Filistin kadın hareketi 4

Kadınların barış mücadelesi
Filistinli ve İsrailli kadınlar, geçmişten günümüze işgalin ve şiddetin bitmesi için çeşitli barış örgütleri, sivil toplum kuruluşları kurarak birlikte çalışmış, birlikte protesto ve dayanışma eylemleri gerçekleştirmiş, işgal topraklarında Filistinli kadınların katılımıyla toplantılar düzenlemişlerdir.
Bazılarından bahsedecek olursak; Kudüs Kadın Merkezi’nin faaliyet alanı, Kudüs’te yaşayan savaş mağduru olan kadınlara yönelik, savaşın etkilerini azaltmak için terapi projeleri olmuştur. Ayrıca İsrailli Bath Shalom kadın örgütü ile birlikte, kadınlar arası diyalog kurma görevi üstlenmektedirler.
İsrail’de özellikle “Siyahlı Kadınlar” adıyla on kadın çeşitli faaliyetler yürütmüştür. Bu kadınlar pek çok zaman “hainler” ya da “Arafat’ın fahişeleri” gibi küfürlere maruz kaldı. Fakat zamanla eylemleri dünya kamuoyunda geniş yer tuttu.
İsrailli kadınların “Militarist devlete feminist ret “ sloganı etrafında örgütlendiği diğer bir grup ise “Yeni Yüz” kadın örgütüdür. Bu en büyük barış yanlısı grup İsrail’de kadınların askere alınmassını büyük handikap olarak görmektedir.
Ancak, Filistin barış örgütleri geleneksel kadın imajının ötesine geçmenin ve ötesini görmenin önemine dikkat çekmektedir. Kudüs Kadın Merkezi, ortak barış çalışmalarına çok daha siyasi ve pragmatik nedenlerle girişmişti. Kurum, BM’nin 1325 sayılı kararını, uzun vadede işgalin sona erdirilmesini talep edebilmek için önüne hedef olarak koymaktadır.
Bu barış çabaları akademik çevrede de tartışmalar doğurmuştur. Kadınların “doğası gereği barışçıl” anne rolüne sıkıştırılması ve özleri gereği erkeklerden daha barışçıl, daha hoşgörülü oldukları iddiasını temel alan bu tür özcü ve evrensel bir kadın doğası tanımlayan iddialar feministlerce çokça sorgulanmıştır. Filistin örneğinde, Peteet aralıksız süren çatışmalardan dolayı, kadınların evlerini “Barışçıl bir annelik ilişkisini” sürdürdükleri bir yer olarak görmediklerini çalışmalarıyla göstermiştir. Filistin evleri her an askeri baskın ve saldırıların tehdidi altındadır, bu evler de birer savaş cephesidir ve hem erkekler, hem kadınlar için, direniş ve militan faaliyet alanlarıdır. Özcü yaklaşımlar Filistin toplumunun kendine has militanlığını göz ardı etmektedir. Filistinli kadınlar ortak barış çalışmalarına çok daha siyasi ve pragmatik nedenlerle girişmiştir.
AKADEMİK ALANDA MÜCADELE
Birzeit Üniversitesi Kadın Çalışmaları Bölümü 1994’te Filistin’de kurulmuştur.
1994’te “Filistin Toplumunda Kadın” isimli on beş ay sürecek bir çalışma projesi düzenlemiştir. Proje kapsamında “Filistin Toplumundaki Kadın: Araştırmanın Konusu ve Yeni İstikametler” başlıklı uluslararası bir atölye çalışması düzenlenmiş ve araştırmanın sonucu “Filistinli Kadının Statüsü Raporu” başlığıyla yayımlanmıştır. 1998’de sosyal politikaların hane üzerinde etkisinin araştırıldığı “Filistin Toplumunda Kadın” adlı araştırma hayata geçirilmiştir.
Bölüm, seminer ve atölye çalışmaları da yapmaktadır. Batı Şeria ve Gazze’de “Yoksulluk ve Filistinli kadınların faaliyetlerinin geleceği” başlıklı düzenlenen seminerler bu çabaların yansımasıdır.

---

BARIŞ İÇİN KADIN KOALİSYONU
Barış İçin Kadın Koalisyonu, 2000’de 2. İntifada’nın başlamasından altı hafta sonra, İsrail vatandaşı İsrailli ve Filistinli kadınlar tarafından kurulan bir örgüt. Temel amaçları adil barış ve İsrail’in demokratikleşmesi. Sadece İsrail ve Filistin arasındaki savaşa karşı çıkmıyorlar, aynı zamanda bu savaşı besleyen İsrail’deki militarizasyon süreçlerine de ciddi eleştiriler getiriyorlar. Temel ilkeleri işgalin bitmesi, kadınların barış görüşmelerine aktif katılımının sağlanması, 1967 sınırlarına geri dönülmesi, mülteci sorununun çözümünde İsrail’in sorumluluk alması, İsrail’in demilitarizasyonu, tüm İsrail vatandaşları için eşitlik. Barış İçin Kadın Koalisyonu bu saydığımız ilkelerde ortaklaşan pek çok kadın örgütünün bir araya geldiği ortak bir platform. Bat Shalom, New Profile, Siyahlı Kadınlar, Özgürlük ve Barış İçin Kadınlar Birliği gibi örgütler Barıştan Yana Kadınlar Koalisyonu’nda bir arada çalışmalar yürütüyorlar. Koalisyon üye örgütlerin etkinliklerini desteklemenin yanı sıra, gösteriler, kampanyalar ve eğitim seminerleri gibi kendi etkinliklerini de sürdürüyor. İsrail toplumu içerisinde iş ve sosyal hizmetler sağlama, hukuki danışmanlık gibi hizmetlere ek olarak işgal edilen bölgelerde yaşayan Filistinli kadınlarla dayanışma ve işbirliği sağlamaya da çalışıyor. Koalisyon geniş bir uluslararası ağa da sahip. Dünya çapında 200 şehirde barış için çalışan örgütlerle işbirliği içindeler. Uluslararası platformlarda İsrail barış hareketinin sözcülüğünü de üstlenmiş durumdalar. İsrail’de yapılan barış eylemleri dünya çapında 150 noktada destek eylemleriyle tamamlanıyor ve bu eylemlerin çok önemli bir kısmı medyada da yer alıyor. Koalisyonun yaptığı etkili eylemlerden birkaçı şöyle; “Savaşa Karşı Kadınlar”: 2006 Temmuz’unda başlayan ikinci Lübnan savaşı sırasında kadın eylemciler ilk kez savaşa karşı mücadele etmek için bir araya geldiler. Hayfa ve diğer kentlerde her gün gösteriler düzenlediler, ulusal çapta eylemler örgütlediler ve bildiriler yayınladılar. Gazze’deki ablukayı durdurun: 2006 yılının kasım ayında 17 İsrail örgütü ve dünya çapında 100’den fazla barış örgütü ile Gazze Şeridi’nin ekonomik ve askeri ablukasını protesto etme kampanyası yürütüldü. Bir ay süren bu kampanyada gösteriler yapıldı, konvoylar halinde sokak gösterileri örgütlendi, uluslararası bir imza kampanyası yürütüldü. 40 Yıllık İşgale Artık Dur Demenin Zamanı Geldi: 2007’nin Mayıs ve Haziran aylarında koalisyon İsrail işgalinin kırkıncı yılı dolayısıyla düzenlenen protestoların merkezinde yer aldı. Bu protestolardan biri de 9 Haziran’da Tel-Aviv’de gerçekleştirilen uluslar arası “Bütün Dünya İsrail İşgali’ne hayır diyor” etkinliğiydi.
Ayça Şebnem Çakır - Aynur Şengül