Sahaflar zor durumda

Sahaflar şu sıralarda oldukça dertli. Ekonomik kriz, gençlerin ilgisizliği ve okuyucu ilgisizliği sahafları oldukça endişelendiriyor. Beyoğlu’ndaki Sahaflar Çarşısı’nda sahaflar ile konuştuk onların dertlerini ve sıkıntılarını dinledik.
İlgi ve merak çok azaldı.
Önder Kitapevi’nde çalışan Önder Bey, yaklaşık on senedir burada olduğunu belirtiyor. Üniversite yayınları, dergi, çizgi roman ve bazı edebi dergilerle ilgilendiğini dile getiren Önder Bey, “Üniversitelere yönelik ders kitapları daha ilgi alanım. Fiyatlarımız uygun olmasına rağmen şu sıralar işlerimiz oldukça kötü. İlgi son derece azaldı. Bu işin tatlı tarafı bu işe gönül vermek. Bu işe gönül vermeden yapılması imkansız. Eskiden okuyucu daha fazlaydı. Televizyonların ve internetin etkisiyle okur git gide azalıyor. Merak eden kalmadı. Öğrenciler sadece ödevleri oldukça buraya geliyor. Onun dışında ilgi son derece az” diye konuşuyor. Ekonomik krizin kendilerini de okuyucuyu da vurduğuna dikkat çeken Önder Bey, okuyucuyu en çok etkileyen şeyin merakın azalması olduğunu ve korsan kitap satışının da kendilerini etkilediğini ifade ediyor.

Belli bir kitle halen okuyor
12 yıldır sahaflık yapan Cevat Bey ise belli bir okuyucu kitlesinin hep olduğunu ve pek değişmediğini aktarıyor. Bu kitlenin ekonomi ile alakalı olarak zaman zaman geri çekildiğine dikkat çeken Cevat Bey, “Şu an içinde bulunduğumuz durum da bu şekilde. Bizim tercih ettiğimiz okuyucu kitlesi değişmiyor. Okumayı bir bilinç ve kültür olarak yaşayan insanlar okumaktan kolay kolay vazgeçmiyorlar. Her bir sahafın müşteri profili değişiklik gösterir. Güncel kitapları satan sahaflar da var tarih kitapları satan da var. Bu alana göre değişiyor” diyor. Korsan yasası çıktıktan sonra korsan kitapta çok büyük gerileme olduğunu belirten Cevat Bey, yasaların caydırıcı olduğunu ifade ediyor. İnsanların ucuz kitap okumalarını tercih ettiklerini fakat korsanda hiçbir emek olmadığına vurgu yapan Cevat Bey, sahaflığın en güzel yanının bulunmayan eserleri okuyucuyla buluşturmak olduğunu söylüyor; “Sahaflık gönül işidir, bir meraktır. Sahaflık bir uğraştır meraktır. Para kazanmaktan ziyade başka anlamları vardır.”

Gençler hiç okumuyor

25 yıldır sahaf olan Tuncay Yalçınkaya da gençlerin ilgisizliğinden yakınıyor. Gençlerin artık kitap okumadığını, internetten kitabın özetini bulmanın cazip hale geldiğini ifade eden Yalçınkaya, “Eskiye göre okuyucu durumu berbat. Bu işe gönül veren koleksiyoncular kalmadı. Gençlik çok boş yetişiyor. Ekonomik kriz bizleri çok etkiliyor. Çok ucuza kitap satıyoruz buna rağmen insanlara pahalı geliyor. İşin tadı kaçtı. Sahaflık zor durumda. Bence bu iş 10 sene sonra biter. Kitapçılık ölür. Korsan sektörü bizi öldüren en büyük etkendir. Korsana tahammül ediliyor. Korsan adına çıkartılan yasalar sonuçsuz kaldı, korsan kitaba göz yumuluyor. Hâlâ sokaklarda kitap satılıyor” diye konuşuyor. İnsanların kriz ortamında kitap almasının güçlüğüne dikkat çekerek, yayınevlerinin fiyatlarını geri çekmesi gerektiğine işaret eden Yalçınkaya, korsanın önüne bu şekilde geçilebileceğini düşünüyor

Sahaf sokaktadır
Gezegen Sahafta çalışan Sedat Yardımcı 13 yıldır bu işi yapıyor. Üniversite okumasına rağmen bu işe gönül verip bu işi yaptığını belirten Yardımcı, eskiye oranla okur kitlesinin oldukça düştüğünü ifade ediyor. Eskiden merak ve ilgi olduğunu, teknoloji sayesinde araştırmacılığın kalmadığını dile getiren Yardımcı, “Eskisi gibi bir durum söz konusu değil. Ekonomik kriz bizi dolaylı olarak etkiler. Üniversiteler, kurumlar bir kütüphane oluşturacaklarsa bunu azaltmak durumunda kaldılar kriz sayesinde. Bu durum da etkiledi bizi tabi ki. Okuyucu da eskisi kadar kitap alamıyor tabi ki. Korsan sektöre tamamen karşıyız elbette ama korsan adı altında sahaflara çok büyük zorluklar da çıkartıldı. Eskiden dışarıdaydık, sokaktaydık. Şimdi pasajdayız. Sahaf sokakta olmalıdır” diyor.

Umutlarımızı taze tutuyoruz
İsmail İlbey olaya ikinci el kitapçı olarak baktığını söylüyor. Krizin kendilerini etkilediğini ama yine de okuyan insanın gelip kitap aldığını belirten İlbey, “Sahaflar Çarşısı son döneme kadar bilinmiyordu bile. Televizyonlar, sinema filmleri sayesinde insanlar buraya geliyor. Bana göre durum çok da kötü değil. Kitap okuma oranı az da olsa bizi ayakta tutuyor. En azından umutlarımızı taze tutuyor. Korsan her dönem bizleri etkiliyor. Ama bilinçli okuyucu gidip korsan kitap almaz. Bilinçli okuyucu korsana rağbet etmez. Korsan kitaplar zaten güncel romanlardır. Buradaki önemli eserleri korsanda bulamazsınız. Kanunlar çıkartıldı ama gidin bakın korsan satan pek çok yer bulabilirsiniz. Kanunlar kağıt üzerinde kaldı. Korsana hırsızlık gözüyle bakıyorum. Hırsızlık emeği etkilemez olur mu hiç?” diye konuşuyor.
Refik Sıla Güvenç