Benim de sesim var

Polis Haftası sonunda bitti. Bitti ama arkasında üzerinde mutlaka durulması gereken meseleler bıraktı. Geçen pazar, Polis Haftası boyunca yapılan etkinliklerde çocukların nasıl hedef alındığını ve İstanbul’daki etkinlikleri ele almıştım. Bu hafta ise büyük kentler dışındaki Polis Haftası etkinliklerinde neler yapıldığını, yapılan etkinliklerin yerel basına nasıl yansıdığını ve yerel basının çocuklara yönelik olarak yürütülen çalışmalara nasıl alet olduğunu ele almakta yarar görüyorum.
Samsun’daki tören
Polis Haftası’nın en önemli günü olan 10 Nisan’da Samsun ve çevresinde yapılan etkinlikleri yakalayabilmek için Samsun ve çevresine yönelik yayın yapan yerel gazeteleri incelemek gerekiyor. Bu gazetelerin hemen hepsi ‘Polis Teşkilatı’nın 164. kuruluş Yıl dönümü Töreni’ haberine başsayfada yer vermişler.
Daha ilk bakışta bu törenlerde çocukların hedef alındığı anlaşılmakta, çünkü haber fotoğrafı olarak kullanılan fotoğraflarda çocuklar var. Haber gazetesi başsayfasında, polis üniforması giydirilmiş bir ufak çocuğun asker selamı vermesine yer verilmiş. Halk gazetesi başsayfasında ise tören kortejinde yer alan, önüne bayrak asılmış akülü motosiklete bindirilmiş ufak bir çocuğun fotoğrafı kullanılmış. Fotoğrafın yanında çocuğun adı ve soyadı verilmiş ve polis çocuğu olduğu belirtilmiş. Kullanılan dil, “protokolü selamlayan...6 yaşındaki” gibi bir ibare içeriyor. Yani fotoğraf da dil de berbat.
Bölgesel Arena gazetesi ise başsayfada, Vali Hasan Basri Güzeloğlu’nun bulunduğu bir fotoğrafa yer vermiş. Fotoğrafta üçü üniformalı (yani üniforma giydirilmiş) altı çocuk yer alıyor. Vali, elinde bayrak olan üniforma giydirilmiş bir çocuğun boynuna elini atmış, gülücükler saçıyor. Durumun vahametinden haberdar olmadığı ortada.
Bu gazetenin orta sayfaları ise daha da korkunç: 8. ve 9. sayfaya yayılmış “Polisin Bayramı” başlığı altında on fotoğraf kullanılmış. Bu fotoğrafların arasındaki en büyük iki fotoğraf, Haber ve Halk gazetelerinin başsayfalarında yer alan fotoğraflar. Haber gazetesinin 12. sayfasındaki fotoğrafta ise kortejden bir görüntü var. En az yirmi çocuk polis üniformaları ile yürütülüyorlar.
Görülüyor ki yerel basın, Polis Haftası etkinliklerinde çocukların hedef alındığını doğruluyor ama bu fotoğraflarda yer alan görüntülerin ne anlama geldiğini ele almak bir yana, tutarlı bir şekilde bu çalışmaların hedefe ulaşması için bir çeşit aracı rolü üstleniyor.
Ya ilçeler?..
Arena gazetesinde Bafra’daki törene 11. sayfada yer verilmiş. Büyük fotoğrafta biri üniformalı iki çocuk bulunuyor. Küçük fotoğrafta ise beş çocuk var. Çocuklardan ikisine düz, üçüne ise asker üniforması veya bir çeşit özel tim üniforması giydirilmiş.
Haber gazetesi, Bafra’daki tören dışında Vezirköprü’deki kutlamaya da yer vermiş. Kaymakam, cumhuriyet başsavcısı, belediye başkanı gibi sivil yetkililerin katıldığı törenin fotoğrafında ise sekiz çocuk var. Bu çocukların yedisi okul üniforması ile törene katılmışlar. Yani törende çocukların kullanılması sivil yetkililerin bilgisi ile ve gözlerinin önünde gerçekleşmiş.

İlgi odağı
Bu örnekler çocukların törenlerde kullanılmasının rastlantısal olmadığını, düşünülmüş taşınılmış olduğunu göstermekte. Polis üniforması giydirilmiş çocukların “ilgi odağı” olacağı ve çocukların sevimliliğinden yararlanılmak istendiğine ilişkin ipuçları da var. Arena’nın 11. sayfasında Tokat’ta yapılan törenlere yer verilirken, “Polis kıyafetli çocuklar ilgi odağı” başlığı kullanılmış. Başlık ve yazı yetmeyeceği için iki de fotoğraf konulmuş. Fotoğraflarda gülen şirin çocuklar var. Polis de Turkcell vb. şirketler gibi çocukları kullanarak kendini sevimli kılmaya çalışıyor ve basın da yardıma koşuyor.Polisin şirin görünme çabasına basın dışında yardım edenler de gayet bol. Örneğin Bafra belediye başkanı, “Polisimiz milletin gönlünde taht kurdu” demiş (Arena, s.10). Bafra Emniyet Müdürlüğü tarafından şehit polisler için düzenlenen mevlide, Bafra belediye başkanı dışında Bafra müftüsü ve kimi sivil toplum örgütü temsilcileri de katılmış. Törene katılanlar arasında BBP Bafra ilçe başkanı da bulunuyormuş (Haber, s.14). Bu arada yerel gazetelere Polis Kuruluş Yıl dönümü ilanı veren hastane, turizm şirketi, otobüs işletmecileri, kokteyl düzenleyen yemek şirketleri de var. Futbol maçlarına kutlama pankartıyla çıkanlar da spor sayfalarını süslüyor.
Ağaç yaşken eğilir
Bu sene Polis Haftası etkinliklerinde çocukların ellerine yine ‘oyuncak’ silah verildiği de gözlerden kaçmadı. Bu akıl almaz davranış, Oktay Ekşi’yi bile harekete geçirmiş. Ekşi, 13 Nisan’da Hürriyet’teki başyazısında şöyle yazmış: “Ellerine oyuncak silah verilmiş 4-5 yaşlarındaki ‘polis’ üniformalı yavrular, oyuncakların namlusunu birbirlerine doğrultmuş, ‘polis’lik oynuyorlar.” Senelerdir militarizme hep kucak açmış Hürriyet’te bile “Polis Haftası” adıyla yapılan kepazeliklere karşı çıkıldığına göre gidişat gerçekten vahim...
Öte yandan İstanbul, Samsun, Giresun, Trabzon ve diğer kentlerde işlek noktalara asılmış bez afişlerden gidişatın vehametinin anlaşılmadığı görülüyor. “Polis vatan bütünlüğümüzdür” gibi ibareler taşıyan afişler bile var. Bu gibi afişleri asanlar, “Polis devletin temel direğidir” diyen Kemal Yazıcıoğlu gibi insanların korkunç zihniyetini dile getiriyorlar.
Durum ortada. Toplumu militarizme ve dogmalara boğmak isteyenler, ağaçları erkenden, daha yaşken eğmek istiyorlar. Onların derdi belli: Çocukken eğelim, çocukken bükelim, çocukken ezelim.
Buna seyirci kalınamaz. Toplumun, çocuklarını mutlaka bu zihniyetten koruması ve kurtarması gerekiyor!..
Doç. Dr. Serdar M. Değirmencioğlu