Kriz her şeyi değiştiriyor

KRİZİ fırsata çeviren patronlar, sosyal hakları kaldırıp, ücretleri düşürürken, daha az işçi ile daha çok iş yaptırmaya başladılar. Tekstilin önemli üretim yerlerinden biri olan Çorlu’da sendikalı işyerleri de dahil olmak üzere bütün fabrikalarda işçiler kriz öncesine göre daha ucuza ve daha ağır koşullarda çalışmaya zorlanıyor. Televizyonlardan duydukları krizin atlatıldığı yorumlarına ise işsizlik parası almak için PTT önünde kuyrukların hiç azalmadığını, hatta işsizlik maaşı için sıraya yeni yüzlerin katıldığını söyleyen işçiler, çalışanların ise bir sene öncesini aradıklarını belirtiyor.
İŞ OLSUN DA NASIL OLURSA OLSUN
Yılbaşından önce kapanıp haziran ayında açılan Sun Tekstil işçileri geçen sene aldıkları ücretin 50–100 TL altında ücretle işe başladıklarını, önce iki makineye bakan işçinin, şimdi dört makineye baktığını anlatıyorlar. İş olmadığı zaman evlerine gönderildiklerini ve ücretleri ne kadar olursa olsun 50 TL kesildiğini aktaran işçiler, fazla mesai ücretlerini de alamadıklarını ifade ettiler.
Altı ay işsiz kalıp yeni işe girdiğini söyleyen Sun Tekstil işçilerinden biri, “İş olsun da nasıl olursa olsun” anlayışının oturtulduğunu, patronların da bunu değerlendirdiğini belirtiyor.
KRİZ YENİ BAŞLADI
Krizin en derin olduğu dönemlerde işlerinin iyi olduğunu, ücretlerinin düzenli yattığını, prim aldıklarını, çalışmadıkları ender günlerde dahi ücretlerinin kesilmediğini anlatan Üniversal Tekstil işçileri, birkaç kişinin sudan gerekçelerle işten yeni atıldığını, düşük ücretle altı aylık geçici işçilerin alındığını anlatıyorlar. Ücretler gecikmeye başlayıp, primlerin kalktığını, iş olmadığı günlerin paralarının kesildiğini anlatan işçiler, Üniversal’ın krizinin yeni başladığını anlatıyorlar.
SENDİKALILARDA FARKLI DEĞİL
Öz İplik-İş Sendikası’nın örgütlü olduğu Cross, Aka Tekstil gibi fabrikalarda yapılan sözleşme gereği ikramiyeler ve mesai oranları düşürülürken ücretler yerinde sayıyor. Yüzlerce işçinin atıldığı bu fabrikalarda Öz İplik-İş ise işçileri krizden dolayı tekstil sektörünün zor durumda olduğuna ikna etmeye çalışıyor.
Cross’ta üretim fason atölyelere kaydırılırken, dikim bölümündeki işçiler de, işin yoğun olduğu bölümlere gönderiliyorlar. Aynı anda birçok çalışma ve vardiya sisteminin uygulandığı fabrikada işçiler, sendikayı sorgulamaya başlarken, bazı işçiler sendikadan istifa etme yolunu seçiyorlar. Sendikanın hiçbir faydasını görmediklerini söyleyen Cross işçileri, “Yüzlerce arkadaşımız işten atılırken hiçbir sendikacı ortalıkta yoktu, bize hiç sormadan sıfır sözleşmeye imza atıp ikramiyelerimizi düşürdüler. Sendika yöneticileri basına tekstil patronlarının zor durumda olduğunu anlatıyor. Hiç tekstil işçisinin durumunu ağızlarına bile almıyorlar ” diyerek tepkilerini dile getiriyorlar. Sendikalı olmalarına rağmen krizden en çok kendilerinin zarar gördüğünü anlatan Cross işçileri temsilcileri kendilerinin belirlemek istediklerini belirtiyorlar.
KONUŞMALAR DEĞİŞTİ
Öz İplik-İş’in örgütlü olduğu Aka Tekstil’de de sendika aynı Cross gibi sıfır zamma imza atıp krizle birlikte işçiler için koşullar daha da kötüleşti. İki yıldır on iki saatten iki vardiyaya çalışmayı işçilerin karşı çıkmasından dolayı başaramayan Aka Tekstil patronu, krizi fırsat bilerek yılbaşında bu uygulamayı devreye sokmuş. Ama iplik bölümünde işçilerin karşı koymasından dolayı hâlâ başarılamadı. Aylardır cumartesi günleri çalışmadıklarından dolayı ücretlerinin düştüğünü belirten Aka Tekstil işçileri, kriz öncesi herkesin işinin ve bölümünün belli olduğunu ama şimdi boşta kalan işçilerin her işe gönderildiğini anlatıyorlar. İşçiler, son dönemlerde fabrikadaki konuşmalarının değiştiğini anlattı. “Daha çok hükümetten, sendikadan, patrondan şikayetlenme var” diyen bir Aka Tekstil işçisi, daha önce fabrikada bunların hiç konuşulmadığını söyledi.
(Çorlu/EVRENSEL)
Tuncay Sağıroğlu