İstihdam ‘belki’ sömürü garanti!

PETKİM’de “istihdam sağlama” adı altında yoğun bir emek sömürüsü yaşanıyor. İstihdam Garantili Mesleki Eğitim maskesiyle İŞKUR’la beraber yürütülen proje kapsamında genç işçiler, 90 gün her türlü haktan mahrum çalıştırılıyor. Ne çırak, ne işçi ne öğrenci statüsünde olan işçilere günlük, o da İŞKUR tarafından ödenen 12 YTL veriliyor. Fabrikanın üretimini sürdürmesi için zaten alınması gereken bu işçilere, PETKİM sadece yer ve yemek veriyor. Gençler bütün giderlerini kendileri karşılıyor. Aralarında yüksekokul ve üniversite mezunlarının da olduğu genç işçiler, hafta sonları gezmeye bile çıkamıyor. Lojman dışına çıkamayan ve hiçbir sosyal hayatları olmayan genç işçiler üzerinde “işe alınıp alınmamaları” yönünde baskı da oluşmuş durumda. Bu nedenle her türlü haksızlığa göz yummak zorunda kalıyorlar.
KPSS’ye girmeleri engellendi
En son KPSS sınavının olduğu güne eğitim koyarak işçilerin KPSS sınavına girmesi de engellendi. KPSS sınavının olduğu hafta sonu eğitimin kaldırılmasını isteyen gençlerin talebi kabul edilmediği gibi, “Eğitime katılın diye zorlamıyoruz ama katılmazsanız bu da değerlendirmeye girer” denilerek aba altında sopa gösterildi.
Genç işçiler parasızlıktan hafta sonu olduğunda dışarıya gezmeye çıkamadıklarını, ceplerinden bir sürü masraf yaptıklarını, harcamalarını en aza indirmeye çalıştıklarını söyleyerek, “İşe alınmak için ne derlerse yapıyoruz, umarız işe alınırız ve o zaman durumumuz düzelir” diyorlar. AB kapsamında bir proje olan mesleki eğitim kurslarının masrafı ise AB fonları tarafından karşılanıyor.
Bu model işe yaramıyor
Bütün bunlar yaşanırken, PETKİM’de yaşanan işçi açığı ise hâlâ çözülmüş değil. Uzun yıllardır PETKİM’de çalışan işçiler, bir an önce bu sorunun çözülmesini bekliyor. Petrol-İş Aliağa Şubesi Mali Sekreteri Adalet Kul, personel açığının PETKİM gibi bir işletme için büyük bir riski içinde barındırdığını söyleyerek, “Bu sadece içeride çalışan arkadaşların, sendikanın meselesi değil. Bütün Bakırçay Havzası’nın bundan etkilenebileceğini söyleyebiliriz. Çünkü petrokimya işi yapıyoruz ve bu yüksek riskli bir iş. Hataya yer olmamalı” diyerek sorunun önemine dikkat çekti. İşçi ihtiyacını çözmek için 250 kişinin işe alındığını, ancak bunun da sorunlu olduğunu aktaran Kul, şöyle devam etti: “Şimdi işveren bu sorunu çözmek amaçlı istihdam projesi gerçekleştiriyor. Bu da diğer bir sorunu ortaya çıkardı bizim için. Çalıştırılmak için 250 işçiye eğitim veriliyor. Eleman alınırken kursiyer yöntemiyle alınıyor ve süreç uzuyor. İşyerindeki ihtiyacımızı karşılamıyor. Deneme süresiyle alınsaydı 2 ayda bu arkadaşlar çalışmaya hazır hale gelirlerdi. Bu istihdam modeli işe yaramıyor. Kaldı ki kursiyer arkadaşlarımızın da yaşadığı çok ciddi sıkıntılar var.”
Günde 12 YTL
Mesleki eğitim adıyla çalıştırılan bu genç işçilerin sadece İŞKUR’un verdiği günlük 12 YTL harçlık ile günlerini geçirmeye çalıştıklarını belirten Kul, 90 iş günü olan süre sonunda verilen istihdam garantisinin ise yüzde 70’te kaldığını söyledi. Bu genç işçilerin elenecekleri kaygısıyla bir şeye ses çıkaramadıklarını aktaran Kul, “3 ay kurs adıyla çalıştırmak emek sömürüsü. Bu kurslar teorik ve pratik eğitim olarak 2 uygulamayla veriliyor. Pratik eğitim sahaya inip çalışmak demek. Her ikisinde de işgücü harcaması, emek ve zaman tüketimi var. Bedeli de günlük 12 lira mı olmalı? PETKİM bu arkadaşların sadece yemek ve kalacak yer sorununu üstleniyor. Bir de bu gençler ne işçi ne çırak, hangi kademede iş yapacak hiçbir şey belli değil. Herkesin her işi yaptığı bir tarzda eğitiliyorlar. Biz, bu yöntem doğru değil, diyoruz ama 8 bin insan umut bağlıyor. Bu insanları fabrikaya sokmam, demek doğru olmuyor” diyerek bu konuda yaşanan sıkıntıları anlattı. İstihdam projesiyle işe alınan gençler ise konuşmaktan ve isim vermekten çekiniyor. (Aliağa/EVRENSEL)
Turan Kara