ABAKÜS

Birkaç hafta önce Best Buy adlı firmanın çalışanlarından biri, kendilerine Microsoft tarafından gönderilen bir eğitim slaytını dışarıya sızdırdı. Slayt, Windows 7’nin pazarlanması için personeli eğitmek üzere tasarlanmıştı. Ancak slaytta Linux işletim sistemi hakkında yazılanlar Linux kullanıcılarını oldukça kızdırdı. Microsoft, yaptığı bir açıklamayla slaytı sahiplendi ve savundu. Microsoft, Daily Finance’ta yer alan açıklamasında, bu slaytların perakendeci iş ortaklarına dağıttıkları referans materyalleri arasında olduğunu ve özel olarak hazırladıkları bu slaytların profesyonellere Linux ve Windows işletim sistemleri arasındaki farkları gösterdiğini belirtti.
Uzun süredir hem Linux hem de Windows kullanmaktayım. Kendimi profesyonel sayma cüretinde bulunup sızan bu slaytları sizin için elimden geldiğince nesnel bir biçimde tek tek değerlendirmeye çalışacağım.
1- ‘Windows müşterilerinize seçenek ve uyumluluk sunar.’
Öncelikle uyumluluğu sunanın Windows değil de program üreticileri olduğunu belirtmekte fayda var. Program geliştiricileri programlarını Windows platformunda, Linux platformunda ya da her ikisinde birden çalışacak şekilde geliştirebilir. Yaygın kullanılan hemen hemen her program ya Linux platformunda da çalışmaktadır ya da Linux’te kullanılan ve aynı işi yapan eş değer bir program vardır. Çok az sayıda özelleşmiş program Linux altında doğrudan çalışmamaktadır. Ancak bu tip programların ciddi bir kısmı WINE ve benzeri emulasyon programları ile çalıştırılabilmektedir.
2- ‘Hiçbir şey Windows 7 kadar bütünlüklü değildir.’
Bu başlık altında Windows 7’nin geniş kapsamlı yazıcı ve kamera desteği açıklanmış. Öte yandan diğer sürücü alanlarına değinilmemiş. Çeşitli Linux dağıtımlarında farklılık göstermekle birlikte yaptığım Ubuntu 9.04 kurulumlarında bir kez bile özel bir sürücü dosyası yüklemeye ihtiyaç duymadım. Bu Ubuntu 9.04 her türlü donanımı tanır anlamına gelmese de ciddi bir sürücü desteği olduğu anlamına gelir. Aynı desteği Windows 7 için söylemek mümkün değil. Windows 7 için yeni her donanımın sürücü dosyası olabilir. Ancak bu dosyaların en azından bir kısmının donanımın disklerinden ya da üreticinin sitesinden yüklenmesi gerekiyor.
3- ’Windows daha fazla yazılım ve donanımla uyumludur.’
Diğer donanımlar bir yana, Windows sadece üç çeşit işlemci ile çalışmaktadır. Linux ise pek çok işlemci mimarisinde çalışabilmektedir. Bazı özel kartlar (mesela güvenlik kamerası kontrol kartları) sadece Windows sürücü dosyaları ile gelmektedir. Bu tip daha özel kartları bir yana bırakırsak, donanım uyumu açısından Linux’un daha önde olduğunu söyleyebiliriz. Yazılım konusu ise bambaşka bir mesele. Eğer söz konusu olan sadece çalıştırılabilen yazılım sayısı ise bu konuda her iki taraf için de bir şey söyleyemem. Ancak söz konusu olan, bütünlüklü ve sıradan kullanıcının her işini görebilecek bir sistem ise bu konuda hem Linux hem de Windows fazlasıyla yeterli. Yazılım alanında ikisi arasındaki en büyük fark, Windows kullanırken pek çok yazılım lisansına para ödemeniz gerekeceğidir. Linux gücünü ücretsiz ve açık kaynaklı yazılımlardan almaktadır.
4- ‘Konforlu seçim.’
Pek çok kullanıcının zaten daha önce Windows kullanıyor olmasını Windows 7 bir avantaj olarak sunuyor. Bu tamamen alışkanlıklarla alakalı bir durum ve bu konuda az çok haklı sayılırlar. Windows’tan Linux’a geçen kullanıcılar başlangıçta alışmakta zorluk çekiyorlar. Öte yandan, Linux’tan Windows’a geçen kullanıcılar da aynı ekilde alışmakta zorluk çekiyor. Yani bu durum, Windows’un ya da Linux’un kullanımının kolaylığı-zorluğu ile değil kullanıcıların alışkanlıkları ile alakalı.
5- Linux’un güncellenmesinin kolay olduğu iddiası bir efsaneden ibarettir.
Linux kullanıcıları arasında -özellikle de yeni kullanıcılar arasında- ‘kullanımı en zor’ Linux dağıtımı olarak geçen Slackware’de bile güncellemeler oldukça kolay. Slackware 12.2 kullanan Linux FTP sunucumuzu Slackware 13.0’a ik komutla (slackpkg update, slackpkg upgrade-alll) güncelledim. Güncelleme meselesi, özellikle de Ubuntu gibi sıradan kullanıcı düşünülerek tasarlanmış dağıtımlarda en az Windows’un güncellemellerini yapmak kadar kolay.
6- Linux’un Windows’tan daha güvenli olduğu bir efsanedir.
Gerek virüsler açısından gerekse harici saldırılara karşı Linux şimdilik daha güvenlidir. Herhangi bir anti-virüs yazılımı kullanmayan kaç Windows kullanıcısı tanıyorsunuz? Ben anti-virüs kullanan bir Linux kullanıcısı tanımıyorum. Virüsler konusunda durum bu. Öte yandan Linux’un açık kaynaklı olması özel bir durum yaratıyor. Açık kaynaklı yazılımların kodları kolayca analiz edilebiliyor. Bu da özellikle kötü yazılmış programlarda, saldırganlara avantaj sağlayabilir. Kaynak kodları gizli olan programlların saldırı içn analizi daha zor, ancak imkansız değil. Üstelik bir program ne kadar popülerse, saldırganlara hedef olma olasılığı da bir o kadar fazla.
Linux-Windows karşılaştırmasında tablo kabaca böyle, ilerleyen haftalarda daha ayrıntılı analizlerle durumu sizin için biraz daha aydınlatmaya çalışacağım.
GÖKHAN BAYRAM