20 Temmuz 2009 00:00
İnsan hakları savunusunda 24. yıl
12 Eylül faşist darbesinin getirdiği baskı ve saldırılara, travmalara ve o dönem cezaevlerinde yaşanan ölümlere karşı kurulan İnsan Hakları Derneği (İHD), 24. yaşından gün aldı.
12 Eylül faşist darbesinin getirdiği baskı ve saldırılara, travmalara ve o dönem cezaevlerinde yaşanan ölümlere karşı kurulan İnsan Hakları Derneği (İHD), 24. yaşından gün aldı. 17 Temmuz 1986 yılında, aralarında tutuklu ve hükümlü yakınları, avukatlar, gazeteciler, hekimler, mimar ve mühendisler, yazarlar ve akademisyenlerin de bulunduğu 98 kişinin kuruculuğunu üstlendiği İHDyi, yeni ve eski genel başkanları anlattılar.
İHDLİ OLMAKTAN ÇOK MUTLUYUZ
İHDnin kurucularından olan ve uzun yıllar genel sekreterliğini ve genel başkanlığını yapmış olan Hüsnü Öndül 24. yılda çok mutlu olduğunu ifade etti. İnsan haklarına hizmet edebilme şansını 24 yıl boyunca yakalayabilmiş, insan hakları kavramını Türkiye toplumuna tanıtmış olmaktan ve bu konuda çalışmış olmaktan çok mutluyuz diyen Öndül, insan hakları konusunda önemli gelişmeler olmasında İHDnin çok önemli etki ve katkısı olduğunun altını çizdi.
Kavram herkes tarafından bilinir hale geldi; hükümetler, yasama organları, kamuoyu etkilenir hale geldi. Bu açıdan baktığımızda, insan hakları konusundaki bilincin en başta İHDnin de etkisiyle Türkiye toplumunda, siyasi organizasyonlarda geliştiğini görebilmek mümkün diyen Öndül, ihlallerin Türkiyede devam ettiğini de sözlerine ekledi. Öndül, İhlallere karşı mücadele eden örgütler de var, insan hakları savunucuları da var. Mücadeleler devam ediyor, fakat insan hakları bilincinde çok büyük bir gelişme olduğunu söyleyebiliriz dedi.
TÜRKİYENİN YÜZ AKI
Eski Genel Başkan Yusuf Alataş ise İHDyi Türkiyenin yüz akı bir kuruluş diye nitelendirdi.
İHDnin kuruluş dönemini, 12 Eylül faşizminin bütün muhalefeti sindirdiği, siyasi partileri çalışamaz hale getirdiği, örgütlerin darmadağın olduğu, insanların kendisini ya cezaevinde ya yurtdışında, öldürülmeyenlerin de bütünüyle sindirildiği bir dönemde birçok farklı kesimden insanlar bir araya gelerek yeniden bir umut, yeniden bir özgürlük mücadelesi başlattı diye anlatan Alataş, çok büyük baskıları göze alarak, mücadelesini 24 yıl sürdürebilmiş bir dernek olmanın ne kadar önemli olduğunun altını çizdi. Türkiye gibi baskıcı rejimlere karşı direnebilmiş örgütlerin sayısının son derece az olduğunu kaydeden Alataş, şimdi görece bir rahatlık var sanıldığını, ama insan hakları sorunlarının şekil değiştirerek sürdüğünü ifade etti. Bu açıdan İHD gibi örgütlerin, gözbebeği gibi korunması gerektiğini söyledi.
Alataş, İHDli olmaktan hep gurur duydum. Bu örgütün başkanlığını yapmış olmak da benim için bütün yaşamımda bir onurdur dedi. İHDnin Türkiyeye insan hakları kavramını getiren bir örgüt olduğunun da altını çizen Alataş, Kuruluş dönemlerinde, insan hakları neymiş, hayvan hakları gibi bir şey mi diye dalga geçilen ve insan hakları teriminin suç sayıldığı bir dönemden bugün insan hakları kavramının bir prestij, bir meşruiyet, kendini meşru gösterme kavramı olarak kullanılmaya başlanıldığı bir döneme gelmiş durumdayız. Ve Türkiyede, eğer birazcık ilerleme olmuşsa, bunda İHDnin mutlak suretle çok belirleyici bir rolü vardır diye konuştu. (Ankara/EVRENSEL)
Sultan Özer - Abidin Çınar