Pullarda Lenin’i aramak

Hasan Gürelliler, oldukça ilginç bir koleksiyona sahip. Yıllardır tüm dünya ülkelerine ait, başta Lenin olmak üzere dünya sosyalist tarihinin liderleri ve Marksizmin kurucuları Karl Marx ve Friedrich Engels temalı ilk gün zarflarını (FDC), Maxi Card’ları, postadan geçmiş zarfları ve pulları topluyor. Şimdi bu pul ve zarflar, Ekim Devrimi’nin 91. yıl dönümü nedeniyle Maltepe Nâzım Kültürevi’nde sergileniyor. Ziyaretçiler, sergide Sovyetler Birliği ve sosyalist blok ülkelerinin dışında Çin Halk Cumhuriyeti, Hindistan, Küba, Finlandiya ve birçok Afrika ülkesine ait Lenin temalı pulları görme olanağına sahip olacak.
Hasan Gürelliler, çocukluk yaşlarından itibaren bulduğu bütün pulları biriktirir. Bundan tam 5 yıl önce aklına, herkes gibi pul biriktireceğine inandığı bir şeyin, kendisinden sonraki nesillere de bakacakları, görebilecekleri bir şeyin, bir temanın pulunu biriktirme fikri gelir. Bundan sonra artık, 18 yaşından beri inandığı sosyalizmin ve onun kurucusu Lenin’in tema edildiği pulların arayıcısı ve alıcısı olur. Lenin’den başlar ve görür ki Türkiye ve birkaç ülke dışında tüm dünya, bu büyük liderin anısına çeşitli zamanlarda pullar çıkarmış. Gürelliler sosyalist olan- olmayan ülkelerin hatta krallıkla yönetilen Afrika ülkelerinin bile Lenin pullarını bulur; Yemen, Tunus, Cezayir, Orta Afrika Cumhuriyetleri, Madagaskar... Devam eder; İskandinav ülkeleri... Avrupa ülkeleri... Asya ülkeleri...
Hasan Gürelliler’in şu anda koleksiyonunda 1924’ten 1991’e kadar, Sovyetler Birliği’nin çıkardığı bütün Lenin pulları mevcut. Hatta en son ‘92 senesinde hazırlanan fakat tedavül edilmemiş puldan da bir kopya var. “Devrim bitti, sosyalizm çöktü” diye o pulun tedavül edilmediğini anlatıyor Gürelliler.
Bir Nâzım pulumuz bile yok
Lenin pullarının yanı sıra Gürelliler, Marx’ın, Engels’in, sosyalist liderlerle sanatçıların da pullarını biriktirmeye başlar. Marksist, sosyalist bir Türkiyeli sanatçının veya liderin pulunu, Türkiye’de bulmak amacıyla işe koyulur. Çok geçmeden boşuna uğraştığını anlar. Bir Nâzım Hikmet pulu bile bulamaz Gürelliler. Koleksiyonuna, Nâzım’ın, SSCB’nin 1982 yılında bastığı pulu ve ilk gün zarfını koymak zorunda kalır.
Hasan Gürelliler, özellikle 1970’te doğumunun 100. yılında, neredeyse bütün ülkelerin Lenin’li pullar bastığını görür. Sergisinde bu pullarla sık sık karşılaşılıyor. Serginin bir diğer bölümü ise Ekim Devrimi’ne ayrılmış. Tahmin edilebileceği gibi bu pulların çoğunda Lenin resmi var. Gürelliler, Lenin resmi olmayan Ekim Devrimi temalı pulları da bulup koleksiyonuna ve sergisine katmış. Bununla da yetinmemiş Gürelliler; Lenin temalı paraları da toplamış, pulların yanı sıra. Sovyetler Birliği’nde tedavül görmüş, cerbondan başlar ve zaten son Lenin resimli Sovyet parası olan 1000 rubleye kadar toplar.
Sıra kitapta
Hasan Gürelliler’in sergisini gezerken özellikle bir şey dikkatlerden kaçmıyor. Her ülke Lenin’in pullarını basarken, Lenin’i kendi ülkesinin insanlarına benzetmiş. Bir Vietnam puluna bakarken Lenin’in çekik gözlü, bir Mozambik puluna bakarken de Lenin’in, Marx’ın ve Engels’in birer siyahi olarak basıldığını görüyoruz.
Yurtdışına hiç çıkmayan Hasan Gürelliler’in koleksiyonunun oluşmasında yurtdışındaki arkadaşlarının büyük payı var. Özellikle ‘89’da Türkiye’ye gelmiş Bulgar göçmenleri bu koleksiyona hatırı sayılır bir katkıda bulunmuş. Ve bir de tabii Gürelliler’in oğlu Devrim. Devrim’in koleksiyonda en az kendisininki kadar emeği olduğunu ekliyor Hasan Gürelliler.
Şu an ‘Pullarla Sosyalizm’ diye bir kitap projesi var Hasan Gürelliler’in. Dört aydır bunun üstünde çalışıyor. Kitaba Marx’la ilgili pullarla başlayacak. Marx’tan sonra Engels bölümüne geçmeyi planlıyor. Paris Komünü’yle ilgili basılan pulları bulup proje aşamasında olan kitabına yerleştirmiş Gürelliler. Ekim Devrimi’ne kadar gelmiş. Kitap hazırlığı sırasında bazı tarihi verileri de bulması gerektiğine karar vermiş. Örneğin Potemkin Zırhlısı’nın pulunu aramış ve bir yıl sonra bulmuş, üstelik zarfıyla birlikte. Şu an Potemkim Zırhlısı ile ilgili pulları yerleştirecek yerleri ayarlamış durumda. Kitap çok kapsamlı olacağı için ancak 1 yıl sonra hazır hale gelebilecek.
Hasan Gürelliler’in sergisini gezecekler 160 tane done görebilecek. Gürelliler’in elindeki donelerin tamamı ise bu sayının 3 misli kadar. Hasan Gürelliler’in, Mâltepe Nâzım Kültürevi’nde açılan, başta Lenin olmak üzere sosyalist ve Marksist liderler temalı pul sergisi, kasım ayının sonuna kadar izlenebilecek. (İstanbul/EVRENSEL)
Nihat İlbeyoğlu