Adı var ama kendisi yok

Türkiye, en yüksek gelir vergisi oranı olan 38 ülke arasında bulunuyor. Vergi danışmanlığı ve bağımsız denetim hizmetlerini sağlayan İsviçre’deki KPMG kuruluşunca 86 ülke arasında gerçekleştirilen araştırmaya göre, Türkiye’de en yüksek gelir vergi oranı yüzde 35 iken, 100 bin dolarlık bir gelire uygulanan efektif gelir vergisine sosyal güvenlik prim eklendiğinde yüzde 34.9 toplam yük ile 21. sırada yer alıyor.
Vergi oranları yüksek olmasına rağmen maalesef Türkiye gelir vergisi toplayamıyor. Gelir vergisi beyannamelerine göre işadamı, kuyumcu, doktor, avukat yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Doktor ve avukatların çoğu asgari ücretliden az kazanıyor. Gelir vergisi toplanılamadığı için dolaylı vergiler artırıldıkça artırılıyor. Türkiye, dolaylı vergilerin toplam gelir vergileri içindeki payı en yüksek ülke. Bu oran Türkiye’de yüzde 70’in üzerinde.
Maliye denetmenlerine göre, vergi yükü son 12 yılda yüzde 67 artan Türkiye’de dolaylı vergilerin payı da yüzde 72.3’e çıktı. Vergi yükü düşük gelir grupları aleyhine artarken, vergi denetimleri ise yüzde 3’de kaldı. Tüketim üzerinden alınan yüksek vergiler nedeniyle fakirleşme geniş halk kitlesini tehdit ediyor.
KAĞIT ÜZERİNDE YÜKSEK
KPMG tarafından yayımlanan ve 86 ülkeyi kapsayan “2009 Bireysel Gelir Vergisi ve Sosyal Güvenlik Oranları Araştırması”, 2003-2009 döneminde 86 ülkede her yıl vatandaşların merkez hükümete ödemek zorunda kaldıkları en yüksek gelir vergisi oranları ve sosyal güvenlik primleri değerlendirildi.
Araştırma, Türkiye’de en yüksek gelir vergisi oranının yüzde 35 olduğunu gösterirken 100 bin dolarlık geliri olan bir vatandaşa uygulanan vergi oranı ile birlikte sosyal güvenlik primi de dikkate alındığında ortaya çıkan toplam yükün, yüzde 34.9’a ulaştığını ortaya koydu.
KPMG’nin belirlemelerine göre, en yüksek gelir vergisi oranı, 26 ülkede yüzde 40 ve üzerinde, 12 ülke yüzde 35-39, 10 ülke ise yüzde 30-34 arasında seyrediyor.
Bu arada 86 ülke arasında en yüksek gelir vergi oranı ise, yüzde 62.3 ile AB ülkelerinden Danimarka’da gözleniyor. Danimarka’yı yüzde 56.7 ile İsveç, yüzde 52 ile Hollanda ve yüzde 50 ile Avusturya, Belçika ve Japonya izliyor.
ABD’de yüzde 35’e ulaşan yük, Norveç, Portekiz, Güney Afrika, İngiltere, Avustralya, Çin, Fransa, Almanya ve İtalya’da yüzde 40-45 düzeyinde seyrediyor.
VERGİ CENNETLERİ
En düşük vergilendirme ise, “vergi cennetleri” olarak tanınan ülkelerde görülüyor. Vergi yükü sıfır olan ülkeler ise Bahamas, Bermuda, Cayman Adaları ile Bahreyn, Kuveyt, Umman, Suudi Arabistan ve BAE’den oluşuyor.
Öte yandan, Latin Amerika ülkelerinden Paraguay ve Kazakistan’da yüzde 10 olan söz konusu oran, Kosta Rika, Ukrayna, Çek Cumhuriyeti ile Hong Kong’da yüzde 15 olarak hesaplandı.
Bu arada, dikkate alınan 86 ülkede en yüksek gelir vergisi oranının son yıllarda ne gibi değişikliklerin gözlendiğini yansıtan tabloya göre, 2003 yılında yüzde 45 olan Türkiye’deki en yüksek oran, 2004 yılında yüzde 40’a, 2006 yılında ise yüzde 35’e indikten sonra son yıllarda değişiklik göstermedi.
Bölgelere göre, en yüksek gelir vergileri, Avrupalılar tarafından ödeniyor. Asya-Pasifik bölgesinde oldukça yüksek olan gelir vergileri, Latin Amerika’da göreli olarak düşük olmayı sürdürüyor. (EKONOMİ SERVİSİ)