Nâzım’dan günümüze

Tarihimizde yasanmış somut bir örneği sizlerle paylaşmak istiyorum. Nâzım Hikmet’in Bursa Cezaevi’ndeki açlık grevinin beşinci gününde. Nâzım artık güçlükle konuşabiliyorken. Onu görmeye gelmiş olan annesi Celile Hanım, oğlunu daha fazla yormamak için gitmeye hazırlanmış, Celile Hanım ayrılırken, Nâzım annesine üstünde şiir yazılı bir kağıt vermiş. ‘Bir Açlık Grevinin Beşinci Gününde’ başlıklı şiirinde şunları söyler Nâzım:
“Kardeşlerim!
Size söylemek istediklerimi
doğru dürüst söyleyemiyorsam eğer
kusura bakmayın.
Sarhoşum, başım dönüyor biraz.
Rakıdan değil.
Açlıktan hafif tertip.
Kardeşlerim!
Avrupalım, Asyalım, Amerikalım,
ben bu Mayıs ayında
ne hapisteyim ne açlık grevinde
yatıyorum çimenin üstünde geceleyin
gözleriniz yıldızlar gibi baş ucumda
ve elleriniz bir tek el gibi avucumda.
Anamın eli gibi
Yarimin eli gibi
Hayatın eli gibi.”
Bu arada not olarak şunu da belirtmekte yarar var; 15 Kasım, Dünya Hapisteki Yazarlar Günü’dür... Hapishane, onun halktan insanlarla yüz yüze geldiği, onları yakından tanıdığı bir yerdi. Şair, orada Memleketimden İnsan Manzaraları’nı yazdı. Bu yönüyle, hapishanenin şairin şiirleri üzerinde olumlu bir etkisi olduğu söylenebilir.
Ancak, onun 61 yaşında ölmesinde de; çektiği acıların, hapishane yaşamının etkisi olduğu yadsınamaz bir gerçek.
Nâzım’dan bu yana cezaevlerinde pek bir şey değişmedi. Nâzım Hikmet, düşünceleri nedeniyle hapsedilmişti. Bugün de ülkemizdeki birçok yazar, gazeteci; siyasi partiler örnek olarak EMEP, DTP, insan hakları savunucuları, gibi düşüncelerini yazıyla-sözle açıkladıkları için hapisteler. Yada kapatılmakla yüz yüzedirler.
Bu gidişattan çıkarı olan hainleri, ikiyüzlüleri bir kenara bırakalım, söylediğinde samimi olanlar, yani “bizler” ne yapıyoruz?
Neden bir araya gelemiyoruz?
Neden birlikte çözümler üretip iş yapamıyoruz?
“Birleşen halklar asla yenilmez” şiarı ve geleceğin halklarımızın olacağı inancıyla ve olanca gücümüzle, emperyalizmi ve kapitalizmi insanlığın başından silkip atmak için, birlik olmalıyız, hep birlikte beraber olabilmek adına...
Ümit Çevik (Fransa)