YAZILAMA

Bertolt Brecht’in ünlü Kafkas Tebeşir Dairesi oyunu, ikinci paylaşım savaşı sonrası Gürcistan’da bir vadi üzerinde mülkiyet iddia eden iki kolhozun tartışmasını sahneye getirir. Kolhozlardan biri vadinin savaş öncesi yasal sahibidir, diğerinin elinde ise vadiyi çok daha verimli kılacak bir proje vardır. Bir mülk yasal sahibinin midir yoksa ona en çok emek verenin mi? sorusu, kolhozlardan birinin sergilediği bir seyirlik oyunla karara bağlanacaktır.1
Bizim de Ankara’da bir vadi sorunumuz var. Melih Gökçek’in belediyesi, ‘kentsel dönüşüm’ gibi fiyakalı bir ismi olsa da aslında ‘halk mahallelerinin büyük inşaat şirketlerine peşkeş çekilmesi’ olarak açıklanabilecek bir süreci işletmek için Dikmen Vadisi’ne gözünü bir süredir dikmiş durumda. Vadi halkı ise “vadi bizim” diyor.
Bir yanda gözünü rant bürümüşlerin diğer yanda bir mekânın yaşayanlarının olduğu tartışma, Kafkas’taki meseleyle karşılaştırıldığında pek de açmazdan sayılmaz. Ama çözümü çok daha zor. Çünkü çatışma eşitler arasında değil, bir yanda iktidarı elinde tutan, paradan puldan yetkiden nasibini almış, polisli jandarmalı yıkım ekipli bir azınlıkla öbür yanda tek gücü birlikteliğinden gelen halk arasında gerçekleşiyor.
Şimdi yedeğine bir zaferi de almış dikmen halkı (Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi’nin Dikmen Vadisi 4. ve 5 Etap Kentsel Dönüşüm Projesi’ni iptal etti) 15-21 Haziran tarihleri arasında gerçekleşecek olan Dikmen Vadisi Halk Festivali FestiVadi’yi bu akşam 20:00’de, Yukarı Dikmen Mahallesi Barınma Hakkı Semt Sahası’nda Metin Kaya’nın 100 Bin Kişiydiler filmiyle başlatıyor.2
Salı akşamı Gençoyuncular Sahnesi Yaşasın Tiyatro dedikten sonra direniş ateşi başında şiir dinletisi yapılacak. 17 Haziran Çarşamba günü 19:00’da Kadın Çayı/Sohbet’in ardından Güldünya Müzik Topluluğu dinletisi, Öteyüz Tiyatro Topluluğu’nun direniş ateş başında kadınlar için sokak tiyatrosu ve Pelin Esmer’in Oyun filmi gelecek. Perşembe günü psikiyatrist İlhan ile psikolog Kalyoncugil denetiminde “Yıkım veTravma” forumu var. Ardından Yeraltı Tiyatro Topluluğu’nun Seyirlik Dedikodular’ı ve bir klasik müzik dinletisi izlenecek. 19’u Cuma günü 15:00’de Yukarı Dikmen Vadisi’nde Yıldız Karakolu’na çıkan boş alanda Uçurtma Şenliği var. Ardından geçen hafta burada Kazandık oyununu tartıştığımız Tiyatro Tempo kukla ve mask atölyesinin ardından çocuk oyunu Salkım Söğüt‘ü sergileyecek. Cumartesi günü Sakarya Meydanı’ndaki yürüyüşün ardından çeşitli tiyatro grupları ve DTCF Tiyatro Bölümü akademisyenlerinin desteklediği Tiyatro Buluşması’nda Yeraltı’ndan Birol Tezcan Meddahımtırak Hastane Öyküleri’ni ve MNZ Tiyato Topluluğu Plak Kompleksi’ni sergileyecek. Gece de Meşaleli Festival Yürüyüşü ve Kadir Çevik’in yönetiminde Tiyatro Sporu Matruşka var. Son gün Vadide Ankara Buluşması’na ayrımış. Gün boyu sürecek olan piknik çeşitli yarışmalar ve turnuvalarla şenliğe ve direniş coşkusuna boğulan vadi akşam 18:00’de kapanış konserinde Grup Kızılırmak ve İlkay, Vadi Çocuk Korosu, Gökhan Kılıç ve Grup Sisli Rüya’nın türküleriyle çınlayacak.
Tarih sınıf mücadelelerinin tarihidir, diyordu Marx ve Engels. Bazen, büyük kavramların büyüklüğü kendilerini gölgeler. Sınıf mücadelesinin aslında her gün yaşadığımız irili ufaklı çatışmalar olduğunu göz ardı etmemeli. Dikmen halkının mücadelesi, bizim anladığımız anlamda tarihi oluşturan momentlerden biri. Bu yüzden de olumlu olumsuz devşirebileceğimiz her türlü dersi devşirmek gerek.
ODTÜ Sosyoloji Bölümü’nden Eren Buğlalılar ve Leyla Almufti’nin 2008 Mayıs’ında direnişin sözcüsüyle yaptıkları röportaj bu konuda önemli ipuçları taşıyor. Bazı devrimci gruplara karşı dışlayıcı yaklaşımlardan (Mao’nun uzlaşır nitelikte olduklarını ısrarla vurguladığı) halk içi çelişkilerin çözümünde hatalı yönelimlere dek sorunlardan izler görmek mümkün bu röportajda. Ama en önemlisi en yakıcı sorunları için bir araya gelen insanların nasıl bir bireyler yığını olmaktan direnen halk kitlesi olmaya evrildiği görülüyor.3
Vadide festival bugün başlıyor. Projenin iptalinin zafer haberi festivalin coşkusuna barut olacak. Halk içi çelişkilerin danışma, tartışma yoluyla çözüldüğü sosyalizm ile egemenlerle halk arasındaki sorunların ancak direniş ve savaş yoluyla çözüldüğü kapitalizm arasındaki fark, Brecht’in Kafkas’ındaki seyirlikle Dikmen’in FestiVadi’si arasındaki farkta da yansımasını buluyor. İlki dostun dostla dost yönetimlerinin geleceği için tartışması, ikincisi dostun dostla düşman yönetime karşı saflaşması. Dostlar arasında dostlara hep yer vardır, gidip saf tutmak gerek.
1) Oyun hakkında bir tanıtım için: http://getir.net/jba
2) Vadi halkının mücadelesi ve FestiVadi programı hakkında: www.dikmenvadisi.org
3) Röportaj ve tartışması için: Göçeri, sayı: 2, 3.
BARIŞ YILDIRIM