Taşeron sistemi işçileri öldürüyor!

Tersanalerde son dönemde artış gösteren iş cinayetlerini değerlendiren Kocaeli’ndeki tersane işçileri, işçi sağlığı ve iş güvenliğine gereken önemin verilmediğini belirttiler. İşçiler, tersanelerde ölümlerin gündeme geldiği dönemde bazı iş güvenlik önlemlerinin alındığını, ancak krizle beraber bu önlemlerin rafa kaldırıldığını ifade ettiler.
Marmara Tersanesi’nde çalışan bir işçi, tersanelerdeki ölümlerin taşeron sisteminden kaynaklandığını belirterek “Bizim tersanemizde de, korkuluk olmadığı için işçi arkadaşımız çalıştığı yerden düşerek yaşamını kaybetmişti. Taşeron sistemi işçileri çok fazla zorluyor. 8 saat yerine 12 saat çalışılıyor. Bizim tersanemizde işler daha düzgün. Ölümlü kazadan sonra bazı önlemler alındı. Ama diğer tersanelerde hiçbir önlem alınmadığını biliyorum” diye konuştu.
İSKELE KURDURMUYORLAR
Kocaeli Serbest Bölge’de kurulu olan Türker Tersanesi’nde çalışan bir işçi ise tersanelerde düzelme olmadığını, aksine her şeyin kötüye gittiğini belirterek şunları söyledi: “İlk zamanlar 08.00-17.00 çalışırdık, şimdi 12 saat üzeri çalışıyoruz. Daha kötü oldu, normalde geceleri 17.00’de gidip 24.00’e kadar çalışırsın ama biz sabaha kadar çalışıyoruz. Göz gözü görmüyor, çok tehlikeli boşluklar, demirler oluyor.” Tersanede en fazla 12 saat çalışabileceğini söyleyen bir işçi, buna karşın çalışma sürelerinin bazen 48 saate çıktığını anlattı. Ücretlerini zamanında alamadıklarını kaydeden işçiler, “İş güvenlik kurslarını tersanede çalışmak için almak mecbur. Bunu patronun ödemesi lazım. Ama bu kursların ücretini biz ödüyoruz. Parasını verdikten sonra kursa gitmemiz zorunlu değil. Gitmiş gibi gösteriyorlar, biz de çalışmaya devam ettiriliyoruz. İş güvenliği kurslarına da gidemiyoruz” dediler. Önlemlerin yetersiz olmasından şikayet eden işçiler, “İskele bile kurdurmuyorlar, paldır küldür ‘Çıkın çalışın’ diyorlar. Daracık yerlerde çalışıyoruz” diye konuştular.
DOKTOR BULAMADIK
Tersanelerde sürekli doktor bulunması gerektiğini ifade eden başka bir tersane işçisi, “Bize 24 saat doktor var diyorlar. Ama onlar da mesaileri bitince gidiyor, bir buçuk ay önce bir kaza oldu, bir işçinin kaşı açıldı, doktor bulamadık. İzmit’e götürdüler” diye konuştu. Tersanelerde işi bilmeyenlerin de çalışmak zorunda kaldığını, bunun da kazalara davetiye çıkardığını anlatan işçiler, “İş güvenliği sorumluları denetimini yapıyor, tersanelere alınan işçilere soruyorlar ‘Daha önce çalıştınız mı?’ diye; çalıştık diyorlar, ekmek parası için, bazıları okuma yazma bile bilmiyor, tehlikeli yerlerde uyarı levhalarını bile okuyamıyorlar” dedi. Türker Tersanesi’nden başka bir işçi ise hastalanıp üç gün doktora gittiği için işten çıkarıldığını anlattı.
TUZLA’DA DA ÇALIŞTI
Yıllardır tersanelerde çalıştığını anlatan işçi, daha önce de Tuzla’da çalıştığını belirterek, “Ölümlerin en büyük sebebi taşeron sistemidir. Taşeron hiçbir önlem almadan senden iş beklediği için ölümlere sebep oluyor. İşçilerin üzerinde sürekli baskı kuruyorlar, bir an önce iş bitsin diye. İki günde bitecek işi bir günde yaptırmaya çalışıyorlar” diye konuştu. Çok fazla şeye tanıklık ettiğini belirten işçi, bazen kaynakçılarla montajcıların birbirlerine yarıştırıldığını, ustabaşlarının kaynakçılara ‘Hadi montajcılara nefes aldırmayın, bakın boş kalıyorlar’ şeklinde konuştuklarını söyledi ve ekledi: “Bunların sebebi taşeronun kârına kâr katmak istemesi, böyle olunca da o tempoda dikkatsizlikten kaza oluyor.”
TAŞERONA YARADI
İşsizliğin artmasının insanları çaresiz bıraktığından bahseden işçiler, “Kriz taşerona yaradı. Bir işçi atsa dışarıda onlarcası var, ben yıllardır tersanelerde çalışıyorum ve her gün lanet ediyorum, emeğimizin karşılığını alamıyoruz. Fazla iş yapıyoruz düşük ücret alıyoruz” dedi. Taşeron sistemi olmasaydı koşulların daha iyi olacağını belirten işçiler, “Taşeron olmasa biz direkt tersanenin kendisine çalışırdık ve o kadar rahat davranamazlardı. Bir kaza olduğunda en azından bir ödeme yaparlardı. Taşeron sistemi, daha fazla kâr yapabilmek için işçileri giderek ağırlaşan koşullarda çalıştırıyor, bu da ölümlere sebep oluyor” dedi. (Kocaeli/EVRENSEL)
Barış Kara - Arif Koşar