Birliklerin sonu geldi mi?

Bir yandan “Sadece devlete olan borcu 900 milyon TL’yi bulan 17 birlik için yolun sonu göründü mü?” tartışmaları sürüyor, diğer yandan birlikler var olabilmek için adeta çırpınıyor.
Pamuk ekim alanlarının daralması, Çin ürünlerinin dünyayı etkisi altına alması ve çeşitli nedenlerden dolayı İplik Fabrikası’nın atıl duruma düşmesi nedeniyle zor günler geçiren Antalya Pamuk ve Narenciye Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (ANTBİRLİK), yeni hamlesiyle ayakta kalmaya çalışıyor. Pamuk alanlarının daralmasıyla yaş sebze ve meyve ihracatına başlayan ANTBİRLİK, geçen yıl 4 milyon dolarlık ihracat yaptı. 22 bin ortağı bulunan birlik, küresel krizde önemli bir karar alarak, üretici ortaklarının talebi üzerine yaş meyve sebze ihracatına başladı. Satış temsilcileri, Yunanistan başta olmak üzere Rusya, Ukrayna, Belarus ve çeşitli Avrupa ülkelerinde pazar arayışlarına başladı. Kurulan bağlantılar üzerine 2008-2009 ihraç sezonunda 4 milyon dolarlık domates, biber, kabak, narenciye ve nar ihracatı gerçekleştirdi.
İplik Fabrikası’nda kullanabilir durumda olan makineleri tekstilcilere, hurdaya çıkan makineleri hurda alımcılarına satarak elde ettiği 1 milyon TL ve kiraladığı İplik Fabrikası binasının kira geliriyle biraz rahatlayan
ANTBİRLİK’in, yeni hamlesiyle ayakta kalıp kalamayacağı merak konusu...
Üreticiye olan borçlarını ödeyemeyen Fındık Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (FİSKOBİRLİK) de TMO’nun fındık piyasasından çekilmesiyle birlikte yeni bir hamle peşinde. FİSKOBİRLİK Yönetim Kurulu Başkanı Lütfi Bayraktar, piyasaya girmek için başlattıkları kaynak arayışı çalışmalarında son aşamaya geldiklerini ifade etti. Bayraktar, “Bu olmazsa dahi, piyasanın üretici lehine oluşması için depolarımızı, ister ortağımız olsun, ister olmasın, tüm üreticilerimize açacağız” dedi. Üreticilerin ve piyasanın güvenini yeniden kazanmak isteyen FİSKOBİRLİK’in işi oldukça zor görünüyor. Çünkü, birlik garantörlüğünde çekilen krediler için banka üreticinin kapısına dayanmış durumda. Oluşan güvensizlik ve borç batağı içinde birliğin kendini var edip edemeyeceği tartışmalı.
BAKANLIĞIN TAARRUZU
Birlik çıkış için çırpınadursun, 19 Temmuz’da Tariş Pamuk’un olağanüstü genel kurulunda yaşananlar, gelecek kaygılarını daha da pekiştirdi. Tariş Pamuk’un olağanüstü genel kuruluna 3 sayfalık bir talimat yazısı gönderen Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, birlik yönetici ve ortaklarına, “Borçlarınızı ödemezseniz önce kasanıza, yetmezse gayrimenkullerinize, o da yetmezse ortaklarınıza kadar uzanırız” mesajını verdi.
Pamuk üreticisini haciz korkusuna iten süreç, nisan ayından bu yana FİSKOBİRLİK’te yaşanıyor. Hatırlanacağı üzere FİSKOBİRLİK’in garantörlüğünde, üreticinin, alacağına karşılık Şekerbank’tan kredi çekmesine izin verildi. Fakat birliğin bankalara üretici adına ödeme yapmaması üzerine, Şekerbank’tan kredi kullanmak zorunda kalan 10 bin fındık üreticisi, nisan ayından bu yana Şekerbank’tan uyarı mektupları alıyor. Mektupta, üreticiden, aldığı krediyi faiziyle ödemesi isteniyor.
Şekerbank’a 40 milyon TL borçları kaldığını açıklayan FİSKOBİRLİK Yönetim Kurulu Başkanı Lütfi Bayraktar, “Şekerbank üreticiye mektuplar göndererek aslında hükümeti uyarıyor. ‘Bu sorunu çözmezseniz bu birlik kapanır’ sözleriyle birliğin geldiği durumu işaret ediyor” dedi.
SONUN BAŞLAGICI 2000 YILI
Birlikler için 2000 yılı adeta sonun başlangıcı oldu. 2000 yılında Dünya Bankası’nın isteği ile özerkleşmeleri ve “kendi finansal sistemlerini kurmaları” iddiasıyla Tarımda Reform Uygulama Projesi (ARIP) başlatıldı. Birlik özerkleşme adına işlevsizleştirilirken, anonim şirketlere dönüştürülen birlik kurumları da bir bir eridi. Birliklerin bu noktada beklentisi ise şu anda yürürlükte olan 4572 sayılı Kanun’un sil baştan yenilerek yepyeni bir model ile yürürlüğe girmesi. Yaklaşık 1 milyona yakın üyesi ile çiftçinin en büyük örgütü olan üretici birlikleri, yeni yapılacak düzenlemede kendilerinin fikrinin alınmasını talep ediyorlar.

---

17 TANE BİRLİK VAR
* ANTBİRLİK
* ÇUKOBİRLİK
* FİSKOBİRLİK
* GÜLBİRLİK
* GÜNEYDOĞUBİRLİK
* KARADENİZBİRLİK
* KAYISIBİRLİK
* KOZABİRLİK
* MARMARABİRLİK
* Tariş İncir
* Tariş Pamuk
* Tariş Üzüm
* Tariş Zeytinyağı
* TASKOBİRLİK
* TİFTİKBİRLİK
* GAPBİRLİK
* TRAKYABİRLİK
(EKONOMİ SERVİSİ)