09 Mayıs 2009 00:00

Obama, Karzai’yi de al git

Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai, bu hafta başında Kabil’den ABD’ye uçmak için yola çıktığında güvenlik güçleri, askerler ve polisler tarafından başkentin merkezi kapatıldı. Karzai, Washington’a geldiğinde Obama ve Pakistan Devlet Başkanı Asıf Ali Zerdari ile Taliban’la ortak mücadele konusunda iki günlük görüşmelere başladı. Karzai ayrıca bir düşünce kuruluşu olan Brookings Enstitüsü’nde “terörizmle mücadelenin etkili yolları üzerine” konuşma yaptı.

Paylaş

Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai, bu hafta başında Kabil’den ABD’ye uçmak için yola çıktığında güvenlik güçleri, askerler ve polisler tarafından başkentin merkezi kapatıldı. Karzai, Washington’a geldiğinde Obama ve Pakistan Devlet Başkanı Asıf Ali Zerdari ile Taliban’la ortak mücadele konusunda iki günlük görüşmelere başladı. Karzai ayrıca bir düşünce kuruluşu olan Brookings Enstitüsü’nde “terörizmle mücadelenin etkili yolları üzerine” konuşma yaptı.
Konuşmasının başlığı kesin bir yüzsüzlüğü gösteriyor. Karzai’nin 2001’de Taliban’ın düşmesinden sonra iktidardaki 7 yılı, Taliban’ın yeniden canlanmasını önlemeye yönelik hatalarla dolu. Karzai’nin konvoyu, havaalanı için değil ama Kabil’in kenar semtleri için farklı bir rota izledi, hükümetinin otoritesinin sınırlarını deneyimledi. İktidarı, konvoyunun geçişi sırasında başkentin birkaç dakikalık polis kuşatmasından sonra sona erdi.
ABC, BBC ve ARD’nin yaptırdığı kamuoyu yoklamalarına göre, savaşın en yoğun olduğu, ülkenin doğusundaki ve güneyindeki Afganların yüzde 45’i ABD’ye ya da NATO’ya karşı savaşılması gerektiğini söylüyor. Araştırmalar, sivillerin vurulması ve bombardımanlar sonrasında Afganların intikam isteklerinin arttığını gösteriyor. Obama’nın Afganistan’daki ABD askerlerini artırma kararı da çoğu Afgan tarafından muhalefetle karşılandı. Bu Afganlar, daha fazla savaşarak varlıklarını sürdüreceklerine ikna olmuş durumdalar.
Obama için de sorun Afganlarınkiyle benzerlik gösteriyor. Obama yönetimi, Karzai’nin ve hükümetinin hatalarını görebilir ama sunabilecekleri bir alternatif yok. Washington’un dışında Karzai hükümetinin güçlü eleştirisi, birkaç ay önce bir an için yatıştı. Son birkaç haftada Obama yönetimi, enerjisini Svat Vadisi’ndeki ve Buner bölgesindeki Taliban’ın ilerleyişini engellemek için Pakistan’a harcadı. Karzai’nin ağustos ayındaki seçimleri kazanması muhtemel görünüyor. Washington’a gitmeden hemen önce adaylık için başvurusunu yaptı.
Afganistan’ın politik manzaradaki sorunu 2001’in sonundaki olaylar tarafından yaratıldı. Önceki aylarda Taliban’ın bütün ülke üzerindeki hakimiyeti Pakistan ve Suudi Arabistan tarafından desteklendi. NATO, Taliban saldırılarıyla ülkenin kuzey doğusundaki dağlarda ezildi.
Karzai hükümeti ve batılı destekçilerinin başarısızlıklarının bir ölçüsü, benim 7 yıl önce Kabil’den Kandahar’a araba kullanarak gidebilmemdir. Aynı seyahati bugün yapmak istesem Kabil’den çıkar çıkmaz öldürülebilir ya da kaçırılabilirim. 2001’de Taliban’a karşı başlatılan savaş takip eden yıllarda da değişmeyecek kaybeden ve kazananlar yarattı. Kamyon şoförü Bayan’ın “komünistlerin iktidarından beri hiç bu kadar kötü olmamıştı” sözleri, güvenlik konusunda ne değiştiğini gösteriyor. Şoförler, Ghazni’den öteye geçemiyorlar. Vilayet parlamentosunun bir üyesi olan Sultanzoy, oraya gitmenin kendisi için bile tehlikeli olduğunu söylüyor “Taliban’dan çok hükümetin beni vurmasından korkuyorum” diyor. Afganistan yollarını daha güvenli yapabilecek ek ABD askerleri gönderildi. ABD ordusunun Irak’taki gibi yardım projelerini bir an önce uygulayabilmek için harcayacak oldukça fazla parası da var. ABD, daha fazla savaşacak ek birlikler gibi fazladan 4 bin eğitici asker gönderiyor.
Irak’ta ABD işgali sürekli kötüye gitti. İşgal, Iraklılar arasında hiçbir zaman tutulmadı. Afganistan’da daha büyük fırsatlar vardı. Taliban’ın düşmesini isteyen halkın büyük çoğunluğu daima ondan nefret etti. ABD varlığı ilk kez memnuniyetle karşılanmıştı. Yeterince yabancı yardımı yapılmadı ama Afganların yaşamlarında yeterince gerçek değişim yapıldı. Ancak Taliban’ın geri dönüşüne kapı açan şey, diktatörler ve suçlulardan oluşan Karzai’nin işlevsiz devleti oldu.
Patrick Cockburn, 6 Mayıs 2009
ÖNCEKİ HABER

Yoksulluk da artıyor yolsuzluk da

SONRAKİ HABER

Sokakta çalışan çocuk sayısı artıyor

Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...