BASIN TURU

1963 Kasım’ında Vietnam Devlet Başkanı Ngo Dinh Diem, ABD’nin desteklediği Vietnam ordusundaki askerler tarafından öldürüldü. Cinayet, Washington tarafından zımnen desteklendi ve kısmen, Diem’in Washington’dan ayrı operasyon girişimlerine rağmen, Kuzey Vietnam ordusu ve Ulusal Özgürlük kanadının o günlerde Washington’a karşı verdiği savaşıyla ilgiliydi. Başbakan Nguyen Cao Ky tarafından bir sınırlamayı da içeren bir dizi politik hileden sonra, Nguyen van Thieu, 1967 seçimlerinde devlet başkanı oldu. Seçilme nedeni, Washington’ın emirlerini yapabilecek olmasıydı. Yönetimi, Washington’a rüşveti ve boyun eğmesiyle bilinir.
1970 Mart’ında Kamboçya Prensi Norodom Sihanouk ülke dışındayken, ABD yönetimi, görevden alınışını planladı. Ordu onun yerine CIA kuklası Lon Nol’u getirdi. Sihanouk, ABD askerlerinin Kamboçya’da operasyon yapmasına sürekli karşı çıkmıştı. Aynı dönemde Vietnam’daki ABD ordusunun Vietnamlı askerlerle savaşını engelledi. Bunlar elbette Pentagon’u kızdırdı. ABD hava kuvvetleri, Kongre’de yeterince tartışmadan ve ABD halkına söylemeden illegal olarak Kamboçya’yı bombaladılar. Kamboçya’daki CIA destekli darbe sürecinde Richard Nixon, Kamboçya’yı işgal etti. Bu işgal, ABD halkı içinde ve dünyanın geri kalanında büyük protestolarla karşılaştı. Protestolar, ABD’de 6 öğrencinin ölümü, sayıları söylenmeyen yaralılar ve ancak Nixon’un orduyu geri çekmesiyle sakinleşen ulusal bir krizle sonuçlandı.
Irak’ta Saddam Hüseyin’in devrilmesinden beri ABD, Washington’ın isteklerine uygun hareket edecek bir numaralı kişileri ulusun başına geçirdi. Bunlardan bazıları Washington’ın kuşatmasındaki yönetimin kontrol ettiği seçimler sonucu yasallık örtüsü altında göreve gelirken, bazıları da doğrudan yönetime yerleştirildi ve açıkça Washington’ın piyonlarıydılar. Bütün yönetimleri yolsuzluklarıyla bilindi. Öyle görünmeseler de son liderler Washington’ın rızasıyla lider oluyorlar. Bu, Başbakan Maliki’nin ABD askerlerinin ülkesinden geri çekilmesiyle ilgili yaptığı gerilemede açıkça ortaya çıkıyor. Geçen eylülde Maliki, 2009 Haziran’ına kadar ABD askerlerinin Irak şehirlerinden büyük kısmının, 2011’de tamamının koşulsuz olarak geri çekilmesinde ısrar ediyordu. Maliki’nin son görüşleri, bu tasarıda daha fazla ısrar edemeyeceğine işaret ediyor.
Kabil’den gelen son haberler ışığında bu yönetimler ve onların yazgısından söz ediyorum. Geçen aylara dair birçok habere göre Washington, Hamid Karzai yönetimiyle amacına ulaşamıyor. Anımsarsanız Karzai yönetimi de Nguyen Van Thieu ya da Lon Nol yönetimleri kadar Washington ürünüdür. Başka bir deyişle Karzai, yönetimdeki son durumunu DC’deki güçlü elitlere borçludur; Afganistan’daki grupların ya da insanların bir tekine bile değil. Karzai sürekli olarak, Afganistan’daki sivillerin ölümlerine neden olan ABD hava saldırılarından bahsediyor. Yönetimlerin de bahsettiği gibi Karzai hükümeti, yolsuzlukta coşmuştur. Tarih bize, Washington’ın, kontrolü altında emirlerini yapan hırsızlar yolsuzluğa başladığında başka yollar aramaya çok istekli olduğunu söylüyor. Gerçekten mevcut ABD güçlerinin çoğu yolsuzluğa teşvik eden dinamiğin bir parçasıdır. Anlaşılan, Karzai’nin görevden alınmasını hızlandıran rolü ve girişimleri daha fazla dikkate alınmayacak. Avrupa başkentlerinden gelen haberlere göre Washington, amaçlarını gerçekten yapabilecek yeni bir hükümet kurma niyetinde. Bu da Washington’ın emirlerini yerine getirmeye istekli biriyle gerçekleşecek ve Karzai’nin başkanlığı politik olarak etkisizleştirilecek. Bunlarla ve Washington’ın Afganistan stratejisindeki diğer değişikliklerle ilgili haberler, Obama yönetiminin sözcüleri tarafından halen yalanlanmadı. Karzai’ye gelince, o ironisiz bir sözle cevapladı: “Afganistan asla bir kukla devlet olmayacak!”
Sanırım Karzai, Diem gibi öldürülmediği için minnettar olmalı!
Ron Jacobs, 24 Mart 2009