31 Ocak 2009 00:00
Eğlenceden mizahın toplumsallığına bir sohbet
Osmanlı Bankası Müzesi Sinemasında Toplumsal Hafıza temalı belgesel gösteriminde bu hafta, Alâmet-i Üstüvan yer aldı.
Osmanlı Bankası Müzesi Sinemasında Toplumsal Hafıza temalı belgesel gösteriminde bu hafta, Alâmet-i Üstüvan yer aldı. Yönetmenliğini Serdar Güvenin üstlendiği belgesel filminde, günümüzün lunapark ve panayırlarında, insan emeği ve ustalığına dayalı eğlencelerin ülkemizde geldiği durumdan bir kesit gösterildi. Yunanistan ve Hindistan kökenli bir motosiklet akrobasisi olan üstüvaneliğin ülkemizde bireysel gönüllülük ve çabalarla var olmasını ele alan belgeselde, Türkiyenin son üstüvanelerinden Baba Bekir Akça ve oğlu Tahir Akçanın lunaparklarda geçen yaşamları, izleyiciye sunuluyor. Özellikle yaz mevsimini evlerinden, ailelerinden uzakta, göçebe bir şekilde lunaparklarda gösteri yaparak ve yaşayarak geçiren üstüvane akrobatlarının yaşamları ele alınıyor.
Yapılan gösterimin ardından yazar Ali Şimşek, Kültürel Değişim ve Eğlence Anlayışlarının Dünü, Bugünü başlığıyla bir söyleşi yaptı. Şimşek, eğlence ve mizah anlayışında 80li yıllardan başlayan ve özellikle kendisini 90lı yıllarda hissettiren bir değişim yaşandığını kaydetti. Yaşanan bu değişimi kentsel dönüşüm adı altında yaşanan neoliberal politikaların yansıması olarak yorumlayan Şimşek, kentten dışlanan alt sınıfların daha sonraki yıllarda mizaha konu edildiğine dikkat çekti. 80li yıllarla birlikte eğlence ve mizah anlayışında yaşanan değişimi örnekleriyle anlatan Şimşek, belgeselin konu edindiği olayın bu bakımdan önemli olduğunu kaydetti. İnsanların özneden nesne konuma geldiğini belirten Şimşek, sen adam olmazsın anlayışının yerleştirilmek istendiğine dikkat çekti. Bu yaklaşımın doğru olmadığına değinen Ali Şimşek, 90lı yıllarda dünyanın hiçbir döneminde görülmemiş bir şekilde, yoksullukla dalga geçilmeye başlandı dedi. Amele yanığını buna örnek veren Şimşek, kentlerin kentsel dönüşüm adı altında yaşanan dışlanmışlığa değinerek, kentlerin sadece üst ve orta sınıfın kentleri olmadığını, demokratik ve katılımcı bir anlayışın yerleşmesi gerektiğini kaydetti. Uygulanan neoliberal politikaların yarattığı ve yaratacağı sıkıntılara da değinen Şimşek, mahallelerin, yeniden kentlerin merkezi konumuna gelmeye başladığını belirtti. (İstanbul/EVRENSEL)
Şerif Karataş