06 Ekim 2009 00:00
Çay üreticileri serbest piyasa kurbanı
Hasadının sonuna yaklaşılan yaş çayda üreticiler çayını öncelikle ÇAYKURa satmaya çalışıyor. Özel sektöre ise ÇAYKURdaki kotaların haricinde kalan çaylar veriliyor.
Hasadının sonuna yaklaşılan yaş çayda üreticiler çayını öncelikle ÇAYKURa satmaya çalışıyor. Özel sektöre ise ÇAYKURdaki kotaların haricinde kalan çaylar veriliyor. Doğu Karadeniz yöresinde resmi rakamlarla 767 bin, gayri resmi rakamlarla 850 bin dekar alanda yaklaşık 204 bin üretici çay tarımı yapıyor. Son yıllarda yaş çay üretimi yılda 1 milyon ile 1 milyon 200 bin ton arasında değişiyor. Geçen yıl alım fiyatı 85 kuruş olarak açıklanan yaş çay fiyatı bu yıl ise 90.5 kuruş olarak açıklanmıştı.
Çay Üreticileri Dayanışma Derneği (ÇAYÜDAD) Başkanı Mustafa Mavi, üreticilerin çayını öncelikle ÇAYKURa, arta kalan çayı ise özel sektöre verdiklerini açıkladı. Özel sektörün üreticiden kumanya karşılığında yaş çayı düşük fiyatla aldığını belirten Mavi, Aradaki fark 20-30 kuruşu bulabiliyor. Bu da üreticileri özel sektörden uzaklaştırıp ÇAYKURa yönlendiriyor. ÇAYKURa verilen yaş çayın parasını ne zaman alacağımız aşağı yukarı bellidir. Ama özel sektöre verilen çayın ödemesinin nasıl ve ne zaman olacağı çoğu zaman bilinmez açıklamasında bulundu.
Özel sektör firmalarının yaş çay karşılığında üreticiye kuru çay verdiğini ifade eden Mavi, Üreticiye kuru çay, genellikle verdiği yaş çayın yüzde 8i olarak veriliyor. Bu da kuru çayın kilosunun 10 lirayı bulması anlamına geliyor. Başka bir ilde 5-6 liraya kuru çay alınabilirken biz çayın vatanında kuru çayı 10 liraya alabiliyoruz. Bu da üretici için önemli bir kayıp dedi.
Ayrıca firmaların sınırlı çay alımı yapan ÇAYKURdan daha düşük fiyat vererek fırsatçılık yaptığını anlatan Mavi, 2006, 2007, 2008 yıllarından beri borcu bulunan üreticiye düşük fiyattan peşin ödeme ile alım yapılmasının etik olmadığını anlattı. Mavi, özel sektör firmalarının yaş çay alım fiyatının bu yıl, 60 ile 70 kuruş arasında değiştiğini ödemelerin ise bir ay sonra yapıldığını da sözlerine ekledi. (RİZE)
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
