08 Temmuz 2009 00:00
Anadoludan bir damak tadı: Met helvası
Met, Eskişehire özgü bir helva... Biraz pişmaniyeyi andırsa da, ayrı bir tadı var. Karışımında; ayçiçeği yağı, un ve şeker bulunuyor. Emek yoğunluklu bir iş olduğundan üretimi de az.
Met helvası, Eskişehirin yeterince tanıtımı yapılamamış değerlerinden Bize özgü bir damak tadı Bu işi Eskişehirde yapan birkaç üretici var. Onlar da işin emek yoğunluklu olması nedeniyle sınırlı miktarda üretim yapıyor ve daha çok kent içi talepleri karşılıyor.
Met helvasının adı nereden geliyor? Bu helva nasıl hazırlanıyor?
Bu işi baba mesleği olarak sürdüren Seçkin İnanla konuştuk. Kendisine yönelttiğimiz sorular ve aldığımız yanıtlar şöyle:
Sizi tanıyabilir miyiz?
Ben Seçkin İnan. 55 yaşındayım.
Bu işi ne zamandan beri yapıyorsunuz?
Bu işi babamdan devraldım. Babam, rahmetli İsmail İnan. 1960tan beri ticari olarak yapıyoruz. Hem üretiyoruz, hem de satıyoruz.
Met helvasının adı nereden geliyor?
Eskişehirin ilçesi Sivrihisar yöresinin met oyunu var. Bildiğimiz kadarıyla çelik-çomak oyununun bir adı da met. O metteki vurulan çubukların şeklinde olduğu için bu ad verilmiş. Köken olarak Sivrihisar ilçemizin tatlısıdır. Oradan buraya gelmiş. Çıkış yeri orası. Sonuçta Eskişehir.
Met helvasının hazırlanması nasıl oluyor?
Un ve yağ kavruluyor. Aşağı yukarı 4- 5 saat karıştırılıp pişiriliyor. Su katılmıyor. Daha önceleri tereyağı kullanılıyormuş Sivrihisarda Şimdi ayçiçeği yağı kullanılıyor. Bu yapılan hamur, daha sonra dinlenmeye alınıyor. Aşağı yukarı 14 saat dinleniyor. Yani bugün yaptığımızı soğumaya bırakıp, yarın işlemeye alınıyor. İşlemeye alınmadan önce şerbetini ayarlıyoruz. Bu toz şekerden oluyor, eritiyoruz. Daha önceleri bu mermerlere dökülürdü, şimdi şeker banyosu dediğimiz banyolara döküyoruz. Orada daha iyi ve çabuk soğuyor. Soğuyan şekeri bizim duvarda kazık tabir ettiğimiz demir kazık üzerinde akmak suretiyle beyazlaştırıyoruz. Şeker kabarıyor. Belli kıvama geldikten sonra tepsinin üzerine yaydığımız hamurla karıştırıyoruz. Devamlı katlıyor ve açıyoruz. Her katlanışta, hamuru yedikçe telleniyor. Ondan sonra bunları fitil haline getiriyoruz elimizle. Soğuttuktan sonra da kesiyoruz.
Beyazlığına bakıp, içinde süt mü var diye düşünüyordum...
Hayır; ayçiçeği yağı, un ve şekerden oluşan bir şey
Yeterince bilinmiyor met helvası, neden?
Bence reklamı pek yapılmıyor da ondan
Peki, markalaşmak gerekiyor mu? Marka haline getirebildik mi?
Tam manasıyla marka haline getirdik diyemeyiz. Markalaşma yolundayız henüz.
Bir beyazı, bir de kahverengisi var galiba...
Evet, sade olanı var ve kahverengisi var. Kahverengi olanın içine kakao karıştırılıyor. O da farklı bir tat veriyor.
Sizden başka üreten var mı?
Bizden başka bir yer daha üretim yapıyor.
Fazla yer üretmiyor o zaman?
Şimdi fazla üretilmemesi ve yayılmamasının nedeni de, tamamen el emeğine dayalı bir iş olması. Fabrikasyon üretimi yok.
Peki, fabrikasyona geçilebilir mi?
Ona çabalıyoruz. Met helvasının yayılmamasının tek sebebi, seri üretimin olmaması Mesela daha önceki senelerde dışarıdan talep geldi. Mesela Avrupadan götürmek istediler. Adam bir rakam veriyor, imkanı yok ulaşamıyoruz. Mesela bana diyor ki, o günün şartlarında bana Ayda beş ton gönder diyor. Şimdi benim burada da piyasam var. Dışarıya versem burası kalacak. Üretim artışı olmuş olsa olur.
Bu zamana kadar bir girişim olmadı mı?
Ona çok uğraşıyoruz da, tam randıman alamadık.
Onu sıkıyorsunuz, urgan şekline getiriyorsunuz. Onu yapacak bir makine, karıştıracak bir makine olmalı galiba...
Onu urgan haline getirecek makineyi bulduktan sonra karıştırması ve kesilmesi çok kolay
Duyurulması, bu işin reklamının yapılması önemli
Biraz pişmaniyeye de benziyor değil mi?
Evet benziyor, ama tat olarak farklı.
Kaç yılında aldınız met helvasının patentini?
Bir, bir buçuk sene oluyor alalı.
O zaman sizden başka kimse bunu üretemeyecek...
Bizden izin alması gerekiyor. Patent hakkı bizde olduğu için artık anlaşmaya göre Patent hakları neyi gerektiriyorsa, ona uyulmak durumunda.
(Eskişehir/EVRENSEL)
Rahmi Emeç
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
