13 Ocak 2009 00:00
Sanayi üretmiyor vatandaş tüketemiyor
İmalat sanayiinde kapasite kullanımı oranı son 18 yılın en düşük düzeyine geriledi. Tüketimde 4 yılın en kötü aralık ayı 2008de yaşandı
Küresel ekonomik kriz nedeniyle azalan talep sanayiyi vurmaya devam ediyor. İmalat sanayiinde kapasite kullanım oranı, aralıkta geçen yılın aynı ayına göre 16.4 puan düşüşle yüzde 64.7 düzeyine geriledi. Bu oran son 18 yılın en düşüğünü ifade ediyor.
İç pazarda ekonominin çarkları yavaşladıkça, vatandaş yoksullaştıkça talep geriliyor, buna karşılık işyerlerinin tam kapasite ile çalışmamasının çok gerisine düşüyor. Gerilemenin en önemli nedenin talep yetersizliği olarak öne çıkması ekonominin içinde bulunduğu durumun açık göstergesi... İç pazarda talep yetersizliği yüzde 45.7 ve dış pazarda talep yetersizliği yüzde 27.1 oranında etkili oldu.
Üretimde büyük azalma
Aralık ayı üretim miktarı yüzde 12.2 azalırken, 2009 yılı Ocak ayında üretim miktarının yüzde 1.7 artması bekleniyor.
Aralık ayı satış miktarı yüzde 5 azalırken, TÜİK verilerine göre ocak ayında yüzde 2.8 düşüş öngörülüyor. Aralık ayı satış fiyatları yüzde 2.7 azalış gösterirken ocak ayında satış fiyatlarının yüzde 0.5 azalması bekleniyor.
Kapasite kullanımı en düşük sektör, yüzde 43.3 ile büro, muhasebe bilgi işlemleri makine imalatı oldu.
Aralık ayında imalat sanayinde kapasite kullanım oranı, devlet sektöründe yüzde 61.6, özel sektörde yüzde 65.2 oldu. 2007 yılının aynı döneminde kapasite kullanım oranları kamuda yüzde 90.5, özel sektörde yüzde 79.7 olarak belirlenmişti.
Ekimden beri düşüşte
Kapasite kullanım oranı krizin etkisini gösterdiği ekim ayından bu yana düşüş gösteriyor. Eylül ayında yüzde 79.8 olan kapasite kullanımı ekimde yüzde 76.7, kasımda yüzde 72.9 olmuştu.
Kapasite kullanım oranının yüzde 60a doğru gerilemesi üretim açısından kötü bir sinyal olarak algılanıyor.
Oysa aralık tüketim ayı...
Normal koşullarda aralık ayı hem yılbaşı öncesi olması, hem bütçelerin kapatılması hem de bazı vergi avantajları nedeniyle talepte oldukça ciddi artışların görüldüğü bir ay. Son verideki artış sınırlı oldu ve 2004 yılından bu yana en düşük aralık ayı değeri ile ortaya çıktı.
Tüketim Endeksi aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 6.05 artarak 159.84 düzeyine yükseldi. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre ise yüzde 15.92 geriledi. Mevsimsel olarak düzeltilmiş tüketim endeksi ise hem aylık hem de yıllık bazda sırasıyla yüzde 1.79 ve yüzde 15.13 düşüş gösterdi.
Sektörel bazda bakıldığında aylık artış büyük oranda otomobil sektöründen geldi. Önceki yılların aralık ayı değerlerine göre düşük olsa da bir önceki aya göre vergi avantajından kaynaklanan bir artış görüldü.
Dayanıklı tüketim mallarından oluşan ev eşyası sektörü bir önceki aya göre hafif artış gösterse de mevsimsel olarak düzeltilmiş seri aylık ve yıllık bazda önemli düşüşler gösterdi.
Bunun dışında kalan konut, mobilya, çeşitli mal ve hizmetler, sağlık gibi sektörlerde ise aylık ve yıllık bazda düşüşler gözlendi. (EKONOMİ SERVİSİ)
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
