Kürt Edebiyatçı Cegerxwin ismine yasak!

Diyarbakır Kayapınar Belediyesi’nin ilçedeki kültür merkezine vermek istediği Cegerxwin ismi, kaymakamlık tarafından reddedildi. Ayrıca 5 parka verilmek istenen Kürtçe isimler de sakıncalı bulundu.
Kayapınar Belediye Meclisi’nin, ilçede yapılan Gençlik ve Kültür Merkezi’ne ünlü Kürt Şairi Cegerxwin adının verilmesine ilişkin 4 Şubat’ta aldığı karar, Kayapınar Kaymakamlığı’nca “genel ahlaka aykırılık, ayrımcılığa ve bölücülüğe yol açabileceği” gerekçesiyle veto edildi. Belediyenin yapımı tamamlanan 5 parka, “Rojbin”, “Roni”, “Sosin”, “Roşan” ve “Bêzar” adlarının vermek istemesi de aynı gerekçeyle reddedildi.
Kaymakamlığın, 1 Eylül’de belediyeye gönderdiği yazıda, “Mahalle, sokak, cadde, bulvar, meydan ve benzeri yerlerin adları, Anayasa’nın temel ilkelerine, yürürlükteki mevzuata, genel ahlaka aykırı, ayrımcılığa ve bölücülüğe yol açabilecek nitelikte tespit edilemez. Yabancı dil kurallarına göre teşkil edilmiş kelime ve ifadeler ile çirkin, müstehcen ve gülünç adlar konulamaz. Yabancı ülke mensuplarının isimleri verilmeden önce Dışişleri Bakanlığı’nın uygun görüşü alınır” denilerek, teklif edilen isimlerin yönetmeliğe uygun olmadığı iddia edildi.
Kaymakamlık tarafından İl Mahalli İdare Müdürlüğü ile İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne bilgi amaçlı gönderilen yazıda ise “mahkeme sürecinin bitimine kadar söz konusu park ve tesislere verilen isimlerle ilgili tabelaların indirilmesi, aksi takdirde ilgili yerlere suç duyurusunda bulunulacağı” belirtildi.
Konuyla ilgili açıklama yapan Kayapınar Belediye Başkanı Zülküf Karatekin, “Cegerxwin isminin yasaklanması kabul edilemez” dedi. Özellikle Kürt Açılımı’nın gündemde olduğu, Kürtçe yerleşim birimlerinin isimlerinin iade edilmesinin konuşulduğu bir dönemde, Kürtçe isimlerin yasaklanmasının hükümetin samimiyetsizliğini ortaya koyduğunu söyledi. Karatekin, “Kültürel haklar, yasalarla güvence altına alınmadan, söylemlerle açılım yapılamayacağı ortaya çıkmıştır. Bu, onun somut göstergesidir” diye konuştu. Türkiye’de tek bir etnik yapı olmadığını, farklı dil ve kültürlerin de bulunduğunun kabul edilmesi gerektiğini vurgulayan Karatekin, “Hükümetin bugüne kadarki söylemleri, artık kamuoyunda tartışılır duruma gelmiştir. İnandırıcılığını yitirmektedir. Göstermelik olarak ortaya çıkmaktadır” dedi. Kayapınar Belediyesi’nin daha önce de parklara vermek istediği Nefel, Daraşin, Berfin, Beybun, Gülistan gibi isimler kabul edilmemişti.

---

YASAK KARARINA TEPKİ
Yasak kararının ülkede demokrasinin gelişmesi önünde engel olduğunu belirten Diyarbakır Baro Başkanı Mehmet Emin Aktar, “Askeri ve bürokrasi kesiminin direnişidir. Bu kırılmadığı sürece bir değişimden söz etmek zordur. Buna karşı mücadele etmek gerekiyor. Cegerxwin, bu toprakların bir değeridir. İsminin yaşatılması için yapılanlar doğrudur. Ancak yaşanan sürece karşı bazı bürokratların durumdan vazife çıkarması gibi bir durum var” dedi. İHD Diyarbakır Şube Başkanı Muharrem Erbey, devlet gibi düşünmeyenlerin “bölücü” olarak değerlendirildiğini kaydetti. Devletin esnek olması gerektiğini belirten Erbey, “Zihniyetin değişmesi önemlidir. her şeyden önce bir zihniyet açılımı gereklidir. Farklılıkların kendi kültürlerini yaşadıkları ortamlar yaratılmalıdır. Cegerxwin, Kürtlerin şairidir ve ismini yaşatmak istemeleri doğaldır. Umarım bu karardan geri adım atılır” dedi.
YAZARLARDAN ZİHNİYET DEĞİŞİMİ TALEBİ
Kürt Yazar Edip Polat, durumu; “Alınan karar, devletin Kürt Açılımı çalışmalarını çok da içselleştirmediğinin göstergesidir. Askerler ve bürokratlar demeçlerinde sık sık dil konusundaki hassasiyetleri ifade ediyorlar. Kürtçeye, Kürt aydınlarına, büyüklerine herhangi bir tahammül yok. Bu tür olaylara alışığız. Ancak Kürt Açılımı’nın tartışıldığı bir dönemde olması çelişki yaratıyor” şeklinde değerlendirdi.
Cegerxwin’in Kürt dilinin önemli şairlerinden olduğunu belirten Polat, “Cegerxwin’in bazı divanları TRT 6’da tanıtılıyor. Ama kültür merkezine verilen ismi yasaklanıyor. Değişiklikler kolay olmuyor. Cumhurbaşkanı’nın tepeden yaptığı açıklamalar, devletin tüm birimlerine sirayet etmiyor” dedi. Yazar Şeyhmus Diken, yasak kararını ilkellik olarak değerlendirdi. “21. yüzyılda bırakın ünlü bir edebiyatçıyı, sıradan bir ismin yasaklanması bile tek kelimeyle ilkelliktir” diyen Diken, “Gerçek Kürt açılımı bürokratik zihniyetin değişmesiyle sağlanabilir” dedi.

---

BAŞBAKAN VE CUMURBAŞKANI AHMEDİ XANİ’Yİ SAHİPLENMİŞLERDİ
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 21 Ağustos’da AKP Meclis grubunda “Kürt Açılımı” ile ilgili yaptığı konuşmasında, “Fuzuli’nin şiirleri nasıl ruhumuza hitap ediyorsa, Ahmedi Xani’nin dizeleri de aynı şekilde bizi duygulandırmıyor mu” diye konuşmuştu.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ise ağustos ayında Muş, Bitlis, Tatvan ve Ahlat’a ziyarette bulunmuş; basına yaptığı açıklamada, “Ahlat, Malazgirt, Kars’ta Ani, böyle tarihi mekanlar bu toprakları bize yurt yapanların giriş kapılarıdır. Restore etmeliyiz. Tarihçiler daha çok araştırmalı. Türkiye’ye aidiyet duygusunun güçlenmesinde böyle şeyler önemlidir! Ahlat, Malazgirt bizim mirasımız. Bizans da bizim mirasımız. Kutadgu Bilig ve Dede Korkut gibi Mem u Zin de bizim mirasımız!” demişti.
(Diyarbakır /EVRENSEL)
Cumhur Daş