün de etkilendiğine dikkat çeken Güneş, firmaların yavaş yavaş küçülmeye başladığını ve bunun işsizliği de büyüttüğünü söyledi.
2009 yılında krizin daha da büyüyeceğini vurgulayan Güneş, her krizde IMF’ye sarılan hükümetin şimdi IMF’ye uzak durmasının nedenini seçim yatırımı olarak değerlendirdi.
Dünya ekonomisini olumsuz etkileyen ve sürekli senaryoların yazıldığı krizi en iyi şekilde atlatmak gerektiğini söyleyen Güneş, IMF ve Dünya Bankası gibi örgütlerin olmadığı yeni bir ekonomik sistemin kurulması gerektiğini belirtti.
Öğrencilerden özür Marx’a övgü
Türkiye’de iktisat eğitiminin de kendisini sorgulaması gerektiğini dile getiren Güneş, “Verdiğimiz eğitimde söylediklerimizin gerçekleşmemesi nedeniyle özür diliyorum. Neoklasik eğitim veriyoruz ve bu, dünyadaki gerçekliklerle karşılaşınca refleks gösteremiyor. Dünyaya hitap eden bir iktisat eğitimi vermek zorundayız. İktisat sosyal bir bilimken siyaset ekonomisi iktisat bilimini bitirdi” diye konuştu. Marksist iktisadın kapitalizmin buhranlarını net bir şekilde gördüğünü vurgulayan Güneş, kapitalist ekonomik istemlerin Marx’ı her zaman haklı çıkartacağını ve Komünist Manifesto’nun tekrar tekrar okunması gerektiğini sözlerine ekledi. Söyleşinin sonunda öğrencilerin sorularını yanıtlayan Güneş, krize karşı çok dikkatli olunması gerektiğini ifade ederek “Krize gerekli cevabı veremezsek, Hitler dönemi gibi bir dönem yaşanmaz diyemeyiz” diye konuştu. (Adana/EVRENSEL)
Cumali Akkaş