İran’dan çifte ‘savunma’

İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad’ın yeni bir nükleer reaktör kuracaklarını açıklamasının ardından başlayan tartışmalar sürüyor. Diğer yandan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin daimi üyeleri ile Almanya’dan oluşan 5 artı 1 ülkeleriyle İran’ın yapacağı müzakere için sadece iki gün kaldı.
1 Ekim’de Cenevre’de yapılacak müzakereler öncesinde dün İran’dan iki farklı “savunma” haberi geldi.
Önce, İran’ın Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’ndaki (UAEK) Daimi Temsilcisi Ali Asker Sultaniye’nin, “Batılı ülkelerin, nükleer enerji programımız aleyhindeki tutumu 5 artı 1 ülkeleriyle yakında yapılacak müzakereleri olumsuz etkileyecek” ifadesi geçti haber ajanslarından.
Bunun ardından da İran’ın, füze savunma tatbikatı kapsamında karadan karaya füze denemesi yaptığı bildirildi.
SULTANİYE: BOŞUNA GÜRÜLTÜ KOPARILDI
İran’ın UAEK Daimi Temsilcisi Ali Asker Sultaniye, yeni nükleer tesislerle ilgili tepkide Batı’nın “aceleci” davrandığını belirtti ve “boşuna gürültü koparıldığını” söyledi.
İran’ın yeni tesislerin varlığıyla ilgili UAEK’ya 21 Eylül’de bilgi verdiğini hatırlatan Sultaniye, Batılı ülkelerin bunu önceden bilmedikleri yönündeki haberlerin asılsız olduğunu kaydetti.
Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması (NPT) ve UAEK yasaları uyarınca nükleer tesisin faaliyette geçmesine altı ay kala kurumun bilgilendirilmesi gerektiğini belirten Sultaniye, “Biz gönüllü olarak hukuki taahhütlerimizden çok önce UAEK’yı bilgilendirdik” dedi. Sultaniye, UAEK ile iş birliğinden dolayı bu kurum tarafından takdir edildiklerini belirtti ve nükleer enerji programlarının barışçıl ve yüzde yüz şeffaf olduğunu yineledi.
UAEK denetçilerinin tesisleri inceleyebileceklerini kaydeden Sultaniye, uluslararası yasalara aykırı hiçbir faaliyetleri olmadığını bildirdi. Sultaniye, “Batılı ülkeleri siyasi çıkar peşinde olmak ve UAEK’yı baskı altına almaya çalışmakla” suçladı.
“Asıl nükleer silah sahibi ülkelerin, uluslararası yasaları hiçe saydığını” belirten Sultaniye, nükleer enerji faaliyetleriyle ilgili gerçeklerin görmezden gelindiğini söyledi.
AEK BAŞKANI DOĞRULADI
İran’ın yeni bir nükleer tesis inşa ettiği haberleri üzerine, Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi, yazılı bir açıklama yaparak haberleri doğruladı. Salihi, yeni tesislerle ilgili olarak, “İran, barışçıl amaçlı nükleer enerji elde etmede başarılı ve yeni bir adım atmıştır” ifadesini kullandı.
İSRAİL BATI’DAN NET TEPKİ BEKLİYOR
İsrail, İran’ın yeni bir nükleer tesis inşa etmekte olduğu bilgisinin bu ülkenin nükleer silah yapmaya niyetli olduğunu gösterdiğini ileri sürdü. İsrail Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman Batı’nın bu gelişmeye çok net bir tepki göstermesini beklediklerini belirtti.
İran Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinecad ise ülkesinin yeni ilan edilen nükleer tesisinin BM uzmanlarınca ziyaret edilebileceğini söyledi. ABD, İngiltere ve Fransa liderleri ise İran’ın yeni tesisinin BM kurallarını ihlal etme olarak değerlendirdi.
İran bugüne dek yalnızca başkent Tahran’ın 250 km güneyindeki Natanz santralinde uranyum zenginleştirdiğini söylüyordu.
‘IRAK’I KULLANARAK İRAN’I VURAMAZSINIZ’
İran’ın nükleer silah üretme ihtimaline karşı bu ülkeye düzenlenmesi öngörülen askeri müdahale konusunda Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani de bir değerlendirme yaptı. Talabani, İran’a yönelik olarak “İsrail veya başka bir devletten” gelebilecek herhangi bir saldırıda Irak hava sahasının kullanılmasına izin vermeyeceklerini söyledi.
Talabani dün düzenlediği basın toplantısında, İran’a karşı kararlaştırılabilecek yeni BM yaptırımlarının da işe yaramayacağını, İran’ın politikasında herhangi bir değişikliğe gitmesini sağlayamayacağını öne sürdü.
İran nükleer sorunuyla ilgili 6 büyük gücün Tahran yönetimiyle “gerçek bir müzakere süreci izlemesi gerektiğini” belirten Talabani, bu ülkelerin, İran’ın “nükleer enerjiyi barışçıl amaçlarla kullanma hakkını” da garanti altına almaları gerektiğini ifade etti.

---

FÜZE DENEMESİ
İran’ın, dün başlayan füze savunma tatbikatında karadan karaya füze denemesi yaptığı bildirildi. İran devlet televizyonu, “Kutsal Savunma Haftası” etkinlikleri kapsamındaki yıllık planlı tatbikatın ilk gününde, karadan karaya füzelerin fırlatıldığını bildirdi.
Çoklu fırlatma rampalarından ve aynı anda fırlatılan füzelerin kısa menzilli olduğu belirtilirken, türü hakkında bilgi verilmedi. Tatbikatlarda karadan karaya yeni füze ve hava savunma sistemlerinin test edileceği açıklanmıştı.
Devrim Muhafızları Hava Kuvvetleri’nin yaptığı tatbikatın, ülkenin hava savunma ve caydırıcı gücünü artırmaya yönelik olduğu belirtildi.
Başkent Tahran’da 22 Eylül’de Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad’ın da katıldığı “Kutsal Savunma Haftası” törenlerinin ilk gününde, İran’ın yerli savunma gücünün en önemli bölümünü oluşturan kısa, orta ve uzun menzilli Fecr, Hut, Şahin, Zilzal, Fatih, Gadr, Şahap ve Siccil füzelerinin yeni versiyonları sergilenmişti.
İran’ın 12 Kasım 2008’de başarıyla denediği katı yakıtla çalışan karadan karaya uzun menzilli “Siccil-1” füzesi de ilk kez bu törenlerde basına gösterilmişti. Basra Körfezi’nde geçen yıl yapılan tatbikatlarda, karadan karaya, karadan denize, denizden havaya füzeler fırlatılmıştı.
(DIŞ HABERLER)