‘Ağzımızın tadını kaçırmayın’

Türkşeker’e bağlı şeker fabrikalarının özelleştirilmesini talep eden özel sektör temsilcileri, “Şekerde Türkiye, Japonya’dan sonra en pahalı ülke” iddiasıyla lobi faaliyetlerini hızlandırdı. Şeker-İş Sendikası ise bu iddiaları raporla yalanladı. Raporda, “Türkşeker’in taliplileri olan bu söylemin sahiplerinin tek amacı, Türkşeker’in bir an önce özelleştirilmesini sağlayarak, gelişigüzel yapılacak bir özelleştirme sayesinde parsadan mümkün olduğunca fazla pay alabilmektir” denildi.
Şeker-İş Sendikası’nın hazırladığı raporda, Fortune dergisinin araştırmasına göre Türkiye’nin en büyük 36’ncı şirketi olan Türkşeker üzerinde ve şeker sektöründe oynanan oyunlara dikkat çekildi. “Türkiye’nin şekerde dünyanın en pahalı ikinci ülkesi” olduğu yönündeki söylemlerle özelleştirmeye altyapı hazırlandığının vurgulandığı raporda, “Bu söylem, ülkemizi hâlâ özelleştirme baskısı altında tutan IMF, Türkiye’yi şeker pazarı haline getirmek isteyen AB, ABD ve küresel şeker tüccarları ile onların ülkemizdeki uzantıları olan nişasta bazlı şeker üreticileri, şekerli gıda ve içecek üreticileri gibi sermaye kesimlerince sık sık dile getirilmektedir” denildi.
Raporda, İngiliz araştırma ve değerlendirme kuruluşu LMC International’ın 2008 Yılı Dünya Perakende ve Toptan Şeker Fiyatları Raporu’nda yayınlanan verilere yer verilerek, şeker lobisinin iddiasının gerçek olmadığı gözler önüne serildi. Türkiye’de 2009 yılında beyaz tozşeker perakende satış fiyatının 1.53 dolar olduğu vurgulanan raporda, Türkiye’de şeker fiyatının AB ülkelerindeki ortalama perakende satış fiyatları ile yaklaşık aynı seviyede, hatta bazı ülkelerden daha düşük olduğu kaydedildi.
ŞEKERDE MUCİZE YARATIYORUZ!
Raporda, Türkiye’de şeker üretiminin maliyetinin yüksek olmasına rağmen, şeker fiyatlarının AB ortalaması civarında seyrettiğine dikkat çekildi. Pancar şekeri üretiminde pancarın maliyet kalemlerinde yüzde 60’lık paya sahip olduğunun belirtildiği raporda, “Ülkemizde tarım desteklerinin yetersizliği, pancar maliyetlerinin de yüksek seviyelerde oluşmasına neden olmaktadır” denildi. Raporda, AB’de şeker pancarı üreticilerinin yılda kişi başına 1800 avro destek aldığına işaret edilen raporda, Türkiye’de bir şeker pancarı üreticisinin yılda 142 avro destek aldığı bildirildi.
Raporda, Avrupalı çiftçilerin mazot, gübre, tarımsal ilaç gibi girdilerde ek sübvansiyonlardan da yararlandığı kaydedildi. Hem destekten hem de ek sübvansiyonlardan yoksun olan Türkiyeli çiftçilerin, AB çiftçisinin 2-3 katı maliyetle üretim yaptığının vurgulandığı raporda, “Türkiye, pancarı AB’den çok daha maliyetli üretmesine ve oluşan maliyet baskısına rağmen, şeker satış fiyatları AB ortalaması civarındadır. Üretim kapasitesi ve kalitesi de AB ülkeleri seviyesindedir. Bu haliyle de adeta mucize yaratmaktadır” denildi.
KRİZİN PANZEHİRİ
Raporda, pancar tarımı ve şeker sanayinin, istihdam ve katma değer yarattığı gibi ayrıca tarıma, hayvancılığa; kimya, maya, ilaç, yem, taşımacılık gibi yan sektörlere de katkı sağladığı kaydedildi. Pancar bitkisinin ekolojik dengenin korunmasında da büyük öneme sahip olduğuna dikkat çekilen raporda, “Pancar tarımı ve şeker sektörü, bu istihdam ve katma değer yaratma kapasitesi ile küresel krize karşı da bir tür panzehir rolü üstlenmiştir. Tüm sektörlerde yaşanan işçi kıyımlarına rağmen şeker sektörü, istihdamdaki devamlılığı ile dikkat çekmiştir. Ayrıca son yıllarda tüm dünyada yaşanan gıda krizi riskine karşı da gıda güvencesi olarak sektörün önemi artmıştır” denildi.
ÖZELLEŞTİRME ÜRETİMİ DÜŞÜRÜR
Raporda, dünya piyasalarında şeker arzında yaşanan daralmanın yılda 8-10 milyon tona ulaştığına işaret edilerek, dünyadaki pek çok şeker üreticisi ülkenin üretimini artırmaya çalıştığına vurgu yapıldı. Şeker arzının düştüğü şeker fiyatlarının arttığı bir dönemde Türkiye’nin şeker üretimini artırarak atılıma geçebileceğinin belirtildiği raporda, “Bütün bu atılımların en ufak bir krizde sarsılarak üretimi durduran, işçi kıyımı yapan özel sektör tarafından gerçekleştirilmesi mümkün değildir” uyarısı yapıldı.
Türkşeker’e bağlı şeker fabrikalarının özelleştirilmesi durumunda Türkiye’nin bu fırsatı kaçıracağına değinilen raporda, özelleştirme durumunda Türkşeker’e bağlı 25 şeker fabrikasından 20’ye yakınının kaçınılmaz olarak kapatılacağına dikkat çekildi. Raporda, yalnızca kâr güdüsüyle hareket eden özel şirketlerin, Türkşeker’e bağlı fabrikalardan yalnızca 5-6 tanesini işletmeye devam etmeyi planladığı hatırlatılarak, özelleştirme sonucunda Türkiye’nin şeker üretiminin düşeceği uyarısı yapıldı. Şeker üretiminin düşmesiyle hem işçilerin, hem üreticilerin zarar göreceğinin kaydedildiği raporda, Türkiye’nin şeker ithalatçısı haline geleceği ve ülke ekonomisinin yara alacağı vurgulandı.
Raporda, Türkşeker’in özelleştirilmesinden vazgeçilmesi talep edildi.

---

ŞEKER FİYATLARI (kg/dolar)

Fransa1.91
Japonya 1.81
Finlandiya1.83
Norveç1.75
Avusturya1.59
Almanya 1.58
İsveç 1.55
Türkiye 1.53
Belçika 1.47
Portekiz 1.35
İrlanda 1.31
Danimarka 1.30
İtalya 1.29
İngiltere 1.22
İsviçre 1.20
ABD 1.16
İspanya 1.13
Hollanda 1.08
Yunanistan 0.99
Polonya 0.93
(Ankara/EVRENSEL)
Onur Bakır